Bộ trưởng TN-MT lên tiếng việc cấp hàng ngàn ha đất xây chùa Bái Đính, Tam Chúc

Chùa Tam Chúc (Hà Nam) - Ảnh: Ngô Nhung

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà vừa ký văn bản trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) về việc cấp hàng ngàn ha đất ở Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng cho doanh nghiệp (DN) xây chùa.

Cụ thể, Văn bản ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy gửi 3 câu hỏi chất vấn Bộ TN-MT liên quan đến việc cấp đất cho DN xây chùa: "Căn cứ nào cho việc cấp hàng ngàn ha đất tại Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng... để DN xây chùa. 

Việc xây chùa có nằm trong quy hoạch sử dụng đất không và việc giao đất được tính giá như thế nào?"; "Việc kinh doanh, khai thác các công trình tâm linh (chùa Bái Đính, Tam Chúc…) ra sao? 

DN xây chùa rồi hiến cho nhà nước hay chính DN đứng ra khai thác để hoàn vốn và thu lãi? Chùa ấy do ai sở hữu? Tiền thu được thuộc về ai?"; 

"Các yếu tố môi trường có được các cơ quan quản lý nhà nước xem xét ra sao khi mà hàng vạn người đến chùa thì vấn đề ẩm thực, vệ sinh dịch bệnh, an toàn giao thông được phê duyệt như thế nào?".

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy

Về câu hỏi: "Căn cứ nào cho việc cấp hàng ngàn ha đất tại Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng... để DN xây chùa. 

Việc xây chùa có nằm trong quy hoạch sử dụng đất không và việc giao đất được tính giá như thế nào?", Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết theo quy định của Luật Đất đai, việc giao đất, cho thuê đất căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt.

Trong đó, khu núi chùa Bái Đính mới được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Ninh Bình đến năm 2010 đã được Thủ tướng phê duyệt; được tiếp tục thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 (phê duyệt năm 2014) và trong điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của các cấp tỉnh, huyện (được phê duyệt trong năm 2017).

Đối với Chùa Bái Đính tại tỉnh Ninh Bình, Bộ trưởng TN-MT cho biết Chùa Bái Đính mới xây dựng bên cạnh khu vực chùa cổ Bái Đính, xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn. Khu núi Chùa Bái Đính có quy mô diện tích 1.005,3 ha, nằm trong quy hoạch tổng thể khu du lịch Tràng An.

Khu núi chùa Bái Đính thuộc quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư được Thủ tướng phê duyệt tại quyết định số 82/2003 và quy hoạch chi tiết xây dựng khu du lịch Tràng An đã được UBND tỉnh phê duyệt. Trong đó khu vực núi chùa Bái Đính có diện tích 1.005,3 ha.

Về giao đất, cho thuê đất, từ năm 2006 đến năm 2012, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành 9 quyết định thu hồi diện tích gần 520 ha đất (chiếm 51,5 % so với quy hoạch được duyệt) để giao đất cho 3 cơ quan.

 Thứ nhất là Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở VH-TT-DL) hơn 495 ha để thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính.

 Thứ 2 là Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An 18,6 ha để xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính. Thứ 3 là UBND huyện Gia Viễn hơn 4 ha để mở rộng khu dân cư hiện hữu.

"Việc giao đất cho 3 đơn vị nêu trên để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng, xây dựng khu tâm linh, là chưa thể hiện rõ đối tượng được giao đất để quản lý hay giao đất để sử dụng. 

Không thể hiện chế độ sử dụng đất (giao có thu tiền hay không thu tiền, hay thuê đất, không xác định thời hạn sử dụng đất); không thể hiện mục đích sử dụng từng loại đất theo quy định của luật Đất đai nên chưa đủ cơ sở để xác định diện tích phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, căn cứ để xác định giá đất"- Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay.

Đối với chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam, Bộ TN-MT cho biết chùa Tam Chúc mới được xây dựng bên cạnh chùa cổ Tam Chúc, thuộc quy hoạch Khu du lịch quốc gia Tam Chúc ở thị trấn Ba Sao và xã Khải Phong, huyện Kim Bảng, quy mô diện tích 4.000 ha.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Khu du lịch quốc gia Tam Chúc đã có quy hoạch tổng thể được UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt từ năm 2006 (quy mô 2042,39 ha) và điều chỉnh năm 2012 (quy mô 5.100 ha) và được Thủ tướng phê duyệt tại quyết định số 526 (quy mô 4.000 ha) gồm nhiều khu chức năng, trong đó khu văn hóa tâm linh Tam Chúc có diện tích 1.205 ha.

Về chủ trương đầu tư, năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật khu du lịch Tam Chúc, với diện tích trên 2.042 ha, chủ đầu tư là Sở Thương mại-Du lịch.

 Đến năm 2008, tỉnh này chấp thuận cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường thực hiện dự án.

Về giao đất, cho thuê đất: Từ năm 2006 - 2009, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành 4 quyết định thu hồi đất và giao cho Sở Thương mại - Du lịch để phát triển khu du lịch Tam Chúc, với tổng diện tích 815,1 ha.

Từ năm 2008 - 2011, UBND tỉnh Hà Nam ban hành 2 quyết định thu hồi đất đã giao và giao toàn bộ diện tích 815,1 ha nói trên cho Doanh nghiệp Xuân Trường để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc theo dự án được duyệt.

"Các quyết định giao đất của tỉnh còn chưa rõ ràng về nội dung. Mục đích sử dụng chỉ thể hiện "đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc" mà không thể hiện loại đất cụ thể theo quy định tại điều 13 của luật Đất đai.

 Trong đó, tại quyết định số 1364 ngày 4-11-2008, tỉnh cho DN này thuê đất với diện tích hơn 500 ha, thời hạn 50 năm"- Bộ trưởng TN-MT nói.

Quyết định số 1380 ngày 9-11-2011 giao hơn 300 ha đất, hình thức giao đất để quản lý và đầu tư xây dựng khu du lịch, nhưng không yêu cầu phải bàn giao lại cho Nhà nước sau khi hoàn thành xây dựng.

Đồng thời, các quyết định cũng chưa xác định được mục đích sử dụng đất cụ thể trong từng quyết định (do tại thời điểm giao đất chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng).

 Như vậy là không thống nhất và thiếu cơ sở để tính tiền thuê đất (nếu trong phạm vi đất cho thuê có cả các công trình tôn giáo tín ngưỡng và trong phạm vi đất giao quản lý không thu tiền có cả công trình cho mục đích kinh doanh thương mại).