BYD - đế chế xe điện cho VinFast học hỏi: Được sáng lập từ vị CEO mồ côi cha mẹ, ban đầu chỉ là nhà máy sản xuất pin đến khi được Warren Buffett rót tiền đầu tư

Nhiều nhà sản xuất xe điện của Trung Quốc đã giành được sự chú ý của các nhà đầu tư chứng khoán toàn cầu trong ba năm qua một phần nhờ vào sự thành công từ các đợt IPO tại Mỹ của các công ty như Nio, XPeng và Li Auto, theo Forbes.

Giá cổ phiếu của những công ty này đều tăng gấp đôi kể từ khi niêm yết, nhờ vào sự tăng trưởng của thị trường ô tô Trung Quốc, thị trường lớn nhất thế giới. Hoạt động của họ cũng tạo ra một thế hệ tỷ phú mới, làm nổi bật sự chuyển dịch cán cân giữa quyền lực và công nghệ trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.

Một trong những cái tên nổi bật phải kể đến BYD, nhà cung cấp xe điện lớn nhất Trung Quốc. Tương tự như những tay chơi mới trên thị trường, giá cổ phiếu của công ty đã tăng vọt 174% vào cuối năm 2020 tại thị trường Hồng Kông.

Tuy nhiên, điểm khác biệt của công ty đó là được tỷ phú Warren Buffet hậu thuẫn và có gốc rễ sâu hơn trong ngành. Kết thúc năm tài chính 2020, BYD ghi nhận khoản lãi ròng 660 triệu USD, tăng gấp đôi so với năm 2019, đồng thời doanh thu cũng đạt 25 tỷ USD.

Vốn hóa thị trường của BYD rơi vào khoảng 91 tỷ USD, vượt cả GM (80 tỷ USD) và Ford (54 tỷ USD). Các hoạt động tài chính và cổ phiếu của BYD cũng đã giúp CEO Wang Chuanfu leo lên vị trí thứ 3 trong danh sách các CEO xuất sắc nhất Trung Quốc năm 2021 theo bảng xếp hạng của Forbes.

Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, sẽ là trọng tâm trong tương lai của thị trường xe điện. Trung Quốc cũng tự hào là thị trường ô tô lớn nhất thế giới, chiếm gần một phần ba tổng số xe có động cơ đốt trên toàn cầu năm 2020, tăng cao so với chỉ 13% vào năm 2008, theo Statista.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Trung Quốc cũng là thị trường dẫn đầu về doanh số bán xe điện khi đạt mức 3 triệu xe trong năm 2020, tăng 40% so với thời điểm trước khi đại dịch bùng phát. 

Dưới cách nhìn của ông Wang, xe điện sẽ sớm thống trị ở Trung Quốc. CEO của BYD cho biết tỷ trọng của xe điện trong doanh số bán ô tô tổng thể đã tăng từ 6,4% trong tháng Giêng lên 14% vào tháng 6. Đồng thời, ông dự đoán doanh số bán xe điện sẽ chiếm 70% tại thị trường Trung Quốc vào năm 2030.

Tốc độ tăng trưởng nhanh của lĩnh vực xe điện đã thu hút nhiều tên tuổi lớn của Trung Quốc tham gia như Huawei, Baidu, Xiaomi, Skyworth và nhà phát triển bất động sản Evergrande.

"Nhiều công ty ô tô mới sẽ không tồn tại được, nhưng một số sẽ tồn tại và phát triển. Chúng ta đang bắt đầu cho sự cạnh tranh mới. Những người còn tồn tại có thể là những Apple mới của thế giới", Bill Russo, người sáng lập Automobility, một đơn vị tư vấn về lĩnh vực ô tô có trụ sở tại Thượng Hải chia sẻ.

Tỷ phú Wang Chuanfu từng là trẻ mồ côi sinh ra ở một trong những tỉnh nghèo nhất của Trung Quốc, đã theo học ngành công nghệ pin khi đỗ đại học. Năm 1995, ông Wang thành lập BYD cùng với người anh họ giữ vai trò kinh doanh pin niken có thể sạc lại. 

