Bộ trưởng GTVT: Cần linh hoạt cơ chế giải ngân cho nhà thầu trong giai đoạn 'nước rút'

Ngày 7/9, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể chủ trì cuộc họp trực tuyến kiểm điểm tiến độ giải ngân các dự án giao thông.

Giải ngân đạt gần 45% kế hoạch được giao

Bộ GTVT cho biết, lũy kế đến hết tháng 8/2022, Bộ GTVT dự kiến giải ngân được 22.195 tỷ đồng, đạt 44,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (gồm 2.638 tỷ đồng vốn nước ngoài, đạt 54,1% và 19.557 tỷ đồng vốn trong nước, đạt 43%).

Một số ban QLDA có kết quả giải ngân tốt là Ban QLDA Thăng Long lũy kế giải ngân đạt 4.388 tỷ đồng, đạt 63,9% (không gồm 1.429 tỷ đồng mới giao bổ sung cho 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2), vượt 422 tỷ đồng so với kế hoạch.

Ban QLDA Đường thủy giải ngân đạt 616 tỷ đồng, đạt 61,2%, vượt 422 tỷ đồng.

Ban QLDA 85 giải ngân được 850 tỷ đồng, đạt 50,5% (không gồm khoảng 568 tỷ đồng mới giao bổ sung kế hoạch vốn để thực hiện 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2), vượt 126 tỷ đồng.

Ban QLDA 7 giải ngân 2.656 tỷ đồng, đạt 50,33% (không gồm 1.537 tỷ đồng mới giao bổ sung kế hoạch vốn để thực hiện 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2), vượt 126 tỷ đồng.

Nhiều dự án đang chậm tiến độ giải ngân

Bên cạnh kết quả giải ngân khả quan trong 8 tháng, báo cáo với Bộ trưởng, ông Bùi Quang Thái, Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông cho biết, tính đến ngày 31/8, một số dự án chưa đáp ứng được kế hoạch giải ngân theo yêu cầu do giải phóng mặt bằng và lựa chọn nhà thầu chậm.

Cụ thể là Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía bắc; Cải tạo cầu yếu và cầu kết nối trên các quốc lộ; Vành đai 3 TPHCM đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch; Dự án gia cố các hầm yếu kết hợp mở mới các ga đoạn Vinh - Nha Trang; Dự án nâng cấp mở rộng QL30.

Các dự án chậm giải ngân do tiến độ thi công chưa đáp ứng yêu cầu, gồm: Dự án tuyến tránh QL1A qua Cà Mau; QL45 - Nghi Sơn; Diễn Châu - Bãi Vọt; Mỹ Thuận - Cần Thơ; tuyến tránh phía đông TP. Buôn Ma Thuột; Dự án QL37 tỉnh Thái Bình và cầu sông Hóa; Dự án QL21 đoạn Chợ Dầu - Ba Đa.

Dự án chậm giải ngân do hồ sơ nội nghiệp chậm, gồm: Dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Cam Lộ - La Sơn; Dự án cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh Nội Bài, đường cất hạ cánh Tân Sơn Nhất; Tuyến đường nối cao tốc Hà Nội - Hải Phòng với cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và Dự án nâng cấp QL57.

Bên cạnh kết quả đang được các ban QLDA làm tốt, Bộ trưởng nhìn nhận: "Đáng lo khi một số ban QLDA của Bộ vẫn tiếp tục chậm kế hoạch giải ngân".

Rà soát từng ban QLDA, Bộ trưởng phê bình Ban QLDA 2 chậm khoảng 5% so với mức giải ngân bình quân chung của Bộ, các dự án do Ban QLDA 2 phụ trách đang triển khai đều chậm.

Tiến độ chuẩn bị đầu tư các dự án mới cũng chưa đáp ứng yêu cầu. Đặc biệt, tuyến kết nối Hà Giang với cao tốc Hà Nội - Lào Cai là một trong 4 dự án chưa phê duyệt chủ trương đầu tư. Dự án cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn đã phê duyệt chủ trương đầu tư nhưng chưa phê duyệt dự án.

