Chứng khoán Mỹ lao dốc tác động ra sao đến tâm lý nhà đầu tư Việt Nam?

Tác động của thị trường chứng khoán Mỹ

Theo ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Chứng khoán VPBank (VPBankS), đầu tiên, một số nghiên cứu gần đây cho thấy việc Nasdaq 100 tiếp tục giảm thêm 2 - 3% sau khi thủng MA200 (đường trung bình 200 phiên) sẽ là chỉ báo sớm cho thấy thị trường chứng khoán Mỹ có thể giảm một nhịp khá sâu.

“Trong trường hợp này, thị trường chứng khoán toàn cầu nói chung và chứng khoán Việt Nam nói riêng sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn.”, ông Sơn đánh giá.

Thứ hai, nếu chỉ số Nasdaq 100 trong tuần này không giảm quá 2 - 3%, tậm chí có dấu hiệu tăng trở lại, đây có thể là tín hiệu rằng thị trường sẽ đón một đợt sóng phục hồi. Diễn biến của Nasdaq 100 sẽ là yếu tố mà nhà đầu tư cần theo dõi trong tuần này (10 – 14/3).

Nhìn về dài hạn, mức độ tương quan giữa S&P 500 và VN-Index trong 10 năm lên đến khoảng 90 - 95%. Sự đồng pha giữa S&P 500 và VN-Index là rất cao. Có những giai đoạn, S&P 500 tăng rất nóng (từ tháng 9/2024 đến đầu năm 2025 do nhóm cổ phiếu công nghệ), nhưng Việt Nam không có nhóm cổ phiếu công nghệ tương tự, nên VN-Index cũng có đi lên, nhưng không tăng đáng kể.

Ngoài ra, trong giai đoạn thị trường chứng khoán Mỹ tăng tốt, dòng vốn quốc tế rút về Mỹ, khiến dòng vốn châu Á và Việt Nam giảm. Trong năm 2024, Việt Nam đã bị bán ròng kỷ lục, vào khoảng 3 tỷ USD. Sang năm 2025, tính đến thời điểm hiện tại, khối ngoại cũng đã bán khoảng 10.000 - 15.000 tỷ đồng. Áp lực bán ròng năm nay có gây ảnh hưởng, nhưng không quá lớn.

Trong ngắn hạn, vì những yếu tố gây nhiễu động liên quan đến thuế quan, ông Sơn khuyên nhà đầu tư cũng cần có sự thận trọng nhất định. Hiện nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bắt đầu thực hiện chính sách, đưa những lời tuyên bố trong chiến dịch tranh cử trở thành sự thật.

Trong tuần vừa qua, ông Trump đã ban lệnh áp thuế 25% lên Mexico và Canada, 10% lên Trung Quốc. Nhưng sau đó, ông đã hoãn áp thuế 25% lên một số lĩnh vực như ô tô và phụ tùng, sản phẩm hóa chất… nằm trong hiệp định hợp tác Mỹ - Mexico và Canada (USCMA). Bởi vậy, đây là một giai đoạn các chính sách thuế quan sẽ rất biến động.

Ngay trong ngày 7/3, vị tổng thống Mỹ tuyên bố có thể áp thuế khoảng 200% đối với sản phẩm sữa tới từ Canada, với quan điểm rằng nước này đang lợi dụng Mỹ khi đánh thuế rất nặng vào sữa.

Trong tuần vừa rồi, Trung Quốc cũng đã công bố những chính sách đáp trả với Mỹ. Trong giai đoạn trước, khi Canada áp thuế đối với xe và pin năng lượng của Trung Quốc, Bắc Kinh cũng đã có chính sách đáp trả.

Tóm lại, hiện nay, các chính sách thuế quan đang đi vào hiện thực và ảnh hưởng rất lớn đến chỉ số chứng khoán. Theo một thống kê, trong giai đoạn 2017 - 2018, khi Mỹ và Trung Quốc thương chiến, biên lợi nhuận doanh nghiệp trong S&P 500 đã bị thu hẹp.

