Doanh nghiệp nào có tỷ suất sinh lời tốt nhất trên HOSE?

Gross Profit Margin (biên lợi nhuận gộp) là một chỉ số quan trọng, đại diện cho khả năng sinh lời, sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Xét về mặt giá trị tuyệt đối, đây là chỉ số đo lường sự chênh lệch giữa giá bán và khoản chi phí hình thành sản phẩm (giá vốn).

Còn biên lợi nhuận sau thuế (after-tax profit margin) lại đo lường khả năng kiểm soát chi phí của doanh nghiệp. Biên lãi sau thuế cao thường chỉ ra rằng một công ty hoạt động hiệu quả, mang lại nhiều giá trị cho các cổ đông.

Song chỉ riêng tỷ suất lợi nhuận sau thuế không phải là thước đo chính xác về hiệu suất của công ty hoặc yếu tố quyết định hiệu quả của các biện pháp kiểm soát chi phí. Một số ngành, lĩnh vực có thể có mức sinh lời thấp song không đồng nghĩa với việc kiểm soát chi phí kém.

Theo thống kê từ Chứng khoán VNDirect, biên lợi nhuận gộp thị trường (không bao gồm ngân hàng) trong quý I tăng nhẹ 0,1 điểm % so với quý trước, lần tăng đầu tiên kể từ quý III/2021 với sự cải thiện lớn nhất đến từ ngành Du lịch và Giải trí (tăng 21,9 điểm %), Thép (tăng 7 điểm %), Xây dựng và Vật liệu (tăng 4,6% điểm).

Trong quý I, ngành viễn thông có biên lợi nhuận gộp cao nhất với 39,6%, tăng 2,4 điểm % so với quý IV/2022. Lĩnh vực đồ uống có biên lãi gộp cao thứ hai với 30,6% và tiếp tới là ngành điện với 24,9%.

Thống kê từ Wichart cho thấy trên cả ba sàn (HOSE, HNX, UPCoM) có tổng cộng 108 doanh nghiệp có biên lãi gộp đạt trên 50% trong quý I/2023, tức với mỗi đồng doanh thu tạo ra thì doanh nghiệp thu về 0,5 đồng lợi nhuận gộp.

Tính riêng trên HOSE có 42 đơn vị ghi nhận biên lợi nhuận gộp đạt trên 50%. Trong số 20 doanh nghiệp có biên lãi gộp cao nhất trên HOSE thì chỉ có gần nửa đơn vị trong đó có doanh thu đạt trên trăm tỷ trong quý đầu năm, chủ yếu nằm ở nhóm bất động sản như Phát Đạt (Mã: PDR), Khang Điền (Mã: KDH), Văn Phú - Invest (Mã: VPI), Nam Long (Mã: NLG), Kinh Bắc (Mã: KBC) và nhóm thuỷ điện như Vĩnh Sơn - Sông Hinh (Mã: VSH), Sông Ba (Mã: SBA), Thuỷ điện Thác Mơ (Mã: TMP), Thuỷ điện Thác Bà (Mã: TBC),...

Với ngành nghề đặc thù là sản xuất điện nên doanh nghiệp nhóm này không phát sinh chi phí bán hàng, chi phí chủ yếu ở lãi vay và quản lý doanh nghiệp song ở mức thấp. Vì vậy, không chỉ có biên lãi gộp cao mà nhiều doanh nghiệp thuỷ điện cũng đồng thời có mức biên lợi nhuận sau thuế ở mức cao, đều trên ngưỡng tỷ lệ 50%.

Nếu chỉ tính riêng nhóm doanh nghiệp có vốn hoá trên 1.000 tỷ trên HOSE (tính tới hết quý I) thì có tổng cộng 29 đơn vị có biên lợi nhuận gộp trên 50%, chủ yếu nằm ở nhóm doanh nghiệp bất động sản (11 đơn vị) và sản xuất điện (phần lớn là thuỷ điện).

Xét riêng về tỷ lệ biên lợi nhuận sau thuế trên HOSE, có 15 doanh nghiệp ghi nhận con số trên 50%. Có 4 doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế vượt doanh thu như KPF, HHS, HAR, TDM nhờ khoản thu nhập khác hoặc doanh thu tài chính trong kỳ.

Một số công ty có mức lãi sau thuế đạt trên trăm tỷ trong quý I như Nước Thủ Dầu Một (Mã: TDM), Cảng Đình Vũ (Mã: DVP), Cao su Phước Hoà (Mã: PHR), Dịch vụ Hàng hoá Sài Gòn (Mã: SCS), Tập đoàn FIT (Mã: FIT), Vĩnh Sơn Sông Hinh, Thuỷ điện Thác Mơ, Vincom Retail (Mã: VRE). Trong số này chỉ có Vincom Retail, Vĩnh Sơn Sông Hinh, Thuỷ điện Thác Mơ, SCS ghi nhận lợi nhuận sau thuế hoàn toàn đến từ hoạt động kinh doanh chính mà không bao gồm từ thu nhập khác.