Nhà đầu tư tham gia đấu giá đất: 'Không nên mặc định doanh nghiệp mới thành lập thì yếu năng lực hoặc không có kinh nghiệm'

Điều 17a Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai quy định điều kiện tổ chức tham gia đấu giá "có kinh nghiệm trong việc thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất" đối với tổ chức đã hoạt động trên 12 tháng; quy định điều kiện "có Báo cáo khả thi đầu tư xây dựng dự án khu đất đấu giá được đơn vị tư vấn đầu tư độc lập thẩm định tính khả thi" đối với tổ chức mới thành lập dưới 12 tháng; hoặc quy định điều kiện "có Báo cáo khả thi đầu tư xây dựng dự án khu đất đấu giá được đơn vị tư vấn đầu tư độc lập thẩm định tính khả thi" áp dụng cho tất cả các tổ chức.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), quy định trên sẽ loại bỏ tất cả các tổ chức mới thành lập, kể cả các doanh nghiệp nước ngoài mới thành lập cũng không đáp ứng được điều kiện này nên không được tham gia đấu giá, sẽ làm hạn chế đầu vào, làm giảm số lượng tổ chức tham gia đấu giá quyền sử dụng đất.

Theo HoREA, quy định điều kiện trên cũng không thống nhất, không phù hợp với khoản 3 Điều 58 Luật Đất đai 2013.

"Không nên mặc định doanh nghiệp mới thành lập thì yếu năng lực hoặc không có kinh nghiệm, bởi lẽ chủ doanh nghiệp mới thành lập vẫn có thể là người dày dạn kinh nghiệm hoặc doanh nghiệp có cán bộ, chuyên gia có nhiều kinh nghiệm đã thực hiện các dự án tương tự", ông Lê Hoàng Châu nhận định.

Dẫn chứng từ trường hợp đấu giá đất Thủ Thiêm, ông Lê Hoàng Châu cho rằng các khu đất đều đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và các chỉ tiêu quy hoạch xây dựng như hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, chiều cao tối đa của công trình,...

Nhà đầu tư tham gia đấu giá hoàn toàn có thể lập báo cáo khả thi đầu tư xây dựng dự án tại các lô đất trên và đơn vị tư vấn xây dựng độc lập có thể thẩm tra, thẩm định tính khả thi nên cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoàn toàn có thể lựa chọn áp dụng phương thức "đấu giá quyền sử dụng đất" hoặc phương thức "đấu thầu dự án có sử dụng đất" dể lựa chọn nhà đầu tư.

Tuy nhiên, Chủ tịch HoREA cũng chỉ ra bất cập do Luật Đất đai 2013 đã bỏ phương thức đấu thầu dự án có sử dụng đất nên không thống nhất, không đồng bộ với Luật Đấu thầu 2013 và Luật Nhà ở 2014 đều có quy định phương thức đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư.

Theo ông Lê Hoàng Châu, chỉ nên quy định điều kiện tổ chức tham gia đấu giá có kinh nghiệm trong việc thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất đối với tổ chức đã hoạt động trên 12 tháng. Đối với tổ chức mới thành lập dưới 12 tháng, có thể quy định điều kiện có Báo cáo khả thi đầu tư xây dựng dự án khu đất đấu giá được đơn vị tư vấn đầu tư độc lập thẩm định tính khả thi.

Hoặc chỉ quy định điều kiện có Báo cáo khả thi đầu tư xây dựng dự án khu đất đấu giá được đơn vị tư vấn đầu tư độc lập thẩm định tính khả thi áp dụng cho tất cả các tổ chức, để tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp tham gia đấu giá quyền sử dụng đất.

Mặt khác, ông Lê Hoàng Châu đánh giá việc cấm tham gia đấu giá một số năm có tác dụng răn đe đối với các doanh nghiệp đàng hoàng, quan tâm xây dựng uy tín thương hiệu. Các doanh nghiệp này lại thuộc đối tượng thường nghiêm túc chấp hành pháp luật, tuân thủ pháp luật. Quy định thời hạn 5 năm cấm tham gia đấu giá là quá dài mà chỉ nên quy định khoảng 2 năm thì hợp lý hơn.

Trong khi đó, quy định cấm tham gia đấu giá một số năm lại không có tác dụng răn đe đối với doanh nghiệp làm ăn lôm côm, hơn nữa trên thực tế việc thành lập doanh nghiệp mới quá dễ dàng. Trên thực tế, đã có những doanh nghiệp tham gia đấu giá quyền sử dụng đất nhưng chỉ mới thành lập được vài tháng.  

Do vậy, HoREA kiến nghị sửa đổi Điểm e Khoản 5 Điều 17a “Dự thảo Nghị định” theo hướng chỉ quy định cấm tham gia đấu giá quyền sử dụng đất trong thời hạn 2 năm đối với trường hợp người tham gia đấu giá tự ý bỏ khoản tiền đặt trước và từ chối tham gia đấu giá, hoặc không thực hiện kết quả đấu giá, không thực hiện hợp đồng mua bán tài sản trúng đấu giá.