Dự báo NIM giảm, nợ xấu tăng, lợi nhuận ngân hàng vẫn tăng 15,3%

Trong báo cáo về ngành ngân hàng mới công bố, Chứng khoán MB (MBS) cho rằng trong năm 2024, dù biên lãi thuần (NIM) giảm nhẹ, chất lượng tài sản đi xuống như ngân hàng vẫn sẽ đạt mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế khoảng 15,3%. 

Theo MBS, việc giảm nhẹ chi phí trí lập dự phòng cùng với tỷ lệ chi phí kết hợp (CIR) trong nửa cuối năm 2024 sẽ bù đắp sự sụt giảm từ NIM, giúp tốc độ tăng trưởng lợi nhuận sau thuế được duy trì. 

Đồng thời, các chuyên viên phần tích cho rằng nhóm ngân hàng cổ phần quy mô lớn sẽ đạt được tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn so với nhóm quốc doanh và nhóm quy mô nhỏ.

Nguyên nhân là bởi ngân hàng cổ phần sẽ dẫn dắt tăng trưởng tín dụng toàn ngành trong khi nhóm quốc doanh sẽ giữ vai trò duy trì. Đồng thời, NIM của nhóm ngân hàng cổ phần quy mô lớn sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn so với hai nhóm còn lại nhờ chính sách linh hoạt hơn so với ngân hàng quốc doanh và lợi thế về chi phí vốn so với ngân hàng quy mô nhỏ. 

Bên cạnh đó, sự phục hồi từ các hoạt động thu ngoài lãi của nhóm ngân hàng cổ phần quy mô lớn được kỳ vọng sẽ mạnh hơn trong nửa cuối năm 2024.

Ngân hàng cổ phần quy mô lớn dẫn dắt tăng trưởng tín dụng

Phân tích sâu hơn, MBS cho biết nhóm ngân hàng cổ phần quy mô lớn đang dẫn dắt tăng trưởng tín dụng của cả hệ thống. Trong khi đó, tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng quốc doanh vẫn đang chậm khi hoạt động trả nợ trước hạn tăng mạnh nhờ lãi suất thấp. 

Các chuyên viên phân tích kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ đạt 14% trong năm 2024 với kịch bản tăng trưởng GDP là 6,5% cho cả năm. 

Cụ thể, cho vay bán lẻ dự kiến sẽ phục hồi mạnh hơn trong 6 tháng cuối năm 2024, dẫn dắt bởi tài chính tiêu dùng, thẻ tín dụng và cho vay mua ô tô nhờ hiệu ứng từ lãi suất cho vay thấp.

MBS tin rằng hoạt động cho vay mua nhà sẽ giữ tốc độ tăng trưởng tương tự như trong nửa đầu năm, chủ yếu nhờ sự phục hồi của giao dịch bất động sản thứ cấp.

Đối với mảng khách hàng doanh nghiệp, các chuyên viên phân tích dự báo hoạt động nhập khẩu và xây dựng hạ tầng sẽ là động lực chính cho tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm 2024. MBS kỳ vọng Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tăng cường giải ngân các dự án đầu tư công trong nửa cuối 2024 như sân bay Long Thành và cao tốc Bắc Nam để hoàn thành 95% kế hoạch Thủ tướng giao. 

MBS cũng cho rằng hoạt động nhập khẩu sẽ tăng từ 15 đến 16% vào năm 2024, nhờ mức tăng trưởng 18,5% đạt được trong 7 tháng đầu.

Trong khi đó, bất động sản đang phục hồi thấp hơn dự kiến dù có một số dấu hiệu tích cực. Cụ thể, tỷ lệ hàng tồn kho trên tài sản của các công ty bất động sản tăng nhẹ trong và doanh thu thuế liên quan đến đất đai tăng cao được ghi nhận trong nửa đầu 2024.

MBS đánh giá các ngân hàng có thể hy sinh NIM bằng cách giảm lãi suất cho vay, bao gồm: VPBank, MB, Techcombank và HDBank sẽ đạt mức tăng trưởng tín dụng tốt trong thời gian còn lại của năm.