"Tương tự, với Ban QLDA 85, Dự án Mỹ An - Cao Lãnh cũng chưa thể trình phê duyệt dự án, công tác giải ngân gặp rào cản; Dự án Cao Lãnh - Lộ Tẻ phải bố trí vốn bổ sung đường dân sinh, cầu, hàng rào,… cũng chậm”, Bộ trưởng nói.

Về phía địa phương, Bộ trưởng cũng đặc biệt chú ý đến Sở GTVT TP. Hải Phòng và các tỉnh: Lào Cai, Phú Thọ, Bắc Kạn, Thanh Hóa, Yên Bái, Hải Dương, Hưng Yên, Đồng Tháp, Thái Bình, Đắk Lắk. Đây là các đơn vị được bố trí vốn rất ít nhưng kết quả giải ngân thấp, kéo lùi tỉ lệ giải ngân của Bộ.

Vẫn khó khăn về nguồn vật liệu

Nhận trách nhiệm về sự chậm trễ giải ngân, ông Lê Thắng, Giám đốc Ban QLDA 2 cho biết, việc chậm trễ trong công tác giải ngân của đơn vị tập trung chủ yếu tập trung ở 2 dự án: Cao tốc Bắc - Nam đoạn QL45 - Nghi Sơn và kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía bắc.

Trong đó, Dự án QL45 - Nghi Sơn gặp khó khăn lớn về mỏ đất tập trung ở khu vực Nghi Sơn, đặc biệt là gói thầu XL03. Hiện, Ban 2 và các nhà thầu đang tập trung làm việc với các sở, ngành địa phương, dự kiến từ ngày 15-20/9 một số mỏ như Hải Phát, Anh Phát, Đức Minh sẽ được cấp phép. Ban 2 khẳng định khối lượng giải ngân có thể đẩy nhanh trong tháng 9 và tháng 10.

Riêng Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía bắc, ông Lê Thắng cho biết: Công tác đấu thầu rất chậm. Vướng mắc chủ yếu liên quan đến khiếu nại, khiếu kiện của các nhà thầu, đặc biệt tại hai gói thầu số 3 và 10. 

Ban QLDA 2 đang cố gắng giải quyết thủ tục, báo cáo nhà tài trợ, căn cứ hướng dẫn của Bộ GTVT để giải quyết khó khăn.

Linh hoạt cơ chế giải ngân cho nhà thầu

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đánh giá cao sự nỗ lực của các ban QLDA, các Sở GTVT các địa phương và cho rằng, sự nỗ lực của các đơn vị đã giúp khối lượng giải ngân đến hết tháng 8/2022 của Bộ GTVT đạt gần 45% kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn bình quân chung của cả nước (39,15%).

Lắng nghe những khó khăn của các ban QLDA trong giai đoạn "nước rút" hiện nay, Bộ trưởng yêu cầu các chủ đầu tư, Ban QLDA phải lăn xả giải quyết các vướng mắc mặt bằng, chủ động điều chuyển, cắt hợp đồng với nhà thầu yếu kém.

"Khối lượng công việc tới đây còn rất lớn nên phải có con người, cách làm mới, vướng ở đâu tìm cách xử lý ở đó. Nếu đi theo lối mòn của những năm trước rất khó hoàn thành nhiệm vụ được giao", Bộ trưởng nói.

Riêng 4 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam có kế hoạch hoàn thành trong năm 2022, hiện các dự án bước vào giai đoạn thảm nhựa cần rất nhiều tiền, do đó Bộ trưởng yêu cầu các ban QLDA cần tham mưu để ban hành cơ chế giải ngân linh hoạt hơn. Trường hợp cần thiết, phải có cơ chế giải ngân từ 7-15 ngày/lần thay vì giải ngân theo tháng.

"Các ban QLDA xem xét cơ chế tạm ứng, hỗ trợ có hiệu quả về nguồn lực tài chính cho nhà thầu huy động máy móc, thiết bị, đưa dự án về đích đúng tiến độ và bảo đảm chất lượng”, Bộ trưởng chỉ đạo.

Đối với dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, Bộ GTVT đã phân khai 4.985 tỷ đồng. Bộ trưởng yêu cầu các ban QLDA phải khẩn trương làm việc với 12 địa phương, xác định rõ số vốn bố trí cho địa phương là bao nhiêu, với số tiền ấy, địa phương ký thu hồi đất khu vực nào cho phù hợp.