Chuyên gia điểm tên cổ phiếu hưởng lợi từ đầu tư công trong kỷ nguyên mới

Việt Nam thúc đẩy đầu tư công từ 2025

Báo cáo mới đây của VinaCapital cho biết Quốc hội Việt Nam vừa chính thức thông qua phương án bổ sung tăng đầu tư công năm 2025 từ mức 6% GDP lên 7% GDP vào tuần trước, đồng thời nâng mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ 7% lên 8%.

Như vậy, việc tăng chi tiêu dự kiến thêm 1% GDP cho các dự án cơ sở hạ tầng được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP mới, cũng như hỗ trợ triển vọng tăng trưởng dài hạn và thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam.

Liên quan đến dư địa tài khóa, Việt Nam có nguồn lực dồi dào để tăng cường chi tiêu đầu tư công, trong đó nợ Chính phủ thấp hơn mức 40% GDP và ước tính ngân sách chưa giải ngân có thể lên đến 40 tỷ USD.

Nút thắt chính trong việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công là các khó khăn về cơ chế chính sách trong quá trình phê duyệt và phát triển những dự án có quy mô lớn.

Như vậy, việc thông qua các luật được đề cập ở trên sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo rằng các mục tiêu giải ngân có thể đạt.

Cuối cùng, những luật mới liên qua đến cơ sở hạ tầng cũng nên được xem xét trong bối cảnh Quốc hội  đã thông qua phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy với mức giảm tối thiểu 20% công chức, viên chức. Điều này sẽ có tác động tích cực đến Việt Nam trong dài hạn, bao gồm các yếu tố cơ chế đã cản trở phát triển cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây.

Tại Data Talk|The Catalyst (Số 01) với chủ đề: "Đánh giá lại triển vọng nhóm cổ phiếu ngành đầu tư công 2025", bà Nguyễn Thị Mỹ Liên, Trưởng phòng Phân tích của Chứng khoán Phú Hưng (PHS), cho biết năm nay sẽ là một năm rất khác khi tất cả đều đang đặt nhiều kỳ vọng vào đầu tư công. Nguồn vốn giải ngân theo kế hoạch năm 2025 lên đến gần 900.000 tỷ đồng, tăng rất mạnh so với cùng kỳ.

Chính phủ đặt ra kế hoạch tăng trưởng đầy tham vọng từ giờ cho đến 2030, từ đó cho thấy quyết tâm cao độ trong việc giải ngân đầu tư công năm nay. Các dự án đều đã được phân bổ vốn ngay từ thời điểm đầu năm, là tiền đề cho việc giải ngân được diễn ra suôn sẻ hơn so với giai đoạn trước. 

Ông Nguyễn Thành Trung, nhà sáng lập FinSuccess, cũng đồng tình với quan điểm của bà Liên. GDP năm 2024 tăng trưởng 7,1% nhưng yếu tố chủ đạo thúc đẩy không phải là đầu tư công.

Qua năm 2025, từ khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump lên nắm quyền, vấn đề chiến tranh thương mại đã nổi lên và qua đó sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam. Xuất khẩu có thể gặp tác động và tiêu dùng được dự báo duy trì như năm ngoái.

"Do đó, còn một yếu tố quan trọng để có thể thúc đẩy GDP năm nay tăng trưởng cao như Chính phủ kỳ vọng đó chính là đầu tư công. Ước tính mỗi tháng giải ngân đầu tư công phải đạt khoảng 70.000 tỷ đồng", chuyên gia FinSuccess nói.

Những nhóm ngành hưởng lợi trực tiếp và gián tiếp

Báo cáo của VinaCapital nêu lĩnh vực nhà đầu tư cần ưu tiên quan tâm là giao thông và năng lượng.

Theo ông Michael Kokalari, CFA, Giám đốc Phân tích Kinh tế Vĩ mô và Nghiên cứu Thị trường của VinaCapital, hơn 80% chi tiêu dự kiến cho đầu tư công năm nay được phân bổ cho việc cải thiện mạng lưới giao thông và hoạt động sản xuất, phân phối điện của Việt Nam.

Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu tăng gấp đôi tổng chiều dài các tuyến đường cao tốc, tăng gấp đôi lưu lượng vận chuyển hành khách ở các sân bay, và tăng công suất cảng biển thêm 50%. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đặt mục tiêu tăng gấp đôi khả năng sản xuất và truyền tải điện của Việt Nam trong giai đoạn 2021 - 2030.

Các dự án lớn nhất được liệt kê dưới đây, bên cạnh nhiều dự án quy mô nhỏ hơn cũng đang được thực hiện.

