Cải cách bộ máy: Phân cấp mạnh cho địa phương

Đây cũng là vấn đề nóng hổi vừa được đặt ra tại Hội nghị Trung ương 6 khóa XII vừa qua.

Bên hành lang Quốc hội cuối tuần trước, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân đã trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề cải cách bộ máy, tinh giản biên chế. Ông cho hay để thực hiện chủ trương lớn này, tới đây trung ương sẽ phân cấp mạnh mẽ cho địa phương để phát huy tính sáng tạo, đặc thù, điều kiện của từng địa bàn…

Không áp đặt một quy định chung cho tất cả

. Phóng viên: Hội nghị Trung ương 6 vừa bàn về việc cải cách, sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế và tuần qua đã ban hành những nghị quyết liên quan. Tới đây các địa phương sẽ thực hiện thế nào, thưa bộ trưởng?

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân: Hội nghị Trung ương 6 lần này bàn về hai vấn đề quan trọng. Thứ nhất là nghiên cứu điều chỉnh bổ sung vấn đề thể chế. Theo đó, những quy định không còn phù hợp phải được sửa đổi để nâng cao giá trị pháp lý và xem đây là quy định về cơ sở pháp lý làm nền. Tất cả văn bản quy định của chúng ta trước đây lần này sẽ có chế tài để xử lý.

Thứ hai, phải có quyết tâm chính trị rất cao trong các cơ quan, tổ chức, đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu. Thể chế phải tương đối hoàn thiện, gắn với quyết tâm chính trị rất cao, cùng với trách nhiệm của người đứng đầu thì mới hoàn thiện được nội dung của nghị quyết lần này.

Lộ trình trong nghị quyết đã quy định khá rõ. Với lộ trình này, trong giai đoạn sắp tới nên tạo sự phân cấp mạnh mẽ giữa trung ương và địa phương. Việc phân cấp nhằm để địa phương phát huy được những sáng kiến, cách làm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội của trên địa bàn.

Chúng ta cũng không nên áp đặt một khung chung, quy định chung cho tất cả địa phương. Đây chính là trở ngại trong thời gian qua khi ta đưa ra một quy định chung cho tất cả địa phương, trong khi đặc thù là khác nhau. Lần này cơ chế sẽ mở, ví dụ ở cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện, tới đây ta sẽ quy định khung tổ chức để thực hiện nhiệm vụ thế nào không bỏ sót, không chồng lấn, chồng chéo.

Trên cơ sở đó sẽ quy định một số cơ quan mang tính thống nhất, tạm gọi là phần cứng. phần còn lại sẽ do chính quyền địa phương xem xét, quyết định nên hợp nhất, nên giải thể, có thành lập hay không thành lập. Số lượng cấp phó cũng thế, ta cũng quy định khung bình quân chung, còn cơ sở địa phương sẽ bố trí mỗi cơ quan chuyên môn cần số cấp phó là bao nhiêu nhưng miễn tổng số cấp phó không vượt quá quy định.

Việc phân cấp mạnh mẽ cho địa phương sẽ phát huy tính sáng tạo, đặc thù, điều kiện của từng địa bàn. Trong ảnh: Cán bộ, công chức tiếp nhận hồ sơ đăng ký nhà, đất tại TP.HCM. Ảnh: HTD

Ba trụ cột chính để giảm biên chế

. Cụ thể như đề án việc làm trong các đơn vị sự nghiệp công lập, hay đổi mới phương thức làm việc theo phương châm “một người, một việc” đã đề ra nhiều năm, nói nhiều lần đã có trở ngại gì, thưa ông?

+ Lần này chúng ta đi sâu hơn một bước về đề án vị trí việc làm. Trong thực hiện đề án này có hai vấn đề quan trọng. Thứ nhất là xác định tiêu chí đánh giá khung năng lực, đây là vấn đề khó. Thứ hai, mô tả được công việc theo từng vị trí. Hai vấn đề này nếu làm tốt được thì chúng ta sẽ thực hiện có hiệu quả đề án vị trí việc làm. Trong thời gian qua chúng ta vướng hai vấn đề khó này nên các địa phương và cơ quan chưa thực hiện tốt được.

. Trưởng ban Tổ chức Trung ương mới đây có nói biên chế của chúng ta vẫn phình ra dù thực hiện nhiều giải pháp. Từ nghị quyết vừa ban hành có thực sự khắc phục được hạn chế, tinh giản được biên chế?

+ Vấn đề biên chế phải dựa trên ba trụ cột chính, đó là: Giảm đầu mối; sắp xếp lại cơ cấu bên trong của đầu mối đó - vấn đề này rất quan trọng; sắp xếp chức năng, nhiệm vụ không giao thoa, không trùng lặp.

Trên cơ sở đó chúng ta sẽ giảm được biên chế nói chung, từng vị trí việc làm sẽ xác định được, thực hiện theo đề án để nâng cao hiệu quả, hiệu lực. Cũng như sắp tới đây tính về cơ chế tiền lương sẽ được bàn thảo tại Hội nghị Trung ương 7 trên cơ sở giải quyết được hai nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6 là Sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị và Đổi mới cơ chế, đổi mới cơ chế tài chính, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập.

. Việc tinh giản biên chế không tránh khỏi đụng chạm đến tâm tư của cán bộ, công chức. Trách nhiệm người đứng đầu ở đây như thế nào, làm sao vượt qua được những rào cản đó để tinh giản được biên chế?

+ Cái quan trọng là đánh giá về công chức, đây là bước rất quan trọng, cần thay đổi phương pháp đánh giá trong thời gian qua. Đánh giá công chức là để chúng ta biết được những người nào làm việc tốt, hiệu quả công việc cao. Trên cơ sở đánh giá đó không phải chỉ để đến cuối năm mới làm mà phải kiểm tra công việc được thường xuyên, hằng tháng, thậm chí là hằng ngày.

Người đứng đầu trong các tổ chức phải nắm được công việc giao cho cán bộ, công chức, xem họ làm trong một tháng, một năm bao nhiêu việc, chất lượng thế nào. Đó là cơ sở để đánh giá cán bộ cho tốt, nhất là đánh giá phân loại cuối năm, cũng là cơ sở chúng ta thực hiện chính sách cán bộ cũng như thực hiện chế độ tinh giản biên chế.

. Xin cám ơn ông.

[Infographic] Gánh nặng chi thường xuyên hơn 800 nghìn tỷ cho bộ máy Việt Nam có gần 3 triệu công chức, viên chức, tương đương tỷ lệ 30,5 người ăn lương ngân sách trên một nghìn dân.