Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường 1.000 đồng/lít xăng

Theo đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn. 

Cụ thể giảm 1.000 đồng/lít xăng (trừ etanol), từ 4.000 đồng/lít xuống 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn giảm 500 đồng/lít, từ 2.000 đồng/lít xuống 1.500 đồng/lít; dầu hỏa giảm 500 đồng/lít, từ 1.000 đồng/lít xuống 500 đồng/lít.

Cùng với đó, mỡ nhờn giảm 500 đồng/kg, từ 2.000 đồng/kg xuống 1.500 đồng/kg; nhiên liệu bay giữ như mức hiện hành đang được giảm là 1.500 đồng/lít theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 của Ủy ban thường vụ Quốc hội; mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 01/01/2023 thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường.

Theo Bộ Tài chính, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, trước diễn biến giá dầu thô thế giới liên tục tăng cao trong thời gian gần đây, nhằm giảm bớt tác động xấu do giá dầu tăng cao đối với lạm phát, tiêu dùng và đời sống người dân, một số quốc gia đã triển khai thực hiện giải pháp giảm thuế đối với xăng dầu (tùy đặc điểm mà mỗi quốc gia áp dụng biện pháp giảm thuế khác nhau).

Chẳng hạn Hàn Quốc tạm thời giảm 20% thuế nhiên liệu đối với xăng, dầu diesel và khí hóa lỏng (LPG) trong vòng sáu tháng đến hết tháng 4; Ấn Độ từ ngày 4/11/2021, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng giảm 0,0671 USD/lít và 0,1342 USD/lít đối với dầu diesel.

Thái Lan giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dầu diesel từ mức 5,99 baht/lít xuống mức 3 baht/lít trong thời hạn ba tháng đến hết ngày 20/5. 

Ba Lan giảm thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng trong vòng 5 tháng từ ngày 20/12/2021; giảm thuế giá trị gia tăng đối với gas từ 23% xuống 8% từ tháng 1 đến tháng 3.

Để đảm bảo tính kịp thời của chính sách, Bộ Tài chính đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký. Đồng thời, để đảm bảo thuận lợi trong việc tra cứu, Bộ Tài chính đề nghị quy định mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay tại Nghị quyết này, theo đó Nghị quyết sẽ bãi bỏ Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/2/2021 của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Theo quy định hiện nay, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol) là 4.000 đồng/lít (mức trần trong khung thuế); dầu diesel là 2.000 đồng/lít (mức trần trong khung thuế); dầu hỏa là 1.000 đồng/lít (mức trần trong khung thuế là 2.000 đồng/lít); dầu mazut là 2.000 đồng/lít (mức trần trong khung thuế); dầu nhờn là 2.000 đồng/lít (mức trần trong khung thuế) và mỡ nhờn là 2.000 đồng/lít (mức trần trong khung thuế).

Riêng mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay hiện đang thực hiện theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 của UBTVQH là 1.500 đồng/lít từ ngày 1/1 đến hết ngày 31/12 (giảm 50% so với mức thuế quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14) và 3.000 đồng/lít từ ngày 1/1/2023.

Đánh giá tác động của dự thảo Nghị quyết, Bộ Tài chính cho biết, với sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2022 sẽ tương đương năm 2019 và mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất thì dự kiến số thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giảm một năm khoảng 14.524 tỷ đồng, từ đó tác động làm giảm thu ngân sách nhà nước (bao gồm cả thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng) cả năm khoảng 15.976 tỷ đồng/năm. Cụ thể, số giảm thu ngân sách nhà nước bình quân 1 tháng là 1.331,4 tỷ đồng/tháng.

Nếu tính giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ 1/4 thì số giảm thu ngân sách nhà nước (bao gồm cả thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng) sẽ khoảng 11.982 tỷ đồng.

