'Lãi suất điều hành hiện không có nhiều tác động đến thị trường'

Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay đạt từ 8% trở nên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tăng cường các giải pháp giảm lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp để thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế.

Trước yêu cầu này, NHNN đã yêu cầu các ngân hàng hạ lãi suất, trước hết là để ổn định thị trường và hướng đến giảm, tiết kiệm chi phí hoạt động ngân hàng một cách cao nhất để tạo điều kiện giảm mặt bằng lãi suất cho vay.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, lãi suất điều hành của NHNN đang tách rời với thị trường. Vì vậy, ngay cả khi NHNN hạ lãi suất cũng không ảnh hưởng quá lớn đến thị trường. Bởi hạ lãi suất cần nhiều yếu tố chứ không chỉ dựa trên lãi suất điều hành.

Lãi suất điều hành không tác động nhiều với thị trường

Theo TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cho rằng, việc tăng giảm lãi suất điều hành hiện không có tác động nhiều đến thị trường. 

"Nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng hoặc giảm lãi suất lập tức thị trường biến động nhưng thị trường lại khá “thờ ơ” với các động thái điều hành lãi suất của NHNN. Vì vậy, chúng tôi đã kiến nghị NHNN cần xem xét lại việc điều hành chính sách tiền tệ làm sao để sát hơn với thị trường", chuyên gia cho biết.

Vị chuyên gia này cũng dự báo năm nay lãi suất của Việt Nam dự báo sẽ đi ngang và nếu "bần cùng" sẽ phải tăng một chút. Tuy nhiên, chuyên gia cũng chỉ ra rằng, trên thực tế là lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không tác động quá nhiều đến thị trường.

"NHNN cần xem lại chính sách tiền tệ để sát hơn với thị trường, chỉ dẫn cho thị trường. Hiện tại, việc giảm lãi suất giúp một số ngân hàng thương mại cho vay tái cấp vốn với chi phí vốn rẻ hơn", TS, Lực nhấn mạnh.

Bàn về giải pháp để hạ lãi suất tại chương trình Data Talk | Macro Insight 02: "Chính sách lãi suất trong bức tranh kinh tế mới" do VietnamBiz tổ chức tối 19/3, ông Trần Ngọc Báu, CEO Công ty Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup cũng cho hay, vừa rồi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có hai hành động khá là quyết liệt trên cả hai "mặt trận" là thị trường liên ngân hàng và thị trường 1.

Vào giữa tháng 2, NHNN đã giảm lãi suất tín phiếu xuống và hiện tại đã tạm dừng phát hành tín phiếu. Điều này hàm ý rằng nhà điều hành đang mong muốn đưa lãi suất liên ngân hàng về vùng rất thấp, hoặc có thể sẽ cho lãi suất liên ngân hàng chạy trong biên độ lớn hơn 0 - 4%. Đây là một quyết định mang tính đón đầu của nhà điều hành.

Đồng thời, NHNN đã "tuýt còi" các ngân hàng tăng lãi suất huy động trong thời gian gần đây và chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiết giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay. Những động thái này giúp lãi suất huy động giảm khá nhanh song, kinh tế Việt Nam còn hành trình dài để chạm đến mục tiêu tăng trưởng năm 2025 cho nên phải kích thích nhiều hơn nữa.

Trong giai đoạn vừa qua, chỉ số USD Index (DXY) lại đang trong xu hướng giảm mạnh nên tỷ giá bớt áp lực nhưng nếu DXY tăng trở lại, rất khó để hạ lãi suất nếu các bối cảnh không thuận lợi.

Vì vậy, ông Báu cho rằng đòi hỏi phải có những quyết liệt hơn trong cả chính sách tài khoá và tiền tệ và khi đã nói tới chính sách tiền tệ thì sẽ là các vấn đề về lãi suất, cung tiền. Đó là lý do khiến tại sao câu chuyện lãi suất lại trở nên nóng trở lại sau một thời gian trầm lắng.

Khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp mới là quan trọng

Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank VCBF thì cho rằng, ở Việt Nam, mức độ dẫn truyền lãi suất từ thị trường 2 xuống thị trường 1 có những sự hạn chế nhất định và không hoàn toàn trực tiếp ngay lập tức. Tuy nhiên khi điều kiện đã đủ, những rủi ro bên ngoài đã bớt đi, NHNN hoàn toàn có thể giảm lãi suất điều hành.

Và khi giảm lãi suất điều hành sẽ ngay lập tức tác động đến tâm lý của nhà đầu tư. Thị trường chứng khoán có thể đón nhận những thông tin này một cách tích cực. "Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý, đó là những diễn biến trên thị trường chứng khoán chứ chưa chắc những người vay vốn đã ngay lập tức được hưởng lợi từ việc này", ông Linh cho hay.

Chuyên giá VCBF cho rằng câu chuyện về lãi suất, câu chuyện thanh khoản chỉ là một phần. Khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp mới là quan trọng. Lãi suất giảm, tiền có nhưng các doanh nghiệp không thể vay hoặc vay rất khó khăn thì thực ra cũng sẽ không giúp ích được nhiều.

Hiện nay, phần đầu tư toàn xã hội của chúng ta chỉ vào khoảng 33% GDP. Rất nhiều tổ chức đã khuyến nghị để đạt được tốc độ tăng trưởng trên 10% trong 10 năm tới thì chúng ta hoàn toàn có thể đẩy phần đầu tư này lên tới 40% GDP, như Trung Quốc chẳng hạn.

Tuy nhiên, để đẩy được thì cũng phải nhìn nhận rằng hiện tại, nền kinh tế Việt Nam đangphụ thuộc rất nhiều vào nguồn vốn ngân hàng và cơ cấu nguồn vốn đa phần là nguồn vốn ngắn hạn. Nhìn vào cơ cấu tiền gửi ngân hàng thì thậm chí là tiền gửi dài hạn thì cũng chỉ có kỳ hạn là 12 - 13 tháng nhưng một dự án đầu tư thì kéo dài 5 năm, 10 năm, thể hiện độ vênh về mặt kỳ hạn.

Theo ông Linh, phải giải quyết được câu chuyện làm sao để giảm độ vênh này thì mới có thể ổn định được mặt bằng lãi suất trong dài hạn của Việt Nam. Từ đó mới làm cho các doanh nghiệp yên tâm giải ngân, đầu tư.