Từ Apple, Huawei, Xiaomi tới VinSmart: Tại sao các hãng smartphone đua nhau làm xe điện?

"Lĩnh vực ô tô điện có khả năng trở thành một thị trường 5.000 tỷ USD trong một thập kỷ tới. Với GM, Ford, Volkswagen… đều đầu tư sâu vào lĩnh vực này, có thể thấy rằng nhu cầu của thế giới với công nghệ ô tô điện sẽ bùng nổ trong tương lai", ông Dan Ives, nhà phân tích thuộc Wedbush Securities ước tính khi nói về quy mô của mảng kinh doanh ô tô điện.

Cũng với niềm tin này, mùa xuân năm nay, Xiaomi - công ty nắm giữ vị trí thứ 3 về thị phần smartphone trên thế giới, ra thông báo sẽ lấn sân sang làm ô tô điện. Để làm được điều này, công ty Trung Quốc ước tính sẽ đầu tư 10 tỷ USD trong vòng 10 năm tới.

Bắt đầu với khoản đầu tư 1,5 tỷ USD để thành lập một công ty con hoàn toàn do Xiaomi kiểm soát, nhằm kinh doanh xe điện. CEO Xiaomi hiện tại ông Lei Jun cũng đồng thời là CEO công ty con này.

Động thái được coi là dễ hiểu khi ông lớn sản xuất smartphone của Trung Quốc chưa bao giờ kiếm được nhiều tiền từ smartphone. Chính CEO Lei Jun từng cho biết tổng lợi nhuận ròng mảng phần cứng không vượt quá 5% mỗi năm.

Trong khi nhìn sang Tesla - một hãng xe điện của Mỹ, đầu năm nay đã vượt qua Facebook để trở thành công ty có giá trị vốn hoá lớn thứ 5 nước Mỹ. Giá trị vốn hoá Tesla thậm chí còn vượt qua những tên tuổi như General Motors, Ford, Toyota, Honda, Fiat Chrysler và Volkswagen.

Năm ngoái, giá cổ phiếu Tesla Motors đã tăng hơn 600%, đây không chỉ là thành công của riêng Tesla mà còn là một chỉ báo đầy hấp dẫn đối với những công ty non trẻ đang nhòm ngó thị trường xe điện như Xiaomi.

Chiến địa mới của các hãng smartphone

Không riêng gì Xiaomi, có vẻ như xe điện sẽ là chiến trường tiếp theo của những gã khổng lồ smartphone. Đơn cử, cuối tháng 4 năm nay, tại Triển lãm ô tô Thượng Hải, Huawei đã bắt tay hãng năng lượng Cyrus để trình làng mẫu ô tô chạy điện đầu tiên của mình - chiếc crossover Seres SF5.

Ý chí tiến vào lĩnh vực sản xuất xe thông minh của Huawei bắt đầu nhen nhóm khi hai mảng kinh doanh cốt lõi của họ là viễn thông và smartphone gặp khó trước sức ép từ phía Mỹ. Tham vọng này trở nên rõ ràng hơn từ tháng 11 năm ngoái khi công ty sáp nhập mảng xe thông minh vào phân khúc tiêu dùng.

Mảng kinh doanh mới được đặt dưới sự lãnh đạo của ông Richard Yu Chengdong - người được mệnh danh là "kiến trúc sư" đã đưa Huawei lên đỉnh cao trên thị trường smartphone toàn cầu trong hai thập kỷ qua.

Lãnh đạo Huawei tin rằng ngành công nghiệp ô tô đang trải qua những thay đổi to lớn. "Giống như sự chuyển đổi từ điện thoại phổ thông sang điện thoại thông minh trong ngành điện thoại di động. Huawei sẽ mang công nghệ kỹ thuật số lên mọi chiếc ô tô", phát ngôn viên của Huawei nói với phóng viên tờ South China Morning Post.

