Ngành thép quý I: Hoà Phát tiếp tục hồi phục, điểm sáng ở nhóm tôn mạ

Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSteel - Mã: TVN) nhận định tình hình kinh tế vĩ mô nói chung và thị trường thép nói riêng vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc.

Thị trường suy giảm nhanh hơn so với nhận định trước đó và tiềm ẩn nhiều rủi ro do tác động cộng hưởng của nhiều yếu tố bất lợi toàn cầu, như: các cuộc xung đột leo thang gây đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu; ngành bất động sản Trung Quốc tiếp tục ảm đạm đã khiến thị trường quý I chưa phục hồi như kỳ vọng, nhu cầu thị trường vẫn thấp, sức mua yếu.

Tuy nhiên, nếu so với quý IV/2023 thì các doanh nghiệp thép trên sàn đã ghi nhận sự phục hồi trong quý I về kết quả kinh doanh.

Thông tin từ VNSteel cho biết tại thị trường nội địa, giá thép phế và phôi thép quý I/2024 tăng xấp xỉ 5,5% so với quý IV/2023 và giảm 6,4% so với cùng kỳ. Thép xây dựng nội địa quý I có 7 đợt điều chỉnh giá, trong đó có 3 đợt điều chỉnh tăng giá trong tháng 1 và 4 đợt điều chỉnh giảm giá trong tháng 3.

Hoà Phát tiếp đà hồi phục, Pomina và SMC vẫn chưa thấy điểm sáng

Tập đoàn Hoà Phát (Mã: HPG) - đơn vị đứng đầu về thị phần thép xây dựng ghi nhận doanh thu tăng 16% lên 30.852 tỷ so với cùng kỳ, trong khi giá vốn hàng bán chỉ tăng 7%. Điều này lý giải cho xu hướng biên lợi nhuận dày lên đáng kể so với cùng kỳ năm trước.

So với quý IV/2023, tuy doanh thu quý này giảm xuống do ảnh hưởng từ sản lượng thép xây dựng nhưng mức độ giảm của doanh thu và giá vốn hàng bán là khá tương đồng. Quý đầu năm, biên lợi nhuận gộp của tập đoàn tăng từ 13% quý IV/2023 lên 13,4% còn biên lợi nhuận thuần tăng từ 8,6% lên 9,2%.

Tập đoàn cho biết giá thép xây dựng thị trường Việt Nam đã tăng từ tháng 11/2023, kéo dài đến tháng 1/2024 và bắt đầu có một vài nhịp điều chỉnh giảm vào cuối quý. Giá thép cuộn cán nóng đã tăng lên khá nhiều so với thời điểm đầu năm, cùng với sự ổn định trong sản lượng tiêu thụ của sản phẩm này là động lực tăng trưởng doanh thu của tập đoàn trong quý này, bù đắp một phần cho sụt giảm về doanh thu của sản phẩm thép xây dựng.

Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu không có quá nhiều biến động lớn trong kỳ. Việc vận hành đầy đủ lò cao trong quý này cũng giúp giảm bớt gánh nặng về chi phí khấu hao trong giá thành đơn vị của sản phẩm so với thời điểm trước.

Báo cáo của tập đoàn cũng nêu rõ từ quý IV/2023, khu liên hợp Dung Quất của Hòa Phát đã đạt được năng lực tự chủ hoàn toàn về điện, hạ đáng kể chi phí năng lượng trong giá thành của các loại sản phẩm thép được sản xuất ra. 

Kết quả, Hoà Phát ghi nhận lợi nhuận ròng đạt 2.871 tỷ quý đầu năm, gấp 7,2 lần cùng kỳ năm 2023.

Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSteel - Mã: TVN) - đơn vị đứng thứ hai về thị phần tiêu thụ thép xây dựng trong ba tháng đầu năm ghi nhận 7.513 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Biên lợi nhuận thu hẹp nên doanh nghiệp báo lãi ròng giảm 44% so với cùng kỳ còn 36 tỷ. 

Còn CTCP Ðầu tư Thương mại SMC (Mã: SMC) cho biết thị trường thép vẫn còn nhiều khó khăn như giá thép giảm, nhu cầu tiêu thụ kém do ngành bất động sản chưa thực sự ổn định, hồi phục đã ảnh hưởng trực tiếp tới sản lượng và doanh thu của doanh nghiệp.

Quý I, doanh thu của SMC đạt 2.229 tỷ, giảm 43% so với cùng kỳ. Song nhờ khoản doanh thu tài chính đột biến, chủ yếu từ lãi chuyển nhượng, chứng khoán, cổ tức được chia (310 tỷ) đã giúp công ty ngắt mạch thua lỗ ba quý liên tiếp và ghi nhận mức lãi ròng 183 tỷ, gấp 8,8 lần quý I/2023. Nếu không có khoản thu nhập bất thường này thì SMC sẽ tiếp tục thua lỗ.

CTCP Thép Pomina (Mã: POM) thông tin hiện nhà máy thép Pomina 3 và nhà máy Pomina 1 vẫn còn ngưng hoạt động nhưng phải gánh chịu chi phí quản lý, lãi vay. Trong đó, lãi vay chiếm tỷ trọng nhiều nhất nên doanh nghiệp lỗ ròng 225 tỷ trong quý đầu năm. Doanh nghiệp cho biết đang tìm kiếm nhà đầu tư để tái cấu trúc lại để có thể sản xuất lại trong thời gian sớm nhất. 

