Nhân viên tại các công ty Big Tech Trung Quốc lao đao trước sự thay đổi đột ngột sau một thập kỷ tăng trưởng

Xiang Zikui, một phụ nữ sống ở Thâm Quyến, làm việc trong bộ phận game của một trong những công ty internet lớn nhất Trung Quốc, cho biết cô đã bị sốc khi biết về việc sa thải quy mô lớn tại iQiyi, công ty được coi như Netflix của Trung Quốc.

Công ty thuộc sở hữu của Baidu, điều hành một trong những nền tảng phát video trực tuyến lớn nhất đất nước, được cho là đã bắt đầu cắt giảm hơn 30% nhân sự tại một số bộ phận có chi phí cao vào đầu tháng này. Dự kiến làn sóng sa thải sẽ tiếp tục diễn ra cho đến trước Tết Nguyên đán.

Đầu tháng này, tờ South China Morning Post đã đưa tin những nhân viên bị sa thải nhận được đề nghị bồi thường dựa trên số năm mà họ phục vụ tại đây cộng với một tháng lương.

Nhân sự công nghệ bị cắt giảm hàng loạt

Mặc dù Baidu không bị nhắm đến trong những đợt thắt chặt kiểm soát của chính phủ Trung Quốc nhắm vào các công ty công nghệ, nhưng việc cắt giảm nhân sự tại đây cũng phản ánh môi trường khó khăn đối với ngành công nghệ Trung Quốc trong năm qua.

"Việc sa thải có thể liên quan nhiều hơn đến xu hướng chung của ngành. Hiện nay có nhiều quy định chặt chẽ về nhiều thứ khác nhau và điều này khiến tôi cảm thấy ngành công nghiệp này có thể đã gặp phải một nút thắt", Xiang Zikui chia sẻ.

Sau một thập kỷ tăng trưởng nhanh chóng nhờ quy định lỏng lẻo và cơ chế gọi vốn dễ dàng, ngành công nghệ Trung Quốc đã thay đổi đột ngột. Đối với những lao động tay nghề cao, những người từng được các gã khổng lồ công nghệ tranh giành, giờ đây đang cảm thấy bấp bênh.

Theo một cuộc khảo sát được thực hiện bởi nền tảng tìm kiếm việc làm Lagou, chưa đến một nửa số nhân viên tại các công ty internet Trung Quốc hy vọng nhận được tiền thưởng vào cuối năm nay. Một báo cáo khác của Lagou được công bố trong tháng này cho thấy vào tháng 11, nhu cầu về nhân tài từ các công ty internet lớn đã giảm 26% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi nhiều nhân viên của Big Tech cho biết công việc hàng ngày của họ không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi các quy định mới của chính phủ, một số người khác đang xem xét lại định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Feng Xing, một kỹ sư phần mềm ở Thành Đô làm việc tại một công ty nhà nước nói rằng nhiều đồng nghiệp mới đến từ các công ty internet lớn. Theo ông, một yếu tố tạo ra xu hướng này là độ tuổi 35 trong ngành công nghệ. 

Những lao động trên 35 tuổi thường bị các nhà tuyển dụng xa lánh và có nguy cơ cao bị sa thải khi có những cắt giảm nhân sự hoặc chi phí, trừ khi họ leo lên được hàng ngũ lãnh đạo.

Xoá bỏ nhiều ngành nghề là xu hướng

Kelly Huang, 30 tuổi, từng làm việc tại một trong những nền tảng phát trực tiếp hàng đầu của Trung Quốc. Cô cho rằng các quy định mới của chính quyền Bắc Kinh gần như dập tắt mong muốn gia nhập ngành livestream của nhiều người, trái ngược với xu hướng bùng nổ cách đây vài năm.

Ngành livestream đã bị chính phủ Trung Quốc liên tục chỉ trích trong những tháng gần đây vì nó tạo ra một số nội dung thô tục, số lượng truy cập và đánh giá không rõ ràng cũng như các vụ việc trốn thuế. 

Mới nhất, một trong những người thành công nhất trong lĩnh vực này tại Trung Quốc là Viya đã bị phạt khoản tiền kỷ lục 210 triệu USD từ cục thuế địa phương vì tội trốn thuế, qua đó làm dấy lên những lo ngại trong ngành.

Kelly Huang nói rằng triển vọng suy giảm đối với ngành công nghiệp này gây ra ảnh hưởng lớn đến tinh thần, khiến cô phải bỏ việc và gia nhập một công ty phần cứng.

Không chỉ người lao động mà ngay cả những người sử dụng dịch vụ internet của Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng bởi các chính sách khác nhau. Năm nay, các nhà quản lý Trung Quốc đã cấm trẻ em dưới 18 tuổi chơi game hơn ba tiếng/tuần, đồng thời kèm theo việc hoãn cấp giấy phép cho các tựa game mới ở nước này.

Đối với Eason Shan, một thiếu niên 14 tuổi sống ở tỉnh Chiết Giang, điều này có nghĩa là thói quen sinh hoạt đã bị thay đổi. "Sau một khoảng thời gian nhất định, cháu không thể chơi thêm nữa. Đôi khi cháu không thể so sánh thời gian chơi của mình với các bạn cùng lớp, vì vậy trải nghiệm chơi game của mỗi người là khác nhau. Cháu không muốn chấp nhận quy định mới nhưng không còn cách nào khác" Shan nói.

Tất nhiên, một số trẻ em đã tìm ra những cách khác nhau để lách luật. Evan Liang, một học sinh trung học 14 tuổi cho biết các quy định khắt khe hơn của Trung Quốc không ảnh hưởng nhiều đến thói quen chơi game của cậu. "Hầu hết trẻ em đều có quyền truy cập vào tài khoản người lớn. Mọi người đã bí mật đăng ký tài khoản người lớn bằng cách sử dụng chứng minh thư của bố mẹ", Evan chia sẻ.

Khó khăn trong việc giao tiếp trên mạng xã hội

Dù vậy Bắc Kinh cũng rất nghiêm khắc khi nhiều lần triệu tập các công ty phát hành game để đưa ra các đạo luật khác nhau nhằm tìm ra giải pháp tối ưu. Ngoài ra, chính quyền cũng tăng cường giám sát nội dung trực tuyến. Họ tuyên bố rằng người dùng phải tuân thủ và phát huy các giá trị văn hóa tích cực.

Một người dùng internet ở Thượng Hải có tên Xiuli Zhou cho biết trong năm qua cô cảm thấy việc kiểm soát nội dung trực tuyến đã được thắt chặt đáng kể. Từ một người dùng tích cực rên nền tảng mạng xã hội Douban, cô cảm thấy ngày càng khó khăn trong việc giao tiếp với người khác khi nền tảng này tạm dừng chức năng trả lời trong các cuộc thảo luận nhóm.

Tháng 9, Douban đã tạm ngừng chức năng trả lời của mình trong một tuần vì "lý do kỹ thuật", mặc dù người dùng suy đoán rằng họ đã làm như vậy để phản ứng lại các quy định mới của chính quyền đối với ngành internet. Đầu tháng này, Douban cùng 105 ứng dụng khác đã bị xóa vì lý do vi phạm quyền riêng tư dữ liệu.

Đặt vấn đề kiểm duyệt sang một bên, Xiuli Zhou nghĩ rằng nhiều chính sách nhằm điều chỉnh ngành công nghiệp internet trong năm nay xuất phát từ một điểm tốt và sẽ nâng cao sự phát triển của ngành. Dù vậy, cô tin rằng cần có sự rõ ràng hơn về các ranh giới trong ngành.