Tuy nhiên, không phải gần đây Huawei mới nhìn ra tương lai của xe điện, sau cuộc cách mạng với những thiết bị di động cầm tay. Trước đó, năm 2014, công ty cũng đã thành lập một phòng thí nghiệm cho các phương tiện kết nối internet. 

Đến tháng 4/2019, Huawei cho biết mong muốn trở thành nhà cung cấp cơ sở hạ tầng cho ngành công nghiệp ô tô mới. Một tháng sau đó, hãng thành lập bộ phận kinh doanh dành riêng cho các giải pháp xe điện, xe thông minh.

Không gặp khó như Huawei hay kiếm ít tiền như Xiaomi trong mảng smartphone, song ông lớn Apple cũng đang nóng lòng cho thấy ý muốn tham gia thị trường xe điện. Tin tức gần đây cho biết hãng đang cố gắng tìm kiếm đối tác để cung cấp các bộ phận ô tô, trong khi bản thân Apple sẽ tập trung vào pin, công nghệ tự lái và các tính năng phần cứng/phần mềm khác.

Tiềm năng thị trường xe điện quá hấp dẫn đến nỗi ngay cả những gã chuyên phần mềm, chưa khi nào đặt chân vào lĩnh vực phần cứng như Alibaba, Tencent Holdings và Baidu cũng đang quay quắt tìm kiếm cơ hội mới, bằng cách tận dụng lợi thế của chính họ trong deep learning và trí tuệ nhân tạo.

Lợi thế của các hãng smartphone

Tất nhiên, không phải ngẫu hứng mà các ông lớn công nghệ lại lần lượt rủ nhau tham gia vào sân chơi xe điện. Trong một bài phân tích đăng trên tờ CNBC của Mỹ hồi tháng 4, Giám đốc điều hành Daimler Ola Kallenius cho biết kỷ nguyên mới của ngành ô tô đang bắt đầu.

"Khi một ngành trải qua quá trình chuyển đổi, sẽ có thêm những người chơi mới và tôi nghĩ rằng đó là điều tự nhiên", vị giám đốc chia sẻ. Và xe điện chính là cơ hội tạo ra lợi thế ngang bằng cho các công ty công nghệ trước các nhà sản xuất ô tô dày dạn kinh nghiệm như Ford, Toyota, Honda, Fiat Chrysler hay Volkswagen.

Thật vậy, theo Chen Jiana, một nhà phân tích tại Công ty Nghiên cứu đầu tư EqualOcean, hầu hết các công nghệ và phụ tùng ô tô trên chiếc xe điện của Huawei đều bắt nguồn từ mảng kinh doanh ICT của hãng. "Công nghệ thông tin và viễn thông là lợi thế cốt lõi của Huawei trong lĩnh vực sản xuất ô tô thông minh", Chen chia sẻ.

Công nghệ radar, thu thập thông tin từ môi trường xung quanh xe là một ví dụ điển hình về khả năng ứng dụng công nghệ lên những chiếc xe điện và xe thông minh. Năm 2019, Huawei tuyên bố sẽ sử dụng công nghệ 5G của mình để phát triển radar sóng milimet và radar laser cho các dòng xe tự hành.

Ngay sau đó, họ đã thành lập một nhóm để tập trung phát triển các cảm biếm lidar đa kênh với chi phí thấp, mục tiêu là làm cho công nghệ này có giá cả phải chăng hơn để trang bị trên những mẫu xe điện.

Ngoài phát ưu điểm có thể nghiên cứu, phát triển linh kiện dành cho ô tô điện, các hãng sản xuất smartphone còn sở hữu kinh nghiệm làm phần mềm. Và trên những mẫu ô tô hiện đại, phần mềm là thứ vũ khí mà các hãng ô tô truyền thống không có được.

