'Cá mập' Mark Cuban: Hiện thân của giấc mơ Mỹ, xây dựng cơ nghiệp khổng lồ từ hai bàn tay trắng

Vượt xa kỳ vọng 

Khi nhắc đến Mark Cuban, hầu như mọi người sẽ ngay lập tức liên tưởng đến tiền tài và thành công. Forbes ước tính vị tỷ phú 65 tuổi này có khối tài sản ròng trị giá 5,4 tỷ USD. Ông được nhiều người biết đến vì là chủ sở hữu của đội bóng rổ Dallas Mavericks và là giám khảo của chương trình “Shark Tank” của đài ABC trong 15 phần.

Song, Mark Cuban không phải người lớn lên trong sự giàu có. Ông sinh ra trong gia đình thuộc tầng lớp lao động ở thành phố Pittsburgh, bang Pennsylvania. Thuở nhỏ, ông làm mọi thứ có thể như bán túi rác, tem, nhãn dán bóng chày và tiền xu để kiếm tiền tiêu vặt.

Gia đình và những người xung quanh không nghĩ ông sẽ làm được điều gì lớn lao. Mẹ của Cuban khuyến khích ông học nghề thợ trải thảm vì lo lắng cho tương lai của con trai. Những người thân khác nghĩ rằng ông sẽ xin việc trong nhà máy.

Nhưng Cuban đã chứng minh rằng ông có năng lực vượt xa sức tưởng tượng của mọi người. Ông tìm kiếm tri thức bằng cách theo học tại Đại học Indiana, trả tiền học phí bằng nhiều công việc vặt khác nhau, từ tổ chức các bữa tiệc disco cho đến dạy nhảy.

Sau khi tốt nghiệp, ông quay trở lại Pittsburgh và vào làm tại Mellon Bank. Tuy nhiên, ông không hạnh phúc với công việc ở ngân hàng và muốn làm gì đó giống doanh nhân hơn.

Ông chuyển đến Texas để làm cho một công ty bán phần mềm máy tính, nhưng bị sa thải vì chốt một hợp đồng mà chưa xin sự chấp thuận của CEO. Trải nghiệm này giúp ông đi đến quyết định tự mở công ty cung cấp dịch vụ tư vấn máy tính riêng có tên MicroSolutions. Vào năm 1990, Cuban bán lại công ty cho CompuServe với giá 6 triệu USD.

Cuban cho biết ông và đối tác chia nhau mỗi người nhận 2 triệu USD trong thương vụ này và 1 triệu USD được chia cho các nhân viên.

Phần thưởng xa xỉ mà Cuban thưởng cho bản thân là mua vé máy bay trọn đời của American Airlines. Ông đi du lịch khắp thế giới và tiệc tùng với bạn bè. Nhưng trong những khoảng thời gian khác, ông cho biết mình tiết kiệm và sống như một sinh viên. Ông chia sẻ: “Thứ tiền bạc mua được cho tôi là sự tự do”.

Từ triệu phú đến tỷ phú

Năm 1995, người bạn đại học Todd Wagner nói với Cuban về sự xuất hiện của internet. Sau đó, cuộc trò chuyện của hai người chuyển sang chủ đề liệu họ có thể dùng internet để nghe phát sóng trận bóng rổ của Indiana hay không.

Hai người thành lập trang web có tên AudioNet rồi phát triển thành Broadcast.com sau khi công nghệ video nổi lên. Broadcast.com được cho là công ty streaming đầu tiên trên thế giới.

Broadcast.com lên sàn vào ngày 18/7/1998. Cuban kể với tạp chí GQ rằng ông đoán Broadcast.com sẽ mở cửa ở mức 33 USD/cp. Nhưng giá mở cửa thực tế là 62,75 USD/cp. Đột nhiên, Cuban có tài sản ròng hơn 300 triệu USD. Nếu giá cổ phiếu tăng gấp ba, ông sẽ trở thành tỷ phú.

Vào năm 1999, Yahoo đưa ra lời đề nghị mua lại Broadcast.com bằng cổ phiếu. Giá Broadcast.com tăng gấp ba và Cuban trở thành tỷ phú.

Cuban dự đoán thị trường chứng khoán Mỹ đã lên quá cao và rất có thể sẽ đổ sập. Do đó, ông nhanh chóng thanh lý hầu hết số cổ phiếu đã nhận được từ Yahoo. Dự cảm của Cuban hóa chính xác. Sau ba tháng, bong bóng cổ phiếu internet vỡ tung.

Các thương vụ đáng chú ý

Dallas Mavericks

Cuban mua lại đội bóng rổ Dallas Mavericks vào năm 2000 với mức giá ước tính 280 triệu USD. Ông nổi tiếng là một trong những ông chủ hào phóng nhất trong giải NBA. Ông nâng cấp đáng kể cơ sở vật chất của đội và cung cấp nhiều đặc quyền khác nhau cho cho các cầu thủ, trang Britannica cho biết. Năm 2011, Dallas Mavericks giành giải vô địch NBA. 

Tháng 12/2023, Cuban bán cổ phần trong Dallas Mavericks cho tỷ phú Miriam Adelson. Một số nguồn tin cho đội bóng được định giá vào khoảng 3,5 tỷ USD. Tuy nhiên, Cuban vẫn giữ toàn quyền kiểm soát hoạt động thi đấu của đội và một số ít cổ phần.

Cost Plus Drug

Cuban thành lập Cost Plus Drug vào năm 2022, nhắm đến việc bán cho công chúng các loại thuốc theo đơn với giá cả phải chăng.

Cuban nhấn mạnh Cost Plus Drugs được thành lập trên nguyên lý đơn giản là mua thuốc và bán trực tiếp cho khách hàng với mức giá thấp và minh bạch. Nhà thuốc trực tuyến này hiện cung cấp 2.500 loại thuốc cho khoảng 2 triệu người đăng ký làm thành viên của họ.

Truyền thông và startup

Theo Investopedia, Cuban có cổ phần trong các công ty điện ảnh và truyền hình Magnolia Pictures và AXS TV. Ông đồng thời đầu tư vào một loạt startup, khoảng 85 trong số đó là từ chương trình Shark Tank.

Cuban còn góp vốn vào các startup mang tính xã hội như Luminaid, công ty cung cấp đèn năng lượng mặt trời và bộ sạc điện thoại cho các gia đình ở vùng thiên tai. Ngoài ra, chúng ta còn phải kể đến Paladin, công ty kết nối các luật sư với cá nhân và các tổ chức phi lợi nhuận cần sự giúp đỡ miễn phí.