Tới đế chế xe điện được Warren Buffett hậu thuẫn

BYD Electronics đến nay vẫn bán pin cho Samsung và những đơn vị khác. Doanh số bán hàng của công ty trong quý I đạt 3 tỷ USD. BYD bắt đầu kinh doanh ô tô vào năm 2003. Công ty bắt đầu bán các mẫu xe điện chở khách plug-in hybrid vào năm 2008.

Sau đó BYD đã nhận được sự chấp thuận từ Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett. Công ty đã mua lại 9,9% cổ phần của BYD với giá 8 USD Hồng Kông/cp. Charlie Munger trở thành người đại diện của Berkshire tại BYD vào năm 2009.

Đầu tháng 6, giá cổ phiếu BYD từng có thời điểm đóng cửa ở mức 212,4 USD Hồng Kông/cp, giúp Berkshire thu lại mức lợi nhuận gấp 26 lần thời điểm mới đầu tư. BYD đã bán được khoảng 41.000 chiếc xe điện trong tháng 6, gần gấp ba lần so với cùng kỳ, đồng thời đạt kỷ lục về doanh số trong một tháng.

Trong 6 tháng đầu năm, BYD đã bán được 154.579 mẫu xe điện mới, tăng 154% so với cùng kỳ. Tỷ phú Wang tự hào có tuyến xe điện bao gồm xe buýt, taxi, xe khách và ô tô cá nhân, cũng như các phương tiện hậu cần, xây dựng và vệ sinh.

Hiện BYD cung cấp các mẫu xe tại hơn 50 quốc gia và khu vực, bao gồm cả Mỹ. Tại Trung Quốc, Toyota cũng là một đối tác của BYD. Trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát, doanh thu ở nước ngoài vẫn chiếm 39% hoạt động kinh doanh của BYD trong năm 2020. Cho đến nay, nhờ sự thành công, đã có ba người được xếp vào hàng tỷ phú nhờ BYD gồm CEO Wang Chuanfu, Phó chủ tịch Lv Xiangyang ( tài sản trị giá 12 tỷ USD) và Xia Zuo-Quan (tài sản trị giá 3,9 tỷ USD).

Nâng cao khả năng cạnh tranh của BYD là điều mà ông Wang gọi là chiến lược cho thị trường xe điện. Các công nghệ cốt lõi để sản xuất xe điện bao gồm pin, động cơ điện, hệ thống điều khiển điện tử và chất bán dẫn ô tô.

BYD Semiconductors, một công ty spinoff (công ty mới được thành lập và tách ra từ công ty mẹ) có mục tiêu niêm yết tại Trung Quốc trong năm nay. Trong số các công nghệ cốt lõi, ông Wang đặt trọng tâm vào pin.

Việc Tesla bắt đầu sản xuất hàng loạt tại nhà máy mới ở Trung Quốc vào năm 2019 vô tình mang lại lợi ích cho BYD bằng cách nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về sự hấp dẫn của xe điện.

"Tesla đang đem đến sự thay đổi về nhận thức của khách hàng", Nick Lai, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường ô tô tại châu Á của JP Morgan chia sẻ. Ông Wang đang thu hút những khách hàng bằng các mẫu sedan mới. Thậm chí, ông đã cho ra đời những chiếc sedan được đặt tên theo các triều đại Trung Quốc như Đường và Hán.

Bên cạnh đó, BYD cũng tìm cách mở rộng doanh số bán xe điện chở khách ở nước ngoài. Tháng 5, họ đã thông báo rằng 1.500 chiếc xe điện Tang sẽ được chuyển đến Na Uy trong năm nay. Tháng 2, BYD đã ký một thỏa thuận với Nexport, một công ty của Úc để vận chuyển xe điện chở khách đến đó. Ngoài ra, công ty đã giao 43 chiếc xe bus điện cho Phần Lan vào tháng 5. Tại Mỹ, nhà máy sản xuất và lắp ráp xe buýt điện BYD tại California có khoảng 800 nhân công.