Bộ Tài chính cho biết, Thuế bảo vệ môi trường là loại thuế gián thu, thu vào sản phẩm, hàng hóa khi sử dụng gây tác động xấu đến môi trường nên chi phí thuế bảo vệ môi trường sẽ được chuyển vào giá thành sản phẩm, hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường và người tiêu dùng là người cuối cùng chịu thuế bảo vệ môi trường.

Với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần trực tiếp làm giảm giá bán lẻ của các mặt hàng này.

Đối với xăng (trừ etanol), với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 1.000 đồng/lít so với hiện hành sẽ làm giá bán lẻ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng giảm tương ứng 1.100 đồng/lít.

Đối với dầu diezel, dầu mazut, dầu nhờn, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 500 đồng/lít so với hiện hành thì giá bán lẻ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng giảm tương ứng là 550 đồng/lít.

Đối với dầu hỏa, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 500 đồng/lít so với hiện hành giá bán lẻ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng giảm tương ứng là 550 đồng/lít.

Đối với mỡ nhờn, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 500 đồng/kg so với hiện hành thì giá bán lẻ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng, giảm tương ứng là 550 đồng/kg.

Theo Bộ Tài chính, việc tăng, giảm giá xăng dầu nói chung sẽ tác động đến sản xuất và tiêu dùng trong nước. Đồng thời, sự thay đổi về giá của mặt hàng này sẽ kéo theo sự biến động nhất định về giá của các mặt hàng khác, thể hiện qua sự thay đổi CPI.

Theo đó, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm giá bán, từ đó làm hạn chế sự gia tăng chi phí sản xuất, giảm giá thành sản xuất, ổn định lạm phát.

Với giả thiết thời gian có hiệu lực của biện pháp giảm thuế bảo vệ môi trường là từ ngày 1/4 và giá bán lẻ xăng dầu trong nước ổn định ở mức hiện tại trong 9 tháng còn lại của năm 2022 thì Bộ Tài chính ước tác động của biện pháp giảm thuế giúp giảm CPI bình quân năm 2022 khoảng 0,67%.

Tuy nhiên, do việc giảm thuế là số tuyệt đối, chỉ số CPI là số tương đối nên tác động của việc giảm thuế đến CPI còn tùy thuộc vào biến động của mức giá bán lẻ xăng dầu tại mỗi kỳ điều hành.

Tác động của việc giảm thuế đối với giá xăng dầu đến CPI giảm dần khi giá xăng dầu tiếp tục tăng lên so với hiện hành; giảm 0,61% CPI nếu giá xăng dầu tăng 10% so với mức hiện hành; giảm 0,56% CPI nếu giá xăng dầu tăng 20% so với mức hiện hành; giảm 0,52% CPI nếu giá xăng dầu tăng 30%.

Ngoài ra việc giảm thuế còn góp phần đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và nhà nước khi giá dầu thô tăng cao.

Trong những năm qua, trong cơ cấu số thu ngân sách nhà nước thì thu từ dầu thô vẫn luôn chiếm tỷ trọng cao, khi giá dầu thô tăng, đồng nghĩa nguồn thu ngân sách nhà nước từ dầu thô tăng. 

Do đó, theo Bộ Tài chính việc giảm thuế bảo vệ môi trườngđối với mặt hàng xăng dầu khi giá xăng dầu tăng thể hiện sự chia sẻ một phần lợi ích của nhà nước đối với người dân, doanh nghiệp.

Xăng dầu là nguyên nhiên liệu đầu vào của hầu hết các ngành sản xuất trong nền kinh tế đặc biệt nhóm ngành huyết mạch của nền kinh tế như giao thông vận tải, điện,... Bộ Tài chính đánh giá, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm; đồng thời góp phần giảm bớt chi phí tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn cho người dân.

Bộ Tài chính cũng khẳng định, việc điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như trên là đảm bảo phù hợp với các nguyên tắc quy định mức thuế cụ thể đối với từng loại hàng hóa chịu thuế bảo vệ môi trường theo quy định tại Điều 8 Luật Thuế bảo vệ môi trường.