Chuyên gia: Nếu kinh tế Mỹ suy thoái, dầu thô có thể về mức 67 USD/thùng, lạm phát giảm mạnh

Theo TS. Nguyễn Đức Độ, trong năm 2024 giá dầu sẽ khó tăng mạnh, thậm chí có thể giảm về mức trung bình 5 năm của giai đoạn 2019 - 2023 là 67 USD/thùng nếu kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái.

Tại báo cáo gửi đến hội thảo "Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2023 và dự báo 2024" do Học viện Tài chính tổ chức sáng 4/1, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính dự báo trong năm 2024 lạm phát có khả năng giảm so với cùng kỳ, kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, thậm chí có thể rơi vào suy thoái.

"Tuy nhiên, do yếu tố kỹ thuật, lạm phát so với cùng kỳ tháng 12/2023 ở mức khá cao 3,58% nên lạm phát trung bình cả năm 2024 được dự báo sẽ ở mức khoảng 3,0% (+/- 0,5%)", TS. Độ dự báo.

TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính. (Ảnh: *Tinnhanhchungkhoan*).

Đánh giá về lạm phát năm 2023, ông cho biết trong nửa đầu năm, lạm phát so với cùng kỳ có xu hướng giảm từ mức 4,9% vào tháng 1/2023 xuống còn 2% vào tháng 6/2023.

Nguyên nhân khiến lạm phát giảm mạnh so với cùng kỳ là tổng cầu trong nửa đầu năm 2023 rất yếu, thể hiện qua việc GDP tăng trưởng rất thấp (quý 1/2023 tăng 3,41%, quý 2/2023 tăng 4,25%). Bên cạnh đó, giá hàng hóa cơ bản trên thế giới, đặc biệt là giá dầu cũng có xu hướng giảm mạnh.

Lạm phát giảm mạnh cũng xuất phát từ ảnh hưởng của việc tốc độ tăng trưởng cung tiền thấp trong năm 2022 (3,85%) và nửa đầu năm 2023 (2,53%), còn lãi suất cho vay thực vẫn neo ở mức cao (6,9% vào tháng 6/2023).

Trong nửa sau của năm 2023 bên cạnh việc các nền tảng kinh tế vĩ mô dần cải thiện, tăng trưởng quý sau cao hơn quý trước, lãi suất huy động và cho vay giảm mạnh, cung tiền và tín dụng tăng nhanh hơn, lạm phát có xu hướng gia tăng chủ yếu do một loạt các cú sốc từ phía cung.

Nhà nước điều chỉnh tăng học phí, khiến chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 8,06% trong tháng 9/2023 và giá dịch vụ y tế khiến chỉ số giá nhóm này tăng 2,9% trong tháng 11/2023 và 2,15% trong tháng 12/2023. Đồng thời, giá gạo và giá xăng dầu có xu hướng tăng trở lại theo giá thế giới.

Tăng trưởng GDP, lạm phát và giá dầu năm 2023. (Nguồn: *TS. Nguyễn Đức Độ tổng hợp*).

Điểm đáng chú ý là CPI tăng đột biến trong các tháng 8 - 9/2023 (tăng 0,88% trong tháng 8/2023 và 1,08% trong tháng 9/2023). Kết quả, lạm phát so với cùng kỳ đã tăng từ mức 2,0% vào tháng 6/2023 lên mức 3,58% vào tháng 12/2023. Tuy nhiên, do lạm phát giảm trong nửa đầu năm, nên lạm phát trung bình năm 2023 cũng chỉ ở mức 3,25%, thấp hơn so với mục tiêu đặt ra khoảng 4,5%.

4 yếu tố khiến lạm phát có thể giảm năm 2024

Lạm phát giai đoạn 2015 -2023 và dự báo lạm phát 2024. (Nguồn: *TS. Nguyễn Đức Độ*).

Trong năm 2024 áp lực lạm phát được dự báo sẽ không lớn khi kinh tế thế giới, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc, được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại, đồng thời nguy cơ kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái chưa được loại trừ.

Các số liệu trong lịch sử từ năm 1982 đến nay cho thấy khi lãi suất TPCP kỳ hạn 3 tháng cao hơn so với kỳ hạn 10 năm (đường cong lãi suất âm), thì nền kinh tế Mỹ sẽ rơi vào suy thoái sau 3 - 6 quý. Với việc đường cong lãi suất tại Mỹ đạt mức âm vào quý 4/2022, khả năng kinh tế Mỹ sẽ rơi vào suy thoái trong năm 2024 là hoàn toàn có thể xảy ra.

