Bậc thầy đầu tư: Peter Lynch và nghệ thuật quản lý 1.400 cổ phiếu cùng lúc

Thành công từ “biết nghe lời vợ”

Peter Lynch được coi là một trong những nhà đầu tư chứng khoán giỏi nhất mọi thời đại. Tại Fidelity Investments, ông là nhà quản lý quỹ Magellan Fund từ năm 1977 đến 1990.

Trong giai đoạn đó, ông đạt được tỷ suất sinh lời hàng năm đáng nể là 29,2%. Để dễ hình dung, một nhà đầu tư đặt 10.000 USD vào Magellan Fund kể từ khi Lynch bắt đầu quản lý quỹ này sẽ thu về 280.000 USD sau 13 năm.

Lynch là tác giả ba quyển sách nổi tiếng về đầu tư, trong đó ông chia sẻ nhiều bí quyết để thành công trên thị trường chứng khoán.

Triết lý đầu tư nổi tiếng nhất của Lynch là “đầu tư vào những gì bạn biết”. Ông bày tỏ, trái ngược với suy nghĩ thông thường, các nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn có lợi thế so với giới chuyên gia Phố Wall bởi họ có thể tìm thấy cơ hội đầu tư trong thế giới thực trước khi Phố Wall phát hiện ra chúng.

Lynch không chỉ nói suông mà ông thực sự đã kiếm được tiền từ việc chú ý đến các tình huống thường ngày. Ông mua cổ phiếu Hanes trong thập niên 1970 sau khi nghe vợ hết lời khen ngợi dòng quần tất L’Eggs mà công ty này sản xuất.

Lynch tiến hành nghiên cứu và phát hiện rằng L’Eggs là loại quần tất chất lượng ngang tầm cửa hàng bách hóa (department store) đầu tiên được bán tại siêu thị. Tại thời điểm đó, mọi siêu thị Mỹ chỉ bán quần tất rẻ tiền, chóng hỏng. Các loại chất lượng tốt chỉ được bán ở cửa hàng bách hóa.

Lynch nhận ra L’Eggs sẽ chiếm được thị phần từ các đối thủ nhờ cách phân phối mang tính đột phá. Ông mạnh tay đầu tư vào Hanes và biến cổ phiếu này thành vị thế lớn nhất trong danh mục của Magellan. Cuối cùng, giá cổ phiếu Hanes tăng gấp 30 lần, theo Motley Fool.

Cổ phiếu nhân 10

Trong cuốn sách Trên đỉnh Phố Wall, Peter Lynch đã sáng tạo ra thuật ngữ “tenbagger” - tức là khoản đầu tư tăng giá gấp 10 lần so với giá mua ban đầu.

Trong thời gian điều hành Magellan, Lynch mua được hơn 100 cổ phiếu tenbagger, bao gồm Fannie Mae, Ford Motor, Philip Morris International, Taco Bell, Dunkin' Donuts và General Electric.

Lynch chia sẻ rằng khi tìm kiếm cổ phiếu tenbagger, nhà đầu tư nên để mắt đến những công ty có công nghệ mới, sản phẩm mới hoặc thu hút được sự chú ý của nhiều nhà đầu tư khác. Không phải lúc nào món hời cũng là những cổ phiếu ít người biết.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần theo sát hành động của chính phủ và cơ quan quản lý. Các luật lệ và quy tắc mới có thể tạo ra hoặc phá hủy xu hướng trên thị trường.

Cách xây dựng và quản lý danh mục

Một trong những khía cạnh thú vị về chiến lược đầu tư của Lynch là ông không phân bổ lượng lớn tỷ trọng trong danh mục vào một số ít cổ phiếu, trái với hầu hết các nhà đầu tư cực kỳ thành công khác.

Ví dụ, danh mục của Berkshire Hathaway do Warren Buffett quản lý có quy mô hơn 315 tỷ USD nhưng chỉ bao gồm 46 cổ phiếu và một chứng chỉ quỹ ETF. Và 5 cổ phiếu lớn nhất - bao gồm Apple, American Express, Bank of America, Coca-Cola và Chevron - chiếm tới 67% danh mục.

Thậm chí Charlie Munger, người đối tác lâu năm của Warren Buffett, còn cho rằng nếu nhà đầu tư nắm giữ đến 10 cổ phiếu, danh mục của họ có nguy cơ bị đa dạng hóa quá đà, khiến nguồn lực bị phân tán một cách vô bổ. 

Ngược lại, khi quản lý Magellan, Lynch có lúc nắm giữ đồng thời 1.400 cổ phiếu. Danh mục của ông thiên về những công ty nhỏ có nhiều tiềm năng tăng trưởng. Dù đạt được thành công ấn tượng với phong cách đầu tư này, tự bản thân Lynch cũng đề phòng nguy cơ đa dạng hóa quá mức, theo AAII Journal.

Ông khẳng định không nhà đầu tư nào nên đa dạng hóa danh mục chỉ vì được dạy là nên làm vậy, đặc biệt là trong trường hợp họ không hiểu rõ những công ty mà mình thêm vào.

Tuy nhiên, nhà đầu tư nên sở hữu nhiều “triển vọng hấp dẫn” nhất có thể và các lựa chọn này nên được cân nhắc kỹ lưỡng. Lynch cũng khuyên nhà đầu tư phân bổ vốn vào nhiều nhóm cổ phiếu khác nhau để phân tán bớt rủi ro giá sụt giảm. Mặt khác, ông cảnh báo mọi người không nên đầu tư vào một cổ phiếu duy nhất.

Lynch là nhà đầu tư dài hạn. Ông tin vào việc tìm kiếm những cơ hội tuyệt vời và nắm giữ chúng. Một ví dụ là khoản đầu tư của Lynch vào McDonald’s trong thập niên 1980. Khi đó, đa số nhà đầu tư có đánh giá tiêu cực về chuỗi đồ ăn nhanh này và nhận thấy công ty không có nhiều tiềm năng tăng trưởng.

Tuy nhiên trong 20 năm tiếp theo, McDonald’s đã từng bước xây dựng chỗ đứng trên thị trường quốc tế. Cùng giai đoạn đó, cổ phiếu này tạo ra tỷ suất sinh lời 3.000%.

Bài học rút ra là nhà đầu tư không nên vội kết luận về dư địa tăng trưởng của một doanh nghiệp đã thành công. Và đừng vội chốt lời chỉ vì thấy giá cổ phiếu liên tục tăng.

Nhưng điều đó cũng không có nghĩa là nhà đầu tư nên nắm giữ cổ phiếu vĩnh viễn. Theo Lynch, nhà đầu tư nên đóng vị thế trong hai trường hợp sau: Thứ nhất, tiềm năng của công ty đã được phản ánh hết vào giá cổ phiếu. Thứ hai, triển vọng tăng trưởng của công ty đã thay đổi. Ví dụ là công ty bước vào chu kỳ suy yếu và hàng tồn kho bắt đầu chồng chất.