Tháng 10/2020, Huawei đã trình làng giải pháp ô tô thông minh do chính hãng nghiên cứu, phát triển, được đặt tên là Huawei HI. Giải pháp này hoạt động trên nền tảng HarmonyOS - hệ điều hành Huawei phát triển trên các mẫu smartphone sau khi hãng bị cấm sử dụng Android của Google. Huawei HI tập trung vào buồng lái ô tô, lái xe thông minh, điều khiển xe thông minh. Đồng thời được tích hợp công nghệ thực tế tăng cường để cung cấp dịch vụ bản đồ và chỉ đường tốt hơn. 

Tương tự, tờ CNN cho hay Apple đang nắm giữ trong tay rất nhiều bằng sáng chế liên quan đến ô tô như hệ thống điều khiển chuyển động của xe tự hành hoặc tự động một phần, các phương pháp điều chỉnh độ trong hoặc mờ của cửa kính ô tô, hệ thống thực tế ảo có thể giúp hành khách làm việc trên xe mà không bị say xe,…

Do đó, nhiều chuyên gia phân tích chỉ ra rằng, với lợi thế của mình, nhiều khả năng Apple sẽ hợp tác với một hoặc nhiều nhà sản xuất ô tô để bán hệ điều hành ô tô, phần mềm tự lái hoặc công nghệ liên quan khác, thay vì sản xuất toàn bộ chiếc xe. Lựa chọn này không khác so với VinSmart hiện tại.

VinSmart - Sẵn sàng cho đấu trường mới

Trong thông cáo phát đi chiều 9/5, Vingroup cho biết VinSmart sẽ dừng việc nghiên cứu, sản xuất tivi và điện thoại di động để tập trung nguồn lực phát triển các sản phẩm điện tử và các tính năng về "Infotainment" cho ô tô VinFast.

Ông Nguyễn Việt Quang, Phó Chủ tịch kiêm CEO Vingroup cho biết việc sản xuất điện thoại hoặc tivi thông minh đã không còn mang lại khả năng đột phá, tạo ra giá trị khác biệt.

"Trong khi đó, việc phát triển các dòng ô tô đặc biệt thông minh, các ngôi nhà thông minh, thậm chí kiến tạo các thành phố thông minh... sẽ mang đến rất nhiều lợi ích. Vì vậy, chúng tôi quyết tâm dồn mọi nguồn lực cho mũi nhọn này", ông Quang cho hay.

Dồn lực cho VinFast, mới đây Vingroup cũng đã chuyển toàn bộ kỹ sư tại các thị trường nước ngoài về trụ sở chính ở Việt Nam để đảm bảo tiến độ nghiên cứu phát triển và đẳng cấp cho các dòng xe mới.

Về phía VinSmart, trong định hướng mới, đơn vị này sẽ đảm trách phát triển các tính năng phần mềm như thông tin - giải trí - dịch vụ (Infotainment) cho ô tô VinFast. Sắp tới, gần 150 tính năng Infotainment trên ô tô, do chính VinSmart phát triển cũng sẽ được ra mắt.

Trước đó, tháng 7/2020, VinSmart công bố đã làm chủ được các công nghệ lõi tiên tiến nhất của mạng di động 5G. Điều này sẽ giúp công ty bổ sung những công nghệ còn thiếu trên một chiếc xe VinFast thông minh.

VinSmart cũng sẽ tập trung vào việc nghiên cứu, thiết kế và sản xuất các linh kiện điện tử, các tế bào pin điện, các hệ thống pin điện hoàn chỉnh - trái tim trên mỗi chiếc ô tô điện và động cơ điện các loại, nhằm tăng tỉ lệ nội địa hóa và đảm bảo nguồn cung chất lượng cao cho VinFast.

Đầu năm nay, VinFast đã chính thức ra mắt 3 dòng xe SUV điện thông minh, sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo được trang bị kèm những tính năng thông minh.

"Đây là cột mốc quan trọng, khẳng định tầm nhìn trở thành hãng xe điện thông minh toàn cầu của VinFast. Đồng thời góp phần đưa Việt Nam lên vị thế mới trên bản đồ công nghiệp ô tô thế giới", đại diện VinFast khi ấy cho biết.