Bang California yêu cầu công ty đại chúng phải có phụ nữ trong Hội đồng quản trị, Facebook và Alphabet vào tầm ngắm
 |
Ông Lê Hải Trà: 'Thách thức lớn nhất của Hội đồng quản trị chính là sự kế thừa' |
Cụ thể, luật này yêu cầu đến cuối năm 2019, tất cả công ty đại chúng của California phải có ít nhất một phụ nữ trong HĐQT.
Đến cuối năm 2021, những công ty đại chúng có 5 ủy viên HĐQT thì ít nhất hai trong số đó phải là nữ, công ty đại chúng có từ 6 ủy viên HĐQT trở lên thì ít nhất ba trong số đó phải là nữ. Những công ty vi phạm có thể bị phạt tiền tới 300.000 USD.
Để đảm bảo sự minh bạch, chính quyền bang California sẽ công khai thông tin về tình hình chấp hành quy định này của các doanh nghiệp
Thống đốc bang California, ông Jerry Brown, khẳng định “Đã đến lúc hội đồng quản trị của các doanh nghiệp phải có cả những người tạo nên một nửa nước Mỹ”.
Sớm so với nước Mỹ, muộn so với Châu Âu
California là bang đầu tiên của nước Mỹ thông qua luật này. Tuy nhiên, các quốc gia châu Âu đã có quy định này từ lâu.
Chẳng hạn tại Na Uy, từ năm 2007 các tập đoàn lớn phải có tối thiểu 40% số thành viên HĐQT là nữ. Một nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ nữ ủy viên HĐQT trung bình tại Na Uy tăng từ 6% năm 2002 lên 42% năm 2016. Còn tại Bỉ, quy định về số lượng thành viên HĐQT là nữ được áp dụng từ năm 2016. Trong giai đoạn 2005 – 2015, tỷ lệ ủy viên HĐQT là nữ trong khối EU tăng từ 10% lên 22%.
Theo một thống kê của công ty kiểm toán và tư vấn PwC, đa số các công ty trong bộ chỉ số S&P 500 có ít nhất một nữ ủy viên HĐQT, tuy nhiên chỉ khoảng 1/4 các công ty có trên 2 nữ ủy viên.
Còn theo một nghiên cứu của Equilar tại thời điểm cuối quý II/2018, trong số các công ty thuộc chỉ số Russell 3000 (bao gồm hầu hết các công ty đại chúng niêm yết tại các sàn chứng khoán lớn của Mỹ) có tới 485 công ty (chiếm 17%) có HĐQT gồm toàn nam giới. Trong số 485 công ty này có 86 công ty đến từ California trong đó có những thương hiệu như công ty sản xuất giàu Skechers USA, hãng giải trí – công nghệ TiVo, …
Thượng nghị sĩ bang California bà Hannah-Beth Jackson thì cho biết “1/4 số công ty đại chúng tại California không có phụ nữ trong HĐQT, mặc dù rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những công ty có nữ ủy viên HĐQT có lợi nhuận và năng suất cao hơn”. Tại các công ty có phụ nữ trong HĐQT, phụ nữ chỉ chiếm 15,5% số ghế.
Bà nói thêm “Phụ nữ chiếm một nửa dân số và đưa ra 70% quyết định mua sắm, vậy nên những phát kiến của họ là rất quan trọng đối với việc thảo luận đưa ra quyết định có ảnh hưởng tới văn hóa, hành động và lợi nhuận doanh nghiệp”.
Trong lĩnh vực đầu tư, năm 2012, công ty tư vấn Rothstein Kass công bố số liệu cho thấy trong 5 năm liền, các quỹ đầu cơ (hedge fund) do phụ nữ làm quản lý luôn có suất sinh lợi cao hơn các quỹ do nam giới quản lý. Cụ thể, suất sinh lợi trung bình của các nữ quản lý là 9%/năm trong khi trung bình toàn ngành chỉ 3%/năm.
Năm 2017, tờ Financial Times khi nghiên cứu dữ liệu chỉ số HRFI trong 5 năm trước đó cũng công bố kết quả tương tự.
 |
|
Biến động chỉ số HRFI Women Index (đường màu xanh) và HRFI Fund Weighted Composite Index (đường màu cam) từ tháng 12/2006 đến tháng 5/2018. Nguồn: Hedge Fund Research |
Facebook, Alphabet vào tầm ngắm
Việc đạo luật này được thông qua ngay lập tức ảnh hưởng tới kế hoạch IPO và niêm yết của nhiều công ty công nghệ tại Thung lũng Silicon thuộc California vì để trở thành công ty đại chúng, các công ty này sẽ phải có phụ nữ trong hội đồng quản trị.
Các gã khổng lồ công nghệ đã niêm yết cổ phiếu như Facebook và Alphabet (công ty mẹ của Google) cũng sẽ phải tìm thêm một nữ ủy viên HĐQT thứ ba trong vài năm tới vì hiện nay, cả hai công ty đều có trên 6 người trong HĐQT nhưng chỉ hai trong số đó là nữ.
Cả hai công ty đều từng tuyên bố rằng mình đang xem xét việc bổ nhiệm phụ nữ và ứng viên thuộc các nhóm thiểu số vào HĐQT.
Những ý kiến trái chiều
Ông Dara Khosrowshahi - CEO của Uber, một công ty có trụ sở tại California, cho rằng việc yêu cầu các công ty có thêm tiếng nói của phụ nữ là trách nhiệm của truyền thông, không phải của chính quyền. Hiện Uber có 12 thành viên HĐQT, ba trong số đó là nữ.
"Tôi nghĩ bất kì một vị CEO hay chủ tịch doanh nghiệp nào cũng biết rằng việc cải thiện sự đa dạng của nhân sự doanh nghiệp ở cấp HĐQT, ban giám đốc và mọi cấp khác sẽ có tác động tích cực tới hoạt động kinh doanh. Nếu một doanh nghiệp bổ nhiệm nữ ủy viên HĐQT chỉ vì quy định bắt buộc thì doanh nghiệp đó đang bị tụt hậu rồi".
Phòng Thương mại California thì công khai phản đối, cho rằng luật này "nhiều khả năng vi hiến" và vi phạm Quy chế Quyền Công dân của California, cũng như có nhiều điểm bất cập khác.
