Từ gõ cửa từng ngân hàng để mở tài khoản cho tài xế đến 'đế chế' tài chính 200 triệu khách hàng của Grab

Reuben Lai, Giám đốc điều hành cao cấp của Grab Financial Group (GFG), cho biết ông khao khát sử dùng các kênh kinh doanh của Grab để mang đến sức ảnh hưởng và thay đổi cuộc sống của khách hàng.

Ông Reuben Lai đầu quân cho Grab vào năm 2015 khi Grab vẫn chỉ là một công ty gọi xe đơn thuần và là một người cực kỳ tin tưởng vào sứ mệnh của Anthony Tan trong việc tạo ra một công ty vừa có kết quả kinh doanh tốt vừa có ảnh hưởng tới xã hội. "Mục tiêu đó đồng điệu với tôi", ông Lai nói với KrAsia.

Sản phẩm fintech (công nghệ tài chính) chính của Grab, GrabPay, hoạt động vào tháng 1/2016. Ban đầu, mảng dịch vụ tài chính của Grab chủ yếu được xây dựng dựa trên nhu cầu của các đối tác lái xe. Với nhiều tài xế, Grab là cánh cổng đầu tiên đưa họ tiếp cận với dịch vụ ngân hàng chính thống. Các tài xế mới phải cung cấp tài khoản ngân hàng khi đăng ký hợp tác với Grab. Nếu không có tài khoản, Grab sẽ giúp họ đăng ký.

"Tôi đến từng quốc gia để đàm phán với các ngân hàng hàng đầu sao cho tài xế của chúng tôi có thể mở tài khoản dễ dàng đồng thời đưa ra đề nghị để hỗ trợ tài xế vay vốn mua xe", ông Lei nói.

Ông cho biết sau thành công bước đầu, Grab đã có thể hợp tác với nhiều ngân hàng hơn để cung cấp các dịch vụ mới, bao gồm cả bảo hiểm cho tài xế. 

Hiện tại, Grab Financial đang cung cấp các dịch vụ ở mảng thanh toán, tín dụng, bảo hiểm và quản lý tài sản cho người dùng Đông Nam Á. Các sản phẩm của Grab Financial phát triển dựa trên ba nguyên tắc: dễ tiếp cận, tiện lợi và minh bạch.

Hồi tháng 1, GFG có thêm 300 triệu USD vốn đầu tư trong vòng đầu tư do Hanwha Asset Management (Hàn Quốc) dẫn dắt. Ông Lai nói rằng công ty sẽ sử dụng vốn gọi trong ba lĩnh vực: trí tuệ nhân tạo và học máy, phát triển ngân hàng số và vận hành hàng ngày.

Tăng trưởng tích cực trong đại dịch

Grab Financial ghi nhận tăng trưởng dương trong năm 2020. Trong thông điệp hàng quý, Grab cho biết đã bán hơn 100 triệu đơn bảo hiểm ở Đông Nam Á từ tháng 4/2019 đến tháng 2/2021. 

Trong năm 2020, GrabPay cũng là ví điện tử duy nhất không có mối liên quan đến chính phủ giải ngân gần 300 triệu USD từ nguồn vốn nhà nước cho công dân Malaysia nằm trong các chương trình hỗ trợ của chính phủ.

Bên cạnh đó, Grab cũng đang trong quá trình xây dựng ngân hàng số ở Singapore sau khi liên doanh Grab – Singtel nhận giấy phép từ Cơ quan Tiền tệ Singapore hồi tháng 12/2020.

Theo ông Lai, 40% người trưởng thành Singapore chưa được ngân hàng phục vụ đầy đủ. Hầu hết trong số này chưa chuẩn bị cho giai đoạn nghỉ hưu, chưa có bảo hiểm và các khoản đầu tư. Trong khi đó, đối với ngân hàng truyền thống, các các nhân và doanh nghiệp có thể mất đến vài tuần để mở tài khoản và đăng ký khoản vay.

Singtel và Grab dự định sẽ tuyển dụng 200 nhân sự vào cuối năm nay cùng mục tiêu triển khai ngân hàng số vào năm 2022.

Bên cạnh Singapore, Indonesia sẽ là một thị trường hấp dẫn cho mảng ngân hàng số với nhiều mô hình ngân hàng mới được các công ty công nghệ hỗ trợ, bao gồm Bank Jago (Gojek chiếm 22% cổ phần) và Seabank (SEA). 

