Mua riêng một đường ray xe lửa để đưa công nhân đi làm, nhưng siêu nhà máy của Tesla tại Đức vẫn cửa đóng then cài

Khi Rocco Pigola, một công nhân ngành luyện kim 59 tuổi ở Bavaria sở hữu tới 6 chiếc xe Tesla, biết đến kế hoạch mở nhà máy của Tesla ở gần Berlin, ông đã đặt mua một chiếc Model Y Performance. "Tôi muốn là người đầu tiên lái một chiếc Tesla sản xuất tại Đức", ông chia sẻ.

Dù vậy, đến nay, ông cũng như nhiều người hâm mộ Tesla Đức khác vẫn phải chờ đợi. Tesla cho biết máy móc đã được lắp đặt tại nhà máy và Tesla đã bắt đầu thử nghiệm sản xuất từ cuối năm ngoái. Dù vậy, khi chưa được cấp giấy phép hoạt động thương mại, Tesla không thể tăng quy mô sản xuất và bán xe.

Đợt khai trương nhà máy, vốn được lên kế hoạch vào mùa hè năm ngoái, đã vài lần bị lùi lịch và đến nay vẫn chưa có thời điểm mở cửa chính thức, theo WSJ.

Theo các nhà phân tích và chính quyền địa phương, lý do chính cho việc trì hoãn này đến từ một quyết định mà chính Tesla đưa ra, cộng hưởng với các thủ tục về sản xuất của Đức.

Các nhà phân tích nhận định nhà máy ở Grünheide, Đức đóng vai trò then chốt cho tăng trưởng và lợi nhuận của Tesla. Theo hồ sơ Tesla đệ trình hai năm trước, Tesla sẽ sản xuất mẫu xe Model Y tại đây và hướng đến công suất 500.000 xe mỗi năm.

Tesla báo cáo doanh số bán ra toàn cầu đạt 936.222 xe trong năm 2021, tăng 87% so với cùng kỳ năm trước đó. Các nhà phân tích dự đoán Tesla có thể bán được 1,5 triệu xe trong năm nay. Nhà máy tại Đức sẽ giúp Tesla có thể phục vụ thị trường Châu Âu mà không phải chịu các hàng rào thuế đắt đỏ khi nhập khẩu từ nhà máy ở Trung Quốc và Mỹ.

Lần dự đoán nhà máy ở Đức của Tesla mở cửa gần nhất là mùa thu năm ngoái. Elon Musk, CEO Tesla, vài lần nói rằng nhà máy sẽ bắt đầu sản xuất một số lượng nhỏ xe vào cuối năm 2021 và có thể sẽ bắt đầu giao xe vào đầu năm 2022. Dù vậy, việc đẩy mạnh sản xuất đến công suất tối đa sẽ tốn không ít thời gian.

"Đạt quy mô sản xuất lớn còn tốn thời gian hơn xây nhà máy", ông chia sẻ hồi tháng 10 năm ngoái. Có một điều mà Tesla đã làm được đến thời điểm này là nhà máy đã sẵn sàng sản xuất xe. 

Cơ quan kinh tế khu vực xác nhận hồi tháng 1 rằng Tesla đã mua một phần đường ray xe lửa từ Erkner đến nhà máy của mình để phục vụ các công nhân viên. Trong khi đó, liên đoàn lao động công nghiệp IG Metall thì cho biết Tesla đã mở một văn phòng bên ngoài nhà máy để tổ chức vấn đề nhân lực. Khách hàng cũng đổ xô đặt mua những chiếc xe sản xuất tại đây.

Điều duy nhất Tesla còn thiếu lúc này là bản phê duyệt kế hoạch cuối cùng. Những lo ngại về môi trường có thể là một trong những lý do khiến nhà máy chậm đi vào hoạt động. Dù vậy, nguyên nhân lớn nhất đến từ việc Tesla nộp hồ sơ muộn cho một nhà máy pin vốn không nằm trong giấy phép ban đầu.

"Điều này khiến họ mất thêm 6 tháng nữa", ông Stefan Bratzel, giám đốc Trung tâm Quản trị xe, một viện nghiên cứu tại Đức, nhận định. Dù vậy, ông vẫn thừa nhận rằng nhà máy của Tesla được triển khai với tốc độ kỷ lục.

Chính phủ bang Brandenburg cho biết đang áp dụng những cơ chế "nhanh" để đẩy nhanh quá trình phê duyệt. Chính phủ bang này đã cấp phép ban đầu cho nhà máy theo giai đoạn, cho phép Tesla xây dựng nhà máy và sản xuất một vài mẫu xe để thử nghiệm hệ thống. Dù vậy, họ vẫn chặn việc sản xuất thương mại cho tới khi có phê duyệt cuối cùng.

Theo luật Đức, Tesla cần nộp một hồ sư nghiên cứu tác động môi trường và công bố công khai để lấy ý kiến. Trong quá trình này, các nhóm môi trường và công dân sẽ đưa ra các quan ngại về tác động của nhá máy đến môi trường địa phương. Chính phủ bang đã nhận được hơn 800 ý kiến trong đợt lấy ý kiến trong năm 2020 và 2021.

Chính phủ cho biết họ cần nghiên cứu kỹ từng ý kiến và đưa ra các yêu cầu thay đổi để đảm bảo giấy phép cuối cùng có thể đáp ứng các thách thức vè luật pháp sau khi nhà máy đi vào hoạt động chính thức.

Một người phát ngôn của cơ quan môi trường Brandenburg chi biết qúa trình phê duyệt đang ở giai đoạn cuối cùng song bà chưa thể đưa ra thời điểm cuối cùng.

Nếu được phê duyệt, nhà máy của Tesla vẫn có thể sẽ vấp phải những khó khăn. Một trong những lo lắng là việc nhà máy và các nhà cung cấp dịch vụ sẽ chuyển đến khu vực và sử dung quá nhiều nước dẫn đến ảnh hưởng của nguồn nước đến người dân.

Dù sao đi nữa, các nhà phân tích vẫn nhìn nhận rằng sẽ khó có khả năng phê duyệt của Tesla bị tiếp tục trì hoãn. Một quyết định như thế sẽ khiến Tesla phải huỷ bỏ nhà máy. Đây là viễn cảnh khiến các nhà đầu tư e dè khi đầu tư vào Đức.

Trở lại Bavaria, ông Pigola nói ông đặt xe Model Y Performance vào tháng 9 năm ngoái với ngày giao hàng dự kiến vào tháng 1. Ông cho biết đã nhận được cuộc gọi vào tháng 11 với thông tin rằng xe sẽ không thể xuất xưởng cho tới tháng 3. Việc ông chọn một chiếc xe màu trắng thậm chí còn khiến thời gian nhận xe lâu hơn.

"Tôi đã chuyển sang mẫu xe màu đen nhưng vẫn không có ngày giao hàng chắn chắn", ông chia sẻ.