Cuộc chơi vốn đã yếu thế nay càng thiếu công bằng trước Temu

Là người đã và đang trực tiếp điều hành doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử và thương mại điện tử tại Việt Nam, tôi nhận thấy câu chuyện của chính Velasboost và nhiều doanh nghiệp khác đang phản ánh một thực tế không mấy dễ dàng của ngành công nghiệp điện tử Việt Nam.

Ở giai đoạn hiện tại, đa phần các doanh nghiệp điện tử Việt, trong đó có Velasboost, buộc phải đi theo con đường OEM/ODM bởi chúng ta không có lợi thế về sản xuất trong ngành này. Mỗi doanh nghiệp chỉ có thể can thiệp được ở một mức độ nhất định vào chuỗi giá trị. Tại Velasboost, chúng tôi đang cố gắng can thiệp được sâu nhất có thể, nhưng phải thừa nhận rằng đây là một thách thức không nhỏ.

Vấn đề lớn nhất mà chúng tôi đang đối mặt là câu chuyện đa dạng hóa sản phẩm. Đây không đơn thuần là việc mở rộng danh mục hàng hóa, mà nó liên quan trực tiếp đến nguồn vốn đầu tư. Chúng tôi đứng trước một nghịch lý: Không đa dạng thì khó phát triển, nhưng để đa dạng hóa lại cần nguồn vốn rất lớn.

Chính vì thế, nhiều sản phẩm không thể can thiệp được sâu hoặc đặt được sản lượng đủ lớn, khiến chúng ta ngay lập tức mất lợi thế so với các nhà sản xuất Trung Quốc. Điều này tạo ra một kẽ hở cho sản phẩm từ các nhà máy, xưởng sản xuất ở Trung Quốc tràn vào thông qua con đường thương mại điện tử.

Tôi nhận thấy một thực tế đáng lo ngại: trong khi các nhãn hàng Việt như chúng tôi phải trả nhiều khoản thuế khi nhập khẩu hàng hóa sau khi thuê gia công, thì những sản phẩm tương tự bán lẻ thẳng sang Việt Nam lại không phải chịu các chi phí này. Cuộc chơi vốn đã yếu thế nay còn thiếu công bằng hơn.

Với sự gia nhập của Temu vào thị trường Việt Nam, tôi nhìn nhận đây là một dấu hiệu không thể xem nhẹ. Điểm mạnh của Temu nằm ở chiến lược giá rẻ đến không ngờ, chủ yếu là hàng hóa đến từ Trung Quốc và ít thương hiệu nổi tiếng. Họ đánh đúng vào tâm lý "mua sắm tiết kiệm" của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, qua quan sát, thói quen mua sắm trực tuyến của người Việt đã khá ổn định với các nền tảng quen thuộc như Shopee, Lazada, và gần đây là TikTok Shop. Những nền tảng này đã xây dựng được niềm tin với người tiêu dùng thông qua việc đáp ứng tốt các nhu cầu từ thanh toán đến hậu mãi.

Đứng trước những thách thức này, tôi cho rằng các doanh nghiệp Việt cần tập trung vào xây dựng thương hiệu riêng và tăng tính tự chủ trong chuỗi giá trị. Chúng ta cần hướng đến các sản phẩm chất lượng cao, cải thiện dịch vụ hậu mãi và phát triển các kênh bán hàng riêng để giảm sự phụ thuộc vào các sàn thương mại điện tử quốc tế.

Dù thị trường đang ngày càng khốc liệt, tôi vẫn tin rằng doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể tìm được chỗ đứng nếu biết tận dụng lợi thế địa phương và xây dựng được những giá trị khác biệt.

Tôi thường ví von rằng, kinh doanh trên thị trường TMĐT hiện nay giống như việc mở một nhà hàng trong khu phố ẩm thực. Bạn có thể không phải là người bán món ăn rẻ nhất, nhưng nếu có được công thức riêng và cách phục vụ độc đáo, khách hàng vẫn sẽ tìm đến bạn.

Các doanh nghiệp Việt khác đang như những con thuyền nhỏ giữa đại dương đầy sóng gió của thương mại điện tử toàn cầu. Chúng tôi không thể và không nên cạnh tranh về tốc độ với những con tàu lớn như Temu, nhưng có thể tận dụng sự linh hoạt để len lỏi vào những "vịnh nhỏ" - những phân khúc thị trường ngách mà chúng tôi hiểu rõ và phục vụ tốt nhất.

Đây là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên nhẫn và đầu tư đúng đắn, như việc trồng một cây ăn quả vậy. Thời gian đầu có thể không thu hoạch được nhiều, nhưng nếu chăm sóc tốt và kiên trì, cây sẽ đơm hoa kết trái, cho những thành quả bền vững.

Tôi tin rằng đây không chỉ là câu chuyện của riêng ngành điện tử, mà là bài toán chung cho nhiều doanh nghiệp Việt trong kỷ nguyên số. Giống như một người thợ thủ công giỏi, chúng ta cần thời gian để trau dồi kỹ năng, xây dựng uy tín và tạo nên những sản phẩm độc đáo của riêng mình. 

Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể đứng vững và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt này.