Bên cạnh đó, Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt vào tháng 5/2023, dự kiến tăng trưởng 9% hàng năm về tiêu thụ điện trong tương lai gần. Nguồn vốn đầu tư dự kiến khoảng 135 tỷ USD để tăng gấp đôi công suất sản xuất điện của Việt Nam từ năm 2021 - 2030, với phần lớn sự tăng trưởng này dự kiến sẽ đến từ khí và LNG  (37% tổng công suất tăng trưởng dự kiến), năng lượng tái tạo (27%) và than đá (19%).

VinaCapital lưu ý rằng công suất phát điện từ thủy điện đã đạt đến mức tối đa trong nhiều năm, và việc sửa đổi Quy hoạch điện VIII dự kiến sẽ được công bố vào tháng 3 nhằm phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế mới, bao gồm khôi phục hai dự án nhà máy điện hạt nhân.

Phân tích tác động từ câu chuyện đầu tư công, bà Liên cho rằng các doanh nghiệp liên quan vật liệu xây dựng, xây dựng, ngân hàng sẽ là bên hưởng lợi trực tiếp.

Khi hạ tầng được nâng cấp, các doanh nghiệp bất động sản sẽ có những dự án với vị trí phù hợp sẽ được hưởng lợi gián tiếp. Kế đến là bất động sản khu công nghiệp khi các doanh nghiệp tư ngân, FDI thuận lợi trong vận chuyển hàng hóa.

Ông Nguyễn Thành Trung bổ sung thêm tiêu dùng, giao thông vận tải hay một số ngành phụ trợ khác cũng sẽ hưởng lợi từ đầu tư công. Một cách tổng quan, việc GDP và đầu tư công tăng trưởng cao sẽ tác động tích cực đến nền kinh tế.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cẩn trọng trước những rủi ro từ câu chuyện đầu tư công. Chẳng hạn, dữ liệu giải ngân tháng 1 mới thực hiện khoảng 1% kế hoạch, thấp hơn so với cùng kỳ, là một yếu tố cần theo dõi.

Nhà đầu tư cần đánh giá doanh nghiệp cụ thể có hưởng lợi từ dự án đầu tư công hay không, có cơ cấu doanh thu ra sao và tham gia dự án trong bao lâu. Một số cổ phiếu đã tăng giá trong thời gian qua vẫn cần đánh giá lại doanh nghiệp đó có thực sự hưởng lợi hay không.

“Đánh giá một doanh nghiệp là xem xét đơn vị đó có kinh doanh tốt hay không, tình hình tài chính đang ổn định hay biến động. Bên cạnh đó là cổ phiếu của doanh nghiệp đó có xứng đáng để mua với mức giá hiện tại trên thị trường hay không.

Trường hợp cổ phiếu tốt nhưng giá đã phản ánh hết yếu tố thông tin, nhà đầu tư cần kiên nhẫn chờ đợi thêm hoặc tìm cơ hội khác, không chỉ là đầu tư công", ông Trung chia sẻ.

Bà Liên đồng tình với quan điểm này. Theo nhà phân tích PHS, hiện kỳ vọng về giá của một số cổ phiếu chưa thực sự được đánh giá rõ ràng. Do đó, nếu số liệu thực tế không như kỳ vọng có thể tác động đến tâm lý nhà đầu tư.

Câu chuyện về đầu tư công thực tế đã được nhắc đến từ 2018 đến nay. Các doanh nghiệp trong nhóm này thường có đòn bẩy nợ vay khá cao. Trong giai đoạn triển khai dự án, nếu có sự chậm trễ ách tác xảy ra sẽ tác động đến kỳ vọng của chính các đơn vị này.

Các doanh nghiệp vật liệu xây dựng đang được thị trường chú ý. Tuy nhiên, nhóm thép hay xi măng vẫn đang trong khu vực nhiễu động. Nhà đầu tư vẫn cần lưu ý khi ra quyết định, nên nghiên cứu sâu hơn về nhóm cổ phiếu hưởng lợi.

Bà Liên diễn giải theo trường phái phân tích top-down là phải xem xét bối cảnh thị trường, bối cảnh kinh tế, sau đó đến các nhóm ngành, doanh nghiệp có khả năng thúc đẩy tăng trưởng tốt trong năm. Cuối cùng là nội tại doanh nghiệp có vững vàng hay không, kết hợp với yếu tố định giá.

Trong trường hợp kết quả kinh doanh của doanh nghiệp không như kỳ vọng, nhà đầu tư cần mạnh mẽ đưa ra quyết định. Trong quá khứ, nhóm đầu tư công từng ghi nhận việc kết quả kinh doanh đi xuống và tác động đến định giá.

Bà Liên chia sẻ rằng thị trường vẫn còn rất nhiều cơ hội đầu tư khác. Ngoài đầu tư công, một số nhóm ngành đang có câu chuyện tăng trưởng kể đến ngân hàng, chứng khoán...