Việc tỷ phú Wang đứng đầu thị trường xe điện Trung Quốc thể hiện sự sẵn sàng của các công ty nước này trong việc chuyển hướng để tìm cơ hội. Thành công của thị trường xe điện phụ thuộc vào khả năng thích ứng và nắm bắt cơ hội nhanh chóng của các nhà lãnh đạo. "Những nhà sản xuất ô tô nước ngoài hoàn toàn mù tịt về điều này", ông Russo nói thêm.

Ông cũng cho biết tỷ phú Wang có thể sẽ tiêu tốn ít chi phí hơn các đối thủ nhờ thế mạnh về linh kiện nội bộ. Himalaya Capital Management, một nhà đầu tư vào BYD vừa giảm tỷ lệ nắm giữ từ 6,35% xuống còn 6% trong tháng 6.

Tuy nhiên, tỷ phú Wang Chuanfu có một lợi thế khác mà các đối thủ không có đó là kinh nghiệm lâu năm. "Thị trường giống như một chiến trường, và cạnh tranh là một cuộc chiến. Các vị tướng đóng một vai trò cốt lõi. Điều này đòi hỏi các doanh nhân phải đóng vai trò dẫn dắt", ông Wang chia sẻ.

Ngoài ra, chia sẻ về các yếu tố dẫn đến thành công, tỷ phú Wang Chuanfu có đề cập đến một số yếu tố như đổi mới, tiên phong, kiên trì và không bao giờ đầu hàng. "Các doanh nhân nên tập trung vào những gì họ đang làm. Họ phải làm nhiều hơn và nói ít đi", ông Wang nhấn mạnh.

Những bước đi chập chững đầu tiên của VinFast

Mới đây, hãng xe Việt - VinFast đã chính thức đưa các chi nhánh tại Mỹ, Canada, Pháp, Đức, Hà Lan vào hoạt động, nhằm chuẩn bị cho việc ra mắt thị trường, từng bước thực hiện mục tiêu đưa VinFast trở thành hãng ô tô điện thông minh toàn cầu.

Mỹ, Canada, Pháp, Hà Lan và Đức là 5 thị trường trọng điểm nằm trong kế hoạch mở rộng kinh doanh của VinFast ngay từ những ngày đầu khởi nghiệp. Ngoài ra, VinFast cũng tuyển dụng các giám đốc điều hành cấp cao từ nhiều nhà sản xuất ô tô lớn trên thế giới như Tesla, BMW, Porsche, Toyota và Nissan để theo đuổi mục tiêu trở thành công ty sản xuất ô tô điện thông minh toàn cầu.

VinFast dự kiến sẽ mở bán hai mẫu xe điện VF e35 và VF e36 tại 5 thị trường lớn ở Bắc Mỹ và châu Âu từ tháng 3/2022.

Dù vậy, với thị trường Mỹ, xe điện VinFast hay các loại xe điện từ bất kỳ nhà cung cấp nào trên thế giới chắc chắn sẽ đối mặt với những sự cạnh tranh đến từ các đối thủ của Trung Quốc, bao gồm cả BYD.

Mới đây, một nhà cung cấp xe điện của Trung Quốc có tên là Skyworth đã kết hợp cùng đối tác Imperium Motors Company của Mỹ để chuẩn bị giới thiệu mẫu xe điện mới mang tên Imperium ET5. Mẫu xe này được đánh giá có thể trở thành đối thủ của xe điện VinFast và một số nhà cung cấp khác.

Việc được hậu thuẫn bởi các tỷ phú hàng đầu như Warren Buffett hay có những đối tác tại Mỹ như Imperium Motors Company đem đến cho những nhà cung cấp xe điện Trung Quốc nhiều lợi thế. Tuy nhiên, nếu có những chiến lược đúng đắn cùng khả năng nắm bắt cơ hội, VinFast và những hãng xe khác hoàn toàn có thể cạnh tranh với những công ty đến từ đất nước đông dân nhất thế giới.