Ngoài ra, nhóm ngân hàng với chất lượng tài sản vững chắc, đã được kiểm chứng trong thời kỳ đại dịch COVID (tính đến thời điểm hiện tại) sẽ đạt vị thế tốt hơn. Các ngân hàng này như ACB, Vietcombank, Techcombank có thể vượt qua áp lực trích lập dự phòng trong các quý tới khi tín dụng tiếp tục tăng trưởng.

Cuối cùng, những ngân hàng có khả năng hấp thụ tín dụng trong bối cảnh áp lực trả trước cao trong năm 2023 và nửa đầu 2024 sẽ có thể duy trì tăng trưởng. Khả năng phục hồi này đặc biệt có giá trị do nhu cầu yếu từ nửa cuối năm 2023 đến nay, các chuyên viên phân tích đánh giá.

NIM thu hẹp

Theo MBS, lãi suất tiền gửi 12 tháng giảm xuống mức thấp lịch sử kể từ tháng 4/2023, cùng với việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cắt giảm lãi suất chính sách 4 lần. 

Các ngân hàng thương mại đã hạ lãi suất huy động ít nhất 200 – 330 điểm cơ bản (bps) cho đến quý II/2024. Điều này sẽ được phản ánh đầy đủ vào chi phí vốn (COF) trong năm nay.

Lãi suất huy động của một số ngân hàng cỡ vừa bắt đầu nhích lên từ tháng 4/2024 nhưng vẫn ở mức thấp. MBS dự phóng lãi suất huy động 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn có khả năng tăng thêm 50 bps lên 5,2% - 5,5%/năm vào cuối năm 2024.

Theo các chuyên viên phân tích, lãi suất huy động duy trì ở mức thấp và nhu cầu tín dụng yếu đã khuyến khích các ngân hàng giảm lãi suất cho vay và làm giảm NIM của hầu hết các ngân hàng trong nửa đầu 2024. NIM cho trong giai đoạn trên của các ngân hàng niêm yết giảm 18 bps so với cùng kỳ, đạt 3,87%.

MBS dự báo lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong nửa cuối năm, trong khi lãi suất cho vay sẽ giữ nguyên hoặc giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2024 để thu hút khách hàng, kéo theo NIM thu hẹp.

Ngoài ra, MBS tin rằng các ngân hàng có lợi thế về COF như HDBank, Techcombank và VPBank, có khả năng duy trì NIM trong nửa cuối năm 2024.

Sang đến 2025, giả định nhu cầu tín dụng cao hơn, dẫn đến lãi suất cho vay đi lên và COF được duy trì thì NIM có thể phục hồi, các chuyên viên phân tích dự phóng. 

Chất lượng tài sản tiếp tục suy giảm

Theo MBS, chất lượng tài sản của các ngân hàng niêm yết suy giảm nhẹ trong quý II/2024 so với quý trước. Nợ xấu và nợ nhóm 2 lần lượt ở mức 2,21% và 1181%, tăng 4 bps và giảm 29 bps so với quý trước. 

So với cuối năm 2023, kết quả trên lần lượt tăng 28 bps và giảm 13 bps. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu vào quý II đạt 81,5%, giảm 6% so với quý trước và 13,2% so với cuối năm ngoái. 

MBS đánh giá rằng áp lực gia tăng nợ xấu trong những quý tới là vẫn còn lớn. Ngoài ra, tăng trưởng tín dụng yếu trong nửa đầu 2024 cũng đóng góp đáng kể vào sự suy giảm chất lượng tài sản.

Trong nửa cuối năm 2024, các chuyên viên phân tích dự báo NIM của hầu hết ngân hàng sẽ đi ngang hoặc giảm nhẹ so với nửa đầu năm khiến thu nhập hoạt động giảm tốc. 

Do đó, các ngân hàng sẽ không còn nhiều dư địa cho việc trích lập dự phòng cũng như xử lý nợ xấu. Từ đó, dự báo nợ xấu của các ngân hàng tại cuối năm 2024 sẽ nhích nhẹ so với cuối quý II. Tỷ lệ bao phủ cũng được dự báo sẽ giảm nhẹ do các phần lớn trích lập sẽ được dùng để xử lý nợ xấu.