Hồi tháng 2, Grab được cho là đang tìm kiếm cơ hội hợp tác với Bank Capital ở thị trường này. Tuy nhiên Grab đã phủ nhận thông tin trên.

Cạnh tranh khốc liệt ở các thị trường địa phương

Là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, Indonesia là thị trường quan trọng với Grab và mảng tài chính của nó. Bên cạnh là cổ đông lớn của Ovo, Grab cũng đầu tư vào LinkAja, một ví điện tử được các công ty nhà nước "chống lưng" ở Indonesia. Bằng cách này, Grab sẽ tiếp cận với hệ sinh thái các công ty quốc doanh.

Kể từ năm 2019, LinkAja đã trở thành một lựa chọn thanh toán trong ứng dụng Grab. Ông Lai nói rằng sẽ có nhiều hạng mục hợp tác giữa hai bên hơn trong tương lai.

Cạnh tranh giữa Grab và Gojek cũng nóng lên khi Gojek cũng là một nhà đầu tư vào LinkAja. Hiện tại, Gojek cũng đang đàm phán sáp nhập với Tokopedia, một đối tác của Grab và một nhà đầu tư khác vào Ovo.

Dù vậy, ông Lai nói rằng vấn đề này không phải những quan ngại lớn cho Grab. "Ngoài tích hợp với Tokopedia, chúng tôi còn hợp tác với nhiều nền tảng khác như Lazada. Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra sự phổ biến chứ không phải một khu vườn đóng kín. Chúng tôi tin rằng miễn là chúng tôi vẫn đặt khách hàng là trọng tâm, cạnh tranh sẽ không mang lại quá nhiều gián đoạn".

Ngoài Indonesia, cạnh tranh cũng đang nóng lên trên toàn Đông Nam Á, bao gồm Thái Lan và Việt Nam, nơi các dịch vụ tài chính của Grab hoạt động thông qua hợp tác với các ngân hàng địa phương hoặc đầu tư các các công ty fintech địa phương.

Ở Thái Lan, Grab hợp tác với Kasikorn Bank từ tháng 11/2018 để triển khai dịch vụ thanh toán sau khi đầu tư 50 triệu USD vào ngân hàng này. Cạnh tranh ở mảng thanh toán thực sự khốc liệt khi nhiều ví điện tử như PromptPay, True Money, Rabbit Line Pay, và AirPay đều có sự hậu thuẫn của chính phủ hoặc có tiềm lực tài chính mạnh mẽ.

Tháng 2/2020, sau khi nhận khoản đầu tư 706 triệu USD từ nhà băng lớn của Nhật Bản MUFG, Grab cũng có thêm tiềm lực để hiện thực hoá các tham vọng ở mảng tài chính. Bank of Ayudhya, một ngân hàng con của MUFG, triển khai dịch vụ tín dụng cho các tài xế và nhà bán hàng Grab ở Thái Lan.

Việt Nam cũng là một thị trường chiến lược của Grab khi GFG đầu tư 500 triệu USD vào tháng 8/2019. Trước đó, vào năm 2018, Grab đầu tư vào Moca để triển khi dịch vụ ví điện tử. Moca luôn có mặt trong danh sách 3 ví điện tử phổ biến nhất Việt Nam.

Vì hầu hết các dịch vụ của Grab Financial đều triển khai thông qua hợp tác hoặc đầu tư chiến lược, nhiều người e ngại rằng chúng sẽ hạn chế khả năng cung cấp dịch vụ của Grab. 

Theo KrAsia., 44% trong tổng dân số 655 triệu người Đông Nam Á chưa có tài khoản ngân hàng, thực tế này mang đến cơ hội lớn cho Grab. Hiện tại, ứng dụng Grab đã nhận tải về hơn 214 triệu lần trên di động, tương đương khoảng 30% dân số khu vực, là nguồn dữ liệu khách hàng khổng lồ.

Hồi trung tần tháng 3, báo cáo từ WSJ nói rằng Grab có thể đang cân nhắc kế hoạch thực hiện IPO thông qua một công ty thâu tóm, sáp nhập chuyên dụng. Mặc dù từ chối bình luận về thông tin này, ông Lai nói rằng Grab Financial sẽ đóng vai trò hỗ trợ và đầu tư lại công ty mẹ.