 Biên lợi nhuận của nhóm sản xuất gồm Hoà Phát, VNSteel có sự phục hồi nhẹ trong quý đầu năm. Còn SMC cải thiện từ 1,5% quý cuối năm ngoái lên 3% quý I/2024. Trong khi đó, Pomina tiếp tục kinh doanh dưới giá vốn.

 Biên lợi nhuận nhóm tôn mạ tiếp tục cải thiện

Nhìn chung nhóm tôn mạ ghi nhận sự phục hồi cả về doanh thu và lợi nhuận. 

Ông lớn nắm thị phần số 1 trong ngành tôn mạ là Tập đoàn Hoa Sen (Mã: HSG) ghi nhận doanh thu thuần tăng trưởng 32% lên 9.248 tỷ đồng. Tập đoàn báo lãi ròng 319 tỷ, tăng 27% so với quý I/2023.

Đơn vị đứng thứ hai về thị phần tôn mạ là CTCP Thép Nam Kim (Mã: NKG) đạt 5.291 tỷ doanh thu thuần, tăng 21% so với cùng kỳ và cao hơn mức tăng của giá vốn là 11% do đẩy mạnh các kênh bán hàng trong nước và xuất khẩu. Biên lãi gộp đạt 10,7%, cải thiện so với mức 3,1% quý I năm ngoái. Trừ đi các chi phí, Nam Kim lãi ròng 150 tỷ, cùng kỳ lỗ 49 tỷ đồng. 

Nhờ nhu cầu tiêu thụ thép trên thị trường nội địa và xuất khẩu tăng đã giúp doanh thu CTCP Tôn Đông Á (Mã: GDA) - doanh nghiệp đứng thứ 3 về thị phần tôn mạ, tăng 4% so với cùng kỳ. Chi phí được kiểm soát nên lãi ròng của Tôn Đông Á tăng 175 lên 95 tỷ.

Biên lợi nhuận của nhóm tôn mạ tăng mạnh trong ba tháng đầu năm trong bối cảnh nhập khẩu thép cán nóng (HRC) giá rẻ từ Trung Quốc tăng mạnh do thị trường tỷ dân này đang rơi vào tình trạng ảm đạm. Thép cán nóng là nguyên liệu chính để sản xuất tôn mạ.

 Nhiều thách thức hiện hữu năm 2024

Nhu cầu tiêu thụ thép xây dựng của Việt Nam phụ thuộc vào sự phục hồi của thị trường bất động sản. Trong khi đó các chuyên gia đều dự báo dấu hiệu phục hồi thị trường bất động sản chỉ thực sự rõ nét dần từ nửa cuối năm 2024 trở đi khi các quy định pháp luật liên quan chính thức có hiệu lực.

Trong buổi họp thường niên, lãnh đạo Hòa Phát nhận định ngành thép tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức còn hiện hữu trong năm 2024.

Thứ nhất, quá trình phục hồi chậm của nền kinh tế Trung Quốc. Thứ hai, xung đột giữa Nga và Ukraine xảy ra từ cuối tháng 2/2022 đẩy quan hệ Mỹ, EU liên tục đưa những biện pháp trừng phạt mạnh mẽ với Nga làm giá cả các mặt hàng năng lượng, lương thực, thiết yếu vẫn tiếp tục duy trì ở mức giá cao, lạm phát gia tăng, cầu tiêu dùng yếu, tác động đáng kể đối với kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam.

Bên cạnh đó, chính sách bảo hộ thương mại vẫn tiếp tục đang gia tăng tại nhiều khu vực và quốc gia. Cùng với mức độ cạnh tranh ngày càng lớn đối với các lĩnh vực sản xuất của tập đoàn, đặc biệt là thép. 

Yếu tố khác là tỷ giá vẫn neo ở mức cao làm tăng chi phí sản xuất của các đơn vị nhập khẩu.

Ban điều hành Hoà Phát nhận định, năm 2024 doanh thu dự kiến tăng so với năm 2023 phần lớn là từ sản lượng do kỳ vọng sự quay trở lại của các nhà phát triển bất động sản sau khi Luật Đất đai 2024 được ban hành. Giá nguyên nhiên liệu có xu hướng tăng, giá bán tăng không tương xứng, chi phí tài chính lớn do dự báo lãi suất vẫn tiếp tục duy trì trạng thái cao.

Tương tự, lãnh đạo VNSteel dự báo nhu cầu tiêu thụ thép của Việt Nam năm 2024 sẽ phục hồi so với năm 2023 tuy nhiên mức độ phục hồi yếu và chưa thể trở lại mức sản lượng như trước đại dịch COVID-19.

Ở nhóm tôn mạ, tại buổi họp ĐHĐCĐ thường niên, ông Trần Thành Nam, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hoa Sen dự báo giá thép cán nóng tiếp tục diễn biến khó lượng, nhu cầu tiêu thụ thép vẫn chưa khôi phục. Trong đó, biến động giá thép cán nóng vừa qua đã ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của tập đoàn trong niên độ 2022 - 2023.

Còn lãnh đạo Nam Kim nhận định sức mua của người dân vẫn đang là dấu hỏi, trong khi thị trường bất động sản cần thời gian để ngấm các chính sách hỗ trợ. Vị này dự báo con đường phục hồi trong năm 2024 của Nam Kim vẫn sẽ đối mặt với rất nhiều thách thức.