Xu hướng xe điện của Việt Nam có thể chậm hơn thế giới nhưng doanh nghiệp xăng dầu bắt đầu lo lắng

Xu hướng chuyển dịch từ xe chạy xăng dầu sang xe điện trên thế giới đang ngày một rõ ràng khi hàng loạt ông lớn như Honda, Toyota, Nissan hay Lamborghini….công bố kế hoạch đầu tư mạnh vào mảng xe điện, thậm chí bỏ hẳn xe xăng trong tương lai.

Hay tại Việt Nam, hãng xe Vinfast cũng công bố kế hoạch cuối năm 2022 dừng hoàn toàn sản xuất xe chạy xăng để dồn lực cho xe điện. 

Chính phủ các nước cũng đưa ra lộ trình rất cụ thể về việc chấm dứt hoàn toàn xe chạy xăng truyền thống. 

Điển hình như theo đề xuất Uỷ ban Châu Âu (EC), các nước trong khối công bố hạn chót xe sử dụng động cơ đốt truyền thống là năm 2025 hoặc sớm hơn. 

Còn chính phủ Anh đã tuyên bố mục tiêu tiến đến năm 2030 sẽ cấm toàn bộ xe chạy xăng và dầu diesel, sớm hơn hẳn 10 năm so với kế hoạch ban đầu được công bố vào năm 2017. 

Ngoài ra, chính phủ Ấn Độ cũng cho biết tất cả ô tô bán trong nước đều phải là xe điện vào năm 2030. Mặc dù quốc gia Nam Á là một trong những nước có nhiều thành phố ô nhiễm không khí nặng nề nhất thế giới, nhưng Ấn Độ cũng là nơi mà các nhà hoạch định chính sách tin rằng họ có thể tạo ra sự khác biệt lớn. 

Với việc các nước đang chạy đua mở rộng mảng xe điện, nhu cầu xăng dầu được dự báo sẽ giảm mạnh. Theo giới phân tích của ngân hàng Barclays, nhu cầu xăng dầu toàn cầu năm 2025 có thể giảm tới 3,5 triệu thùng/ngày, tương đương với sản lượng khai thác của Iran, nếu xe điện được sử dụng rộng rãi.

Nếu lượng xe điện chiếm khoảng 1/3 tổng số ô tô toàn thế giới, nhu cầu xăng dầu sẽ giảm tới 9 triệu thùng/ngày.

Việt Nam cũng đang từng bước chuyển dịch sang xe điện theo xu thế của toàn cầu.

Tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông diễn ra cuối tháng 4, ông Cao Hoài Dương, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL, Mã: OIL) cũng thừa nhận đây là xu thế tất yếu và không thể đảo ngược trong tương lai. 

Tuy nhiên, theo vị này, xu thế chuyển dịch tại Việt Nam diễn ra nhanh hay chậm tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có chính sách khuyến khích sử dụng xe điện và phát triển hạ tầng, nhất là trạm sạc điện. 

Theo ông Lê Xuân Huyên, Phó Tổng giám đốc Tập đàn Dầu khí Việt Nam (PVN), nhận định khi số lượng ô tô điện tăng lên thì nhu cầu xăng dầu sẽ giảm. Tuy nhiên, ở Việt Nam tốc độ chuyển đổi sang xe điện sẽ chậm hơn so với thế giới. 

Báo cáo nghiên cứu người tiêu dùng ô tô toàn cầu năm 2022 của Deloitte cho thấy người Việt Nam vẫn tỏ ra khá e dè với xe điện khi hơn 70% số người được hỏi vẫn ưa chuộng các loại xe đốt trong thông thường và chỉ có khoảng 23% tỏ ra hứng thú với xe thuần điện hoặc lai điện. Trong đó, số người quan tâm đến xe thuần điện chỉ 5%.

Ngoài ra, những vấn đề như thiếu cơ sở vật chất sạc điện công cộng và quãng đường đi được là hai mối lo ngại của người tiêu dùng khi cân nhắc việc mua xe điện. Chưa kể, nếu giá điện cao bằng nhiên liệu hoá thạch, có tới 71% người được khảo sát cho biết sẽ suy nghĩ lại về việc mua xe điện.

Mặc dù xu thế chuyển đối từ xe xăng sang xe chạy điện tại Việt Nam diễn ra chậm hơn nhưng điều này cũng đặt ra câu hỏi lớn đối với các doanh nghiệp xăng dầu trong nước về tác động của xu hướng này đối với tình hình kinh doanh trong tương lai.

Theo đó, nhằm hạn chế ảnh hưởng, PVOil đã có những chương trình hợp tác với Vinfast để chuyển đổi các cây xăng truyền thống thành trạm dịch vụ cung cấp điện cho xe điện vừa cung cấp xăng dầu. Hoặc chuyển đổi hoàn toàn một số cây xăng thành trạm sạc điện. 

Hồi cuối năm 2018, PVOil ký biên bản ghi nhớ về việc hợp tác để mở các trạm sạc điện. Theo biên bản ghi nhớ, PV Oil sẽ cung cấp 600 điểm kinh doanh xăng dầu trên toàn quốc để VinFast tiến hành lắp đặt hệ thống trạm sạc điện và tăng lên 20.000 điểm trong các năm tiếp theo.

Ông Cao Hoài Dương chia sẻ tại buổi ký kết:“Chúng tôi thấy rằng phải chuẩn bị để thích ứng với xu hướng biến đổi của thế giới, để không bị tụt lại, không bị đào thải, nên chúng tôi đã có bước hợp tác với VinFast, cùng với VinFast tận dụng hệ thống cây xăng toàn quốc của chúng tôi để lắp đặt các hệ thống sạc điện, trước tiên là cho các xe máy chạy điện, tiến tới lâu dài là phục vụ cho ô tô điện”. 

Mặc dù vậy ông Huyên cho rằng bên cạnh việc chuẩn bị cho sự chuyển đổi này các doanh nghiệp xăng dầu cũng phải chuẩn bị phát triển bao tiêu cho các sản phẩm lọc hoá dầu.