Đà giảm lợi nhuận này cũng có thể tác động phần nào tới các chỉ số chứng khoán trong năm nay. Ngoài ra, chứng khoán Mỹ cũng đang được định giá rất đắt đỏ và có thể tạo ra một đợt điều chỉnh.

VN-Index dự kiến rung lắc khi gặp kháng cự mạnh

Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, sau một giai đoạn tăng điểm, VN-Index sẽ chạm vào những ngưỡng kháng cự rất mạnh. Tại những đường kháng cự này, chỉ số thường sẽ có phản ứng tương đối rõ nét.

Ngay cả trong nhịp tăng vừa qua, khi VN-Index đi qua vùng 1.303 điểm cũng đã xuất hiện những nhịp rung lắc. Sau khi vượt qua những rung lắc này, chỉ số mới có thể tiếp tục đi lên.

Trong các phiên tới đây, hai đường kháng cự 1.335 và 1.350 điểm sẽ có ảnh hưởng tương đối quan trọng. Ngoài ra, theo chỉ số GS Indicator (tương tự như RSI), VN-Index cũng đang vào vùng quá mua.

Ngưỡng hỗ trợ gần nhất của VN-Index là 1.300 điểm. Tuy nhiên, nếu có những nhịp chỉnh sâu thì vùng hỗ trợ mạnh có thể nằm ở 1.260 - 1.270 điểm.

Năm nay, chỉ số đã lên một đỉnh cao mới, khiến cho những đáy sau này có thể cao hơn đáy trước. So sánh cho thấy đáy của VN-Index vào tháng 1 đã cao hơn đáy vào tháng 11/2024. Vì vậy, đáy sắp tới nếu có sẽ cao hơn so với đáy đã thiết lập hồi tháng 1.

Trong trường hợp điều chỉnh, có thể VN-Index sẽ về 1.250 - 1.270 điểm. Việc điều chỉnh ngắn hạn sẽ có ảnh hưởng rất lớn với những NĐT có vị thế lớn, vị thế margin hay đang muốn chốt lời ở một vùng hiệu quả.

Bởi những yếu tố kỹ thuật trên, Giám đốc Chiến lược thị trường VPBankS khuyến nghị nhà đầu tư cần đưa ra chiến lược phù hợp.

Ví dụ, giai đoạn hiện tại, khi xu hướng tăng chưa bị phá vỡ, nhà đầu tư sẽ tiếp tục nắm giữ những cổ phiếu tăng tốt, hay bám theo trend (xu hướng) cho đến khi xuất hiện những đường nến cho thấy tín hiệu đảo chiều có khả năng diễn ra.

Khi đó, nhà đầu tư có thể bán dần ra, hay còn gọi là chốt lời từng phần, không nhất thiết phải bán hết trong một lần. Nguyên do là thông thường, các mô hình đỉnh của VN-Index kéo dài từ 1,5 đến 2 tuần.

Trong giai đoạn lập đỉnh, sẽ có những thời gian “chạy nước rút” khi VN-Index tăng 2 – 3 điểm nhanh chóng và sự tích lũy về khối lượng lên một tầm cao mới. Giai đoạn vừa rồi, thanh khoản của toàn thị trường đã vượt trên ngưỡng 24.000 tỷ đồng, cao nhất kể từ tháng 9/2024.

Nếu sử dụng margin, nhà đầu tư cần sử dụng ngay trong thời điểm nhóm cổ phiếu lớn tăng tốc, tức giai đoạn đầu, khi thị trường mới đi lên, vượt qua những vùng cản như 1.260 - 1.280 điểm.

Đến nay, việc dùng margin sẽ có thể gặp rủi ro hơn bởi vì khi giá cổ phiếu cao, dùng đòn bẩy có khả năng gặp rung lắc và chịu rủi ro ngược. Do áp lực chốt lời, mức lợi nhuận sẽ không thể cao và còn có thể ảnh hưởng tới phần lợi nhuận đã đạt được trước đây.

