Bịt lỗ hổng chuyển giá của doanh nghiệp FDI khi đầu tư vào Việt Nam

Ảnh minh hoạ

Bộ này cho rằng rất cần thiết phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám định chất lượng, giá trị máy móc, thiết bị, công nghệ được sử dụng trong quá trình hoạt động của dự án đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, việc hoàn thiện quy định của pháp luật để yêu cầu thẩm định giá trị máy móc, thiết bị, công nghệ nhập khẩu trước khi phê duyệt dự án cần được cân nhắc tính khả thi bởi tại thời điểm đề xuất dự án, nhà đầu tư mới chỉ dự tính các chi phí đầu tư mà chưa tổ chức mua sắm, lắp đặt máy móc, thiết bị, công nghệ.

Trong quá trình thực hiện dự án, chi phí này có thể khác với dự tính ban đầu do biến động của thị trường hoặc do phải thay đổi chủng loại, công suất, nguồn gốc để đáp ứng yêu cầu hoạt động. Do vậy, việc xác định đúng giá trị máy móc, thiết bị, công nghệ tại thời điểm quyết định của chủ đầu tư, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư là chưa hợp lý và khả thi.

Điều này cũng không phù hợp với chủ trương chuyển phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm và quản lý rủi ro theo quy định của Luật Quản lý thuế, làm phát sinh thời gian thực hiện thủ tục hành chính, gây phiền hà cho nhà đầu tư, tác động xấu đến môi trường đầu tư, kinh doanh.

"Thực tế cho thấy, các cơ quan quản lý khó có đủ điều kiện và nguồn lực để thẩm định giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyển công nghệ của tất cả các dự án có vốn đầu tư nước ngoài. Việc thực hiện cơ chế thẩm định giá, giám sát riêng đối với máy móc thiết bị, công nghệ của nhà đầu tư nước ngoài sẽ tạo ra phân biệt, đối xử không phù hợp với cam kết theo các điều ước quốc tế", văn bản của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư dẫn ý kiến của Bộ Tài chính, nêu rằng để ngăn chặn việc các công ty có vốn nước ngoài chuyển lợi nhuận, chuyển giá, tránh thuế thông qua việc nâng giá trị đầu vào máy móc thiết bị nhập khẩu từ các công ty liên kết ở nước ngoài, Bộ Tài chính đã liên tục hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật thuế để quản lý, chống chuyển lợi nhuận, chống xói mòn nguồn thu, ngăn ngừa và hạn chế các hành vi chuyển giá, tránh thuế,…

Nghị định 20 của Chính phủ cũng có quy định nhằm xác định rõ những trường hợp doanh nghiệp có giao dịch liên kết cố tình khai tăng giá trị đầu vào trong đó có máy móc, thiết bị...

Bộ Khoa học và Công nghệ có thông tư 23 quy định việc nhập máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng các quy định nêu trên đã tạo cơ sở pháp lý để hải quan, thuế tổ chức giám định chất lượng, giá trị máy móc, chống hành vi khai khống, khai sai... Tuy nhiên, Bộ này nhận thấy vẫn cần hoàn thiện, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về đầu tư và thuế.

Cụ thể, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị sửa đổi quy định tại Luật Quản lý thuế để làm rõ hành vi khai khống, khai sai giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ cũng như nguyên liệu đầu vào dẫn tới tăng giá thành sản phẩm, làm thất thu ngân sách nhà nước.

Đồng thời, giao Bộ Tài chính tổ chức thẩm định giá trị, máy móc, thiết bị, công nghệ của dự án đầu tư; chỉ đạo các cơ quan quản lý thuế tăng cường công tác giám sát, kiểm tra việc chấp hành các quy định về thuế...