Thứ hai, với triển vọng kinh tế thế giới không thật sự khả quan, giá dầu sẽ khó tăng mạnh, thậm chí có thể giảm mạnh nếu kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Dự báo giá dầu WTI trong năm 2024 sẽ xoay quanh mức trung bình 5 năm của giai đoạn 2019 - 2023 là 67 USD/thùng.

Giá dầu WTI giai đoạn 2019 - 2023. (Nguồn: *Fred*. Tổng hợp số liệu: *TS. Nguyễn Đức Độ*).

Thứ ba, trong bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024 được dự báo cũng sẽ tăng trưởng ở mức vừa phải dù chỉ phải so với nền thấp của năm 2023 với mục tiêu trên 6%, cao hơn một chút so với năm 2022.

Thị trường bất động sản vẫn đang trong giai đoạn khó khăn, khu vực công nghiệp – xây dựng nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung cũng sẽ bị ảnh hưởng và tăng trưởng thấp trong năm 2024.

Nếu tăng trưởng GDP trong năm 2024 chỉ xoay quanh mức 6% như nhiều dự báo, tính chung giai đoạn 2020 - 2024, GDP sẽ chỉ tăng trưởng trung bình 4,64%, tức là nền kinh tế trong năm 2024 vẫn sẽ hoạt động ở mức dưới tiềm năng. Đây là yếu tố kiềm chế lạm phát trong thời gian tới.

Thứ tư, cung tiền và tín dụng trong năm 2023 tăng trưởng không quá cao, tương đương mức trung bình 5 năm của giai đoạn 2019 - 2023. Ngoài ra, mặc dù lãi suất giảm mạnh trong nửa cuối của năm 2023, nhưng so với lạm phát lãi suất huy động 12 tháng vẫn ở mức thực dương khoảng gần 2%.

Áp lực lạm phát từ yếu tố tỷ giá tăng trong năm 2024 được dự báo sẽ không lớn khi đồng USD đang trong xu hướng giảm giá, còn Fed nhiều khả năng sẽ bắt đầu giảm lãi suất từ quý 2/2024. Cho dù đồng USD tăng giá mạnh trên thị trường thế giới, NHNN sẽ can thiệp để ổn định tỷ giá. Nói cách khác, môi trường tiền tệ - tỷ giá đang ở mức trung tính và sẽ không khiến giá cả tăng đột biến trong năm 2024.

Với các phân tích ở trên, TS. Nguyễn Đức Độ nhận định trong năm 2024 có nhiều nhân tố hỗ trợ cho việc kiểm soát lạm phát. Bởi vậy, tốc độ tăng CPI hàng tháng trong năm 2024 nhiều khả năng sẽ không cao hơn so với mức trung bình của giai đoạn 2015 - 2023 là 0,24%/tháng.

Ba kịch bản lạm phát năm 2024. (Nguồn: *TS. Nguyễn Đức Độ*).

Trong kịch bản cao, kinh tế thế giới và Việt Nam tăng trưởng bình thường, giá nhiên, nguyên, vật liệu ổn định, CPI có thể tăng trung bình 0,24%/tháng. Lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2024 sẽ ở mức 2,9%, còn lạm phát trung bình năm 2024 sẽ ở mức 3,5%.

Trong kịch bản thấp khi kinh tế thế giới rơi vào suy thoái trong nửa sau của năm 2024 và Việt Nam bị ảnh hưởng mạnh, giá nhiên, nguyên, vật liệu giảm mạnh như năm 2020, CPI tăng trung bình 0,05%/tháng. Lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2024 sẽ ở mức 0,6%, còn lạm phát trung bình sẽ ở mức 2,5%.

Trong kịch bản trung bình khi kinh tế thế giới tăng trưởng chậm nhưng không rơi vào suy thoái, Việt Nam bị ảnh hưởng không nhiều, giá nguyên, nhiên, vật liệu giảm nhẹ, CPI tăng trung bình 0,15%/tháng. Lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2024 sẽ ở mức 1,8%, còn lạm phát trung bình sẽ ở mức 3,0%.

Trong bối cảnh triển vọng tăng trưởng của kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam kém lạc quan, giá hàng hóa cơ bản trên thế giới khó tăng mạnh, đồng thời môi trường tiền tệ - tỷ giá ở mức trung tính lạm phát sẽ ở khoảng 3%, TS. Độ cho biết.

Năm 2024, không chủ quan với kiểm soát lạm phát

31-12-2023

Giá gạo tăng cao tiếp tục gây sức ép lạm phát ở châu Á

26-12-2023

Năm kinh tế ngấm đòn từ cuộc chiến chống lạm phát

Hạ An

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh

Link bài gốc

https://doanhnghiepkinhdoanh.doanhnhanvn.vn/chuyen-gia-neu-kinh-te-my-suy-thoai-dau-tho-co-the-ve-muc-67-usdthung-lam-phat-giam-manh-42202414122440481.htm