Nhà đầu tư cần lưu ý rằng khả năng có lãi thêm hoặc bớt lãi đi cũng đều rất quan trọng. Việc có lãi thêm khi thị trường đi lên mạnh mẽ giúp gia tăng khả năng sinh lời của danh mục, nhưng ngược lại, khi đã có lãi rồi nhưng lại bị bớt một phần lãi thì có thể là tín hiệu cảnh báo hạn chế sử dụng margin.

Việc bị bớt lãi có thể cho thấy các quyết định đang gặp vấn đề hoặc thị trường đã ra cảnh báo.

“Khi đầu tư đúng sóng, khả năng kiếm được lợi nhuận rất cao, nhưng quan trọng hơn là NĐT cần tính toán để giữ được khoản lãi đó cho những chu kỳ tiếp theo. Kiếm được tiền, nhưng quan trọng hơn là phải giữ được lợi nhuận đó.”, ông Sơn chia sẻ.

Sự phân hóa các nhóm cổ phiếu sắp diễn ra

Bàn về các nhóm cổ phiếu, theo nhà phân tích, trong giai đoạn tăng tốc, nhóm vốn hóa lớn sẽ đóng vai trò kéo chỉ số chính. Trong khi đó, nhóm vốn hóa vừa và nhỏ lại bị đuối sức, bởi những nhóm này đã tăng đầu tiên, tăng sớm trong khoảng thời gian trước.

Khi nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn tăng, thị trường sẽ có xu hướng chốt lời nhóm vốn hóa vừa và nhỏ, quay lại với cổ phiếu bất động sản, ngân hàng, chứng khoán. Vì vậy, nhà đầu tư sẽ thấy hiện tượng các lớp cổ phiếu thay nhau tăng giá.  

Đà tăng vẫn có thể tiếp diễn, nhưng sẽ có sự phân hóa. Mức tăng của chỉ số có thể không đi liền với mức tăng của đại đa số cổ phiếu trong VN-Index mà sẽ có tính chọn lọc hơn, dựa vào cổ phiếu trụ cột.

Trong những nhịp tiếp theo, có thể chỉ số vẫn sẽ tăng, nhưng nhiều mã lại không đạt hiệu suất tích cực. Do đó trong thời điểm này, nhà đầu tư cần cân nhắc giảm tỷ trọng những cổ phiếu có dòng tiền chảy ra ngoài và thận trọng chắt lọc cơ hội mua mới.

Với riêng một số trường hợp nhóm vốn hóa vừa, việc những cổ phiếu chưa tăng hoặc tăng chậm cho thấy thực tế rằng dòng tiền phân bổ vào nhóm này là ít. Khối lượng giao dịch lên tới 24.000 tỷ đồng nhưng tập trung lớn vào ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, xây dựng và thép. Những nhóm cổ phiếu nhỏ hơn không hút được dòng tiền từ các nhà đầu tư.

Trong xu hướng tăng, những cổ phiếu mạnh, được gọi là “con chim đầu đàn” thường tăng trước, tăng mạnh. Sau nhịp tăng đó thì những cổ phiếu yếu hơn, không tăng được sẽ rơi vào trạng thái lình xình, đi ngang và tích lũy một thời gian dài trước khi vào sóng mới.

“Câu chuyện tích lũy và vào sóng mới lại phụ thuộc nhiều hơn vào bản chất cổ phiếu cũng như tình hình hoạt động, kế hoạch kinh doanh năm 2025.

Nếu là cổ phiếu tốt, tăng trưởng mạnh, trả cổ tức cao… những thông tin trong thời điểm cuối tháng 3, đầu tháng 4 như đại hội cổ đông, cổ tức, kế hoạch kinh doanh… sẽ là động lực tích cực cho nhóm này bật tăng sau giai đoạn tích lũy và đi ngang.”, ông Sơn nhận định.