Hồ sơ công ty Trung Quốc cung cấp công nghệ khung gầm cho xe điện VinFast

CATL hiện là nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới, với những khách hàng như Tesla, GM, Volkswagen và BMW.

VinFast đã ký kết biên bản ghi nhớ về hợp tác chiến lược toàn cầu trong lĩnh vực phát triển xe điện, bao gồm công nghệ khung gầm thông minh tích hợp pin CTC (Cell to Chassis) với tập đoàn CATL (Trung Quốc).

Theo thoả thuận này, CATL và VinFast dự kiến sẽ hợp tác để cùng phát triển công nghệ mới, trong đó pin và nhiều bộ phận quan trọng được tích hợp vào khung gầm xe, giúp giảm trọng lượng, tăng quãng đường di chuyển của xe và giảm chi phí.

Thành lập tại Phúc Kiến

CATL (Contemporary Amperex Technology Company Limited - Ninh Đức Thời Đại) được thành lập từ 1999 tại Ninh Đức, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc bởi ông Zeng Yuqun, với lĩnh vực kinh doanh chính là sản xuất pin lithium - ion cho các thiết bị điện tử tiêu dùng (CE).

Năm 2011, công ty tham gia xây dựng dự án lưu trữ năng lượng Zhangbei - dự án lưu trữ và truyền tải năng lượng gió, năng lượng mặt trời lớn nhất thế giới lúc bấy giờ. Năm 2012, CATL bắt đầu hợp tác chiến lược với BMW.

Năm 2013, công ty thiết lập cơ sở sản xuất tại Tây Ninh (Trung Quốc) và bắt đầu phát triển pin xe điện (EV) cho nhà sản xuất xe thương mại thế giới Yutong. Năm 2014, CATL thành lập CATG tại Đức - đây là công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của tập đoàn. Năm 2015, tập đoàn này thâu tóm Brunp Recycling, chính thức bước vào lĩnh vực tái chế và tái sử dụng pin.

Ba năm sau, CATL liên tiếp thành lập các công ty con 100% vốn tại Pháp, Mỹ, Nhật và Canada. Cùng năm, công ty thiết lập liên doanh với SAIC Motor. Năm 2018, CATL niêm yết trên sàn chứng khoán Thâm Quyến, đồng thời thành lập liên donah với Dongfeng Motor và GAC Group.

Năm 2019, CATL tiếp tục liên doanh với các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc khác là Geely Auto và FAW Group. Ban lãnh đạo công ty quyết định thành lập Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật quốc gia về công nghệ lưu trữ năng lượng điện hoá.

Một nhà máy sản xuất ô tô điện do một công ty Trung Quốc, Nio, điều hành ở Hợp Phì, Trung Quốc. (Ảnh: The New York Times).

Năm 2020, thành lập hai liên doanh lưu trữ năng lượng với một tập đoàn nhà nước Trung Quốc thuộc State Gird. Cùng năm, CATL chuyển giao thành công giai đoạn một của dự án Trạm điện lưu trưc năng lượng 100 Mwh Tân Giang, hệ thống lưu trữ năng lượng lớn nhất Trung Quốc.

Năm 2021, theo CATL, công ty đang đứng số một toàn cầu về sản lượng pin xe điện trong 5 năm liên tiếp. Công ty thiết lập quan hệ hợp tác chiến lược với một loạt doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc như Tổng công ty Huadian, Tổng công ty điện lực nhà nước, Tổng công ty Tam Hiệp Trung Quốc, Năng lượng Trung Quốc,…

CATL tham gia dự án lưu trữ năng lượng làm mát bằng chất lỏng 220MWh ở Texas (Mỹ), được kết nối với lưới điện, đánh dấu ứng dụng quy mô lớn đầu tiên trên thế giới trong loại hình này. Thành lập phòng thí nghiệm chung với Viện Vật lý, Viện Khoa học công nghệ Trung Quốc. Triển khai Trung tâm đổi mới và Viện Nghiên cứu Năng lượng tương lai ở TP Thượng Hải.

Hiện CATL đang có 5 trung tâm R&D tại Trung Quốc và Đức; 13 cơ sở sản xuất trong đó 11 cơ sở tại Trung Quốc, một nhà máy tại Đức và một ở Hungary. Công ty có giá trị vốn hoá khoảng 240 tỷ USD.

Nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới

CATL là nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới. Theo SNE Research, CATL chiếm hơn 35% thị phần pin xe điện đang bùng nổ trên toàn cầu, quy mô hàng chục tỷ USD mỗi năm.

