Bộ Tài chính đề xuất trao thêm quyền cho Ủy ban Chứng khoán

Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước như sau.

Thứ nhất là bổ sung nhiệm vụ tổ chức, phát triển thị trường chứng khoán (TTCK); trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động về chứng khoán và TTCK.

Điểm b Khoản 1 Điều 9 Luật Chứng khoán 2019 bổ sung vai trò, nhiệm vụ của UBCKNN trong việc tổ chức, phát triển TTCK và nhấn mạnh vai trò trực tiếp quản lý, giám sát của UBCKNN. Do vậy, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung nhiệm vụ của UBCKNN trong việc "Tổ chức, phát triển TTCK; trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động về chứng khoán và TTCK; quản lý các hoạt động dịch vụ về chứng khoán và TTCK theo quy định của pháp luật".

Thứ hai là sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của UBCKNN đối với các sở giao dịch chứng khoán, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) và chuyển nhóm nhiệm vụ liên quan đến việc chấp thuận đưa vào giao dịch các loại chứng khoán mới, phương thức giao dịch mới, hệ thống giao dịch chứng khoán thành khoản riêng.

Luật Chứng khoán năm 2019 quy định về Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) hoạt động theo mô hình công ty mẹ - con, chuyển đổi Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) thành VSDC; đồng thời quy định nhiệm vụ quản lý, giám sát cụ thể của UBCKNN đối với các tổ chức này.

Theo đó, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ nêu trên của UBCKNN cho phù hợp với quy định của Luật như sau: "Quản lý, thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động nghiệp vụ chứng khoán của VNX và công ty con, VSDC; chấp thuận các quy định, quy chế của VNX và công ty con, VSDC; yêu cầu VNX và công ty con, VSDC sửa đổi quy định, quy chế liên quan đến hoạt động nghiệp vụ; đình chỉ, hủy bỏ quyết định liên quan đến hoạt động nghiệp vụ của VNX và công ty con, VSDC, chỉ đạo VNX và công ty con, VSDC thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến hoạt động nghiệp vụ trong trường hợp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư".

Ngoài ra, chuyển nhóm nhiệm vụ liên quan đến việc chấp thuận đưa vào giao dịch các loại chứng khoán mới, phương thức giao dịch mới, hệ thống giao dịch chứng khoán thành khoản riêng (khoản 8 Điều 2 dự thảo Quyết định) do đây là các nhiệm vụ độc lập với các nhiệm vụ liên quan đến các sở giao dịch chứng khoán, VSDC.

Thứ ba là bổ sung nhiệm vụ về quản lý, giám sát hoạt động liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán của các tổ chức, cá nhân.

Để cụ thể hóa quy định tại điểm e khoản 1 Điều 9 Luật Chứng khoán năm 2019, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung nhiệm vụ của UBCKNN trong việc quản lý, giám sát hoạt động về chứng khoán và TTCK của các tổ chức, cá nhân hoạt động trên TTCKtheo quy định của pháp luật chứng khoán.

Thứ 4 là bổ sung thẩm quyền của UBCKNN trong việc thực hiện các biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn TTCK.

Để kịp thời xử lý các nguy cơ, rủi ro hệ thống, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung thẩm quyền của UBCKNN trong việc thực hiện theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn TTCK theo quy định của pháp luật về chứng khoán và TTCK. Đồng thời, việc bổ sung thẩm quyền nêu trên cũng đảm bảo phù hợp với quy định tại điểm i khoản 1 Điều 9 Luật Chứng khoán năm 2019, Khoản 3 Điều 302 Nghị định số 155/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán.

Thứ 5 là đưa ra khỏi Quyết định một số nhiệm vụ đảm bảo khoa học và phù hợp với thực tiễn quản lý.

Dự thảo đưa ra khỏi Quyết định một số nhiệm vụ như: trình Bộ trưởng Bộ Tài chính để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định "quy hoạch, chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hành động"; ban hành "văn bản quy phạm nội bộ", "văn bản cá biệt" thuộc phạm vi quản lý của UBCKNN do các văn bản này không được ban hành trong lĩnh vực chứng khoán hoặc không có theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, một nội dung đáng chú ý khác trong dự thảo là thanh tra chứng khoán thực hiện theo quy định chung của pháp luật về thanh tra.

Cụ thể, Bộ Tài chính cũng đề xuất đưa ra khỏi Quyết định nội dung quy định về "Thanh tra UBCKNN thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về chứng khoán và TTCK; chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch UBCKNN và sự chỉ đạo về nghiệp vụ thanh tra của Thanh tra Bộ Tài chính".

Nguyên do là trước đây mô hình của Thanh tra chứng khoán đặc thù so với các đơn vị làm công tác thanh tra tại các tổng cục và tương đương thuộc bộ, cơ quan ngang bộ khác (là Vụ Tham mưu). Tuy nhiên, hiện nay, một số tổng cục, cục thuộc bộ cũng được tổ chức cơ quan thanh tra nếu đáp ứng tiêu chí quy định tại khoản 2 Điều 18 Luật Thanh tra.

Do đó, mô hình, nhiệm vụ và các chức danh của Thanh tra chứng khoán sẽ thực hiện theo quy định chung của pháp luật về thanh tra (bao gồm cả pháp luật về thanh tra chứng khoán) nên không cần quy định cụ thể tại dự thảo Quyết định.