Bậc thầy đầu tư: Hai lần lên đỉnh vinh quang của 'ông trùm quỹ đầu cơ' Steve Cohen

Steve Cohen là nhân vật rất có sức hút trên Phố Wall. Khác với Warren Buffett, Cohen không xây dựng vị thế lớn trong các công ty và nắm giữ cổ phiếu trong nhiều năm hay chú trọng đến hoạt động của doanh nghiệp. Cohen là một nhà đầu cơ ngắn hạn cừ khôi, ông tạo dựng sự nghiệp đồ sộ nhờ các ván cược lớn dựa vào biến động nhỏ của giá cổ phiếu.

Các giao dịch của "ông trùm quỹ đầu cơ Phố Wall" thường được thúc đẩy bởi những buổi công bố báo cáo kết quả kinh doanh và những sự kiện tương tự. Bất chấp mọi khó khăn và vật cản, Cohen duy trì được tỷ suất sinh lời cao từ năm nay qua năm khác, giúp ông trở thành một trong những người giàu có nhất thế giới.

Steve Cohen sinh ra trong một gia đình trung lưu ở New York vào năm 1965. Ông bắt đầu yêu thích thị trường chứng khoán từ khi mới 13 tuổi. Vào mỗi tối, Cohen chờ bố trở về nhà để có thể mượn tờ New York Post của ông và nghiền ngẫm các cổ phiếu được đăng trong tờ báo đó.

Sau cấp ba, Cohen rời New York để theo học tại Trường Kinh doanh Wharton thuộc Đại học Pennsylvania. Nhưng ông thường xuyên trốn học để theo dõi giá cổ phiếu tại một công ty chứng khoán địa phương.

Ông tự học để thành thạo kỹ thuật đọc chuyển động giá và có khả năng dự đoán hướng đi của cổ phiếu bằng cách theo dõi từng dấu tích của giá và khối lượng cổ phiếu được giao dịch.

Học xong đại học, Cohen xin vào làm nhân viên giao dịch quyền chọn cấp thấp tại ngân hàng đầu tư Gruntal & Co. Ông trở thành huyền thoại ngay ngày đầu tiên đi làm nhờ kiếm được 8.000 USD hôm đó.

Vào năm 1984, Cohen được thăng chức thành trưởng nhóm giao dịch tại Gruntal & Co. Ông thường xuyên kiếm được 100.000 USD cho ngân hàng và qua đó tích lũy được lượng tài sản cá nhân đáng kể.

Sang năm 1992, Cohen nghỉ việc và mở quỹ đầu cơ SAC Capital Advisors bằng 25 triệu USD vốn cá nhân. SAC sử dụng phương pháp giao dịch khối lượng lớn trong thời gian ngắn. SAC thường nắm giữ các vị thế cổ phiếu từ 2 đến 30 ngày, hoặc chỉ vài giờ trong một số trường hợp.

Năm 1999, Cohen ước tính SAC thường giao dịch 20 triệu cổ phiếu mỗi ngày. Sang năm 2006, SAC chiếm 2% mọi hoạt động giao dịch trên thị trường chứng khoán Mỹ, theo trang Investopedia. 

Trong hơn hai thập kỷ, SAC đã biến đổi và mở rộng cách tiếp cận đầu tư, sử dụng nhiều chiến lược bao gồm cả bán khống và đầu tư định lượng. Công ty tạo ra tỷ suất lợi nhuận trung bình hàng năm 25% trong giai đoạn 1992 - 2013.

Thành công và thất bại

Thành công của Cohen với SAC đến từ những giao dịch rủi ro cao, lợi nhuận lớn. Lợi nhuận của SAC liên tục tăng trong thời bong bóng dot-com cuối những năm 1990, lên mức cao nhất là 70%. Khi bong bóng vỡ vào năm 2000, SAC tiếp tục tạo ra tỷ suất 70% khi Cohen bán khống chính những cổ phiếu đó.

Đầu năm 2012, Cohen đặt cược 26,7 tỷ USD vào công ty công nghệ sinh học Ardea Biosciences. Ba tuần sau, AstraZeneca đề xuất mua lại công ty đó, vô hình trung kéo giá trị vị thế của Cohen trong Ardea lên gần 40 tỷ USD.

Nhưng SAC không phải chỉ toàn nếm mùi chiến thắng. Một loạt các khoản đầu tư vào các công ty dược phẩm trong những năm 2000  cuối cùng đã thất bại và khiến quỹ phải chịu không ít tổn thất.

Sự sụp đổ của SAC Capital

Trong năm 2008, SAC xây dựng vị thế 700 triệu USD trong Elan và Wyeth - hai công ty dược phẩm hợp tác với nhau để phát triển thuốc chữa bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer.

Hai hãng dược này chứng kiến giá cổ phiếu giảm mạnh sau khi công bố kết quả đáng thất vọng của giai đoạn thử nghiệm lâm sàng thứ hai. Nhưng SAC không phải chịu nỗi đau như nhiều nhà đầu tư khác. Bởi một tuần trước đó, Cohen đã thanh lý toàn bộ vị thế trong Elan và Wyeth và bán khống cả hai cổ phiếu này, thu về lợi nhuận 276 triệu USD.

Năm 2012, SEC cáo buộc một cựu quản lý danh mục của SAC đã nhận thông tin về Elan và Wyeth trước khi chúng được công bố và khuyên Cohen thanh lý vị thế. Người quản lý đó bị kết tội giao dịch nội gián và ngồi tù 9 năm. SAC cũng bị kết án và thừa nhận tội danh giao dịch nội gián. Quỹ phải nộp phạt tổng cộng 2,7 tỷ USD.

Bản thân Cohen không bị kiện hay khởi tố, nhưng ông cũng bị cấm quản lý tiền của nhà đầu tư bên ngoài trong hai năm. Trong thời gian đó, Cohen hoàn trả tiền cho khách hàng, chuyển đổi các hoạt động đầu tư từ SAC Capital sang Point72 Asset Management và chỉ giao dịch bằng tiền của bản thân.

Tới năm 2018, Point72 được các nhà chức trách cho phép huy động và quản lý tiền của các nhà đầu tư bên ngoài, tờ Bloomberg cho hay. 

Point72 hiện có hơn 185 đội nhóm giao dịch và quản lý 35 tỷ USD tài sản cho khách hàng. Gần đây, công ty có kế hoạch mở quỹ riêng tập trung vào trí tuệ nhân tạo (AI). Bản thân Cohen là người rất lạc quan về công nghệ này.

Cohen hiện nắm khối tài sản ròng khoảng 14,7 tỷ USD, đưa ông vào top 100 người giàu nhất nước Mỹ, theo Bloomberg Billionaires Index.

Hôm 17/9, Point72 thông báo nhà sáng lập sẽ ngừng mọi hoạt động giao dịch cho công ty. Thay vào đó, Cohen sẽ tập trung vào nỗ lực thúc đẩy khả năng tăng trưởng của công ty và bồi dưỡng các nhân tài.

Do Point72 có rất nhiều đội nhóm sử dụng các chiến lược đa dạng nên không một cá nhân nào - kể cả Cohen - đóng vai trò trọng yếu trong khả năng sinh lời của công ty.

Tuy nhiên đối với Phố Wall, việc Cohen dừng hoạt động giao dịch vẫn sẽ là phép thử quan trọng để đánh giá liệu các công ty đầu tư đa chiến lược có thể tiếp tục phát triển sau khi nhà sáng lập huyền thoại rút lui hay không.