Tờ The New York Times nhận xét rằng CATL đã giúp Trung Quốc dẫn đầu về pin ô tô điện, một công nghệ trung tâm của cuộc cách mạng xanh rộng lớn. Công ty đã cung cấp pin cho hầu hết các nhà sản xuất ô tô trên thế giới, bao gồm GM, Volkswagen, BMW và Tesla. Cùng với Tesla CATL đã nổi lên như một trong những người chiến thắng lớn nhất trong bối cảnh bùng nổ xe điện.

Gã khổng lồ pin đóng vai trò là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ xanh đang dần nằm trong tay Trung Quốc. Trong khi CATL nắm giữ một phần ba thị trường pin ô tô điện toàn cầu thì đối thủ lớn nhất của họ là LG đang chiếm 1/4 thị phần. Tại quê hương, CATL cũng phải đối đầu với một đối thủ khó chơi khác là BYD.

Công nhân xây dựng tại một trong những nhà máy CATL đang xây dựng ở Ninh Đức. Công ty có giá trị vốn hóa thị trường gần 240 tỷ USD. (Ảnh: The New York Times).

BYD, có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến, có sự hậu thuẫn của nhà đầu tư Warren E. Buffett. Không giống như CATL là đầu tư rất nhiều vào pin lithium-coban, BYD đặt cược vào pin lithium truyền thống.

Năm ngoái, BYD đã tung ra một video đặt câu hỏi về tính an toàn của pin coban. Hiện CATL cũng đang bắt đầu sản xuất nhiều pin hơn mà không cần đến coban - một kim loại được mệnh danh là “kim cương máu” của pin vì giá cao và điều kiện khai thác nguy hiểm.

CATL đang xây dựng một nhà máy lớn gấp ba lần quy mô nhà máy pin xe điện của Tesla và Panasonic ở sa mạc Nevada. Nhà máy khổng lồ của CATL ở Fude, cách trung tâm thành phố Ninh Đức 90 phút lái xe về phía đông bắc, là một trong tám nhà máy mà CATL hiện đang xây dựng, với chi phí hơn 14 tỷ USD.

Những cổ đông đứng sau

Theo hồ sơ công ty, CATL không thuộc sở hữu của chính phủ Trung Quốc. Tuy nhiên, theo một điều tra của Times, các nhà đầu tư giữ cổ phần của CATL có mối quan hệ với Bắc Kinh.

Đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của CATL vào năm 2018 đã giúp người sáng lập Zeng Yuqun và hai Phó Chủ tịch CATL, những người cùng sở hữu 40% cổ phần, trở nên giàu có.

Theo The New York Times, CATL đã mời một số nhà đầu tư bên ngoài mua cổ phần trước IPO. Trong số đó có Pei Zhenhua - một doanh nhân đã thành lập liên doanh chế biến lithium với CATL, và ông Yu Yong - cổ đông cá nhân lớn nhất của công ty Trung Quốc Molybdenum, một đối tác của CATL tại Congo. Hồ sơ cho thấy công ty mẹ của ông Yu kiểm soát 1,69% CATL.

Chủ tịch CATL, ôngZeng Yuqun. (Ảnh: The New York Times).

Một quỹ đầu tư, Guokai Boyu, đã đầu tư hơn 100 triệu USD và nắm giữ 1,2% cổ phần. Guokai Boyu được kiểm soát bởi một CTCP tư nhân do Alvin Jiang, cháu trai ông Giang Trạch Dân, đồng sáng lập.

Một trong những đối tác của Guokai Boyu là chi nhánh của công ty tài chính National Trust. Trong quá khứ, National Trust đã từng hợp tác với gia đình ông Ôn Gia Bảo, theo The New York Times. Không rõ công ty có sở hữu cổ phần tại CATL hay không.

Một nhà đầu tư khác trước đó đã đầu tư vào CATL là một CTCP BHR (Trung Quốc) có liên hệ với Hunter Biden - con trai ông Biden. BHR đã mua 0,4% cổ phần CATL vào năm 2016 với mức giá 15 triệu USD. Năm 2019, khi BHR đăng ký bán cổ phần, nó được định giá khoảng 76 triệu USD.

Ông Hunter rời HĐQT của BHR vào tháng 4/2020 và không còn bất kỳ quyền sở hữu nào trong công ty.

Ông Phạm Nhật Vượng sang Nhật để ký biên bản hợp tác giữa VinFast và CATL