Ngân hàng số Tyme tiết lộ chiến lược hoạt động tại Việt Nam: Cạnh tranh thế nào với Cake, Timo, LioBank?

Fintech Tyme Group (Singapore) vừa trở thành kỳ lân công nghệ mới nhất của Đông Nam Á. Công ty đã huy động được 250 triệu USD trong vòng gọi vốn series D với mức định giá 1,5 tỷ USD. Các nhà đầu tư lớn như Nubank từ Brazil, nền tảng ngân hàng số có giá trị nhất thế giới, cũng tham gia. 

Tyme cho biết họ sẽ sử dụng nguồn vốn này để mở rộng hoạt động tại Việt Nam và Indonesia.

Khởi nguồn của Tyme

Tyme đang vận hành hai ngân hàng số: TymeBank ở Nam Phi và GoTyme ở Philippines. Trong đó, GoTyme là liên doanh với tập đoàn Gokongwei tại Philippines.

TymeBank ra mắt vào năm 2019, hiện phục vụ 10 triệu khách hàng và là ngân hàng số đầu tiên tại Nam Phi có lợi nhuận. Trong khi đó, GoTyme, ra mắt vào năm 2022, đã thu hút được 5 triệu khách hàng bán lẻ.

Tyme là viết tắt của “Take your money everywhere” (mang tiền của bạn đến mọi nơi), thành lập vào năm 2011 như một dự án của Deloitte, được tài trợ bởi công ty viễn thông MTN ở Nam Phi. Đến năm 2012, Tyme trở thành một startup cung cấp dịch vụ ngân hàng trên nền tảng số.

Khi Tyme được Ngân hàng Commonwealth Bank (CommBank) của Australia mua lại vào năm 2015, Founder Coenraad Jonker chuyển đến Hong Kong để lãnh đạo mảng ngân hàng bán lẻ của CommBank tại châu Á. Đến năm 2018, CommBank thoái vốn khỏi Tyme, tạo cơ hội cho Jonker và nhà đầu tư Rainbow Capital ở Nam Phi giành lại quyền kiểm soát công ty.

Jonker cho biết, ông đã quan sát thấy sự bất bình đẳng kinh tế ở Nam Phi, ngay cả sau khi đất nước này chuyển từ chế độ phân biệt chủng tộc sang dân chủ vào năm 1994. Đây chính là động lực khiến ông thành lập Tyme.

Mặc dù chế độ apartheid đã kết thúc, “những người nghèo trước đây vẫn nghèo, trong khi người giàu vẫn giàu”, ông chia sẻ.

Sau đó, ông từ bỏ vai trò luật sư sáp nhập và mua lại để làm việc tại Standard Bank, ngân hàng lớn nhất Nam Phi, nhằm “học hỏi về lĩnh vực ngân hàng”. Tuy nhiên, ông nhận ra rằng những ngân hàng lớn với bộ máy cồng kềnh rất khó thực hiện các thay đổi cần thiết để thúc đẩy sự bao trùm kinh tế.

Chiến lược tại Việt Nam

Trả lời trên Tech in Asia, Jonker nói để một ngân hàng số thành công, cần làm tốt bốn yếu tố. Đầu tiên là thu hút khách hàng nhanh chóng với chi phí thấp. Tiếp theo là giữ khách hàng gắn bó, làm họ hài lòng với dịch vụ. Cuối cùng là cân bằng giữa khối lượng cho vay và rủi ro.

Ông cũng nhấn mạnh rằng nếu sản phẩm và dịch vụ của Tyme “rẻ hơn đáng kể” so với đối thủ và mang lại “trải nghiệm tốt hơn,” thì “mọi thứ còn lại sẽ tự vận hành”.

Tyme dự định thâm nhập thị trường Indonesia và Việt Nam bằng cách cung cấp dịch vụ ứng tiền mặt cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME).

Tại Việt Nam, Tyme tiết lộ đang thử nghiệm một sản phẩm cho vay thông qua hợp tác với một đơn vị uy tín đã có giấy phép ngân hàng. Tuy nhiên, ông Jonker không chia sẻ thêm thông tin chi tiết.

Tương tự, tại Indonesia, Tyme đã hợp tác với Finfra - một nền tảng giúp các công ty công nghệ tích hợp dịch vụ tài chính vào hoạt động kinh doanh. Tyme cũng bày tỏ sẵn sàng mua lại một ngân hàng nhỏ ở Indonesia với mức giá phù hợp để thúc đẩy tăng trưởng.

Cách tiếp cận của Tyme tại Việt Nam và Indonesia khác với chiến lược tại Philippines. 

Ở Philippines, Tyme nhắm vào người tiêu dùng cá nhân, cung cấp các sản phẩm như tài khoản tiết kiệm, thẻ ghi nợ, và hỗ trợ các giao dịch như thanh toán, nạp tiền điện thoại, thanh toán hóa đơn điện, mua voucher trò chơi và các nhu cầu thiết yếu khác qua tài khoản GoTyme.

Ông Jonker cho biết việc bắt đầu với tài khoản tiết kiệm, như tại Philippines và Nam Phi, là cách tiếp cận “rủi ro thấp” để mở rộng tại một thị trường mới, nơi Tyme chưa hiểu rõ về khách hàng. Sau khi thu thập dữ liệu người dùng, ngân hàng có thể sử dụng dữ liệu đó để triển khai dịch vụ cho vay một cách “an toàn và bền vững”.

Tuy nhiên, tài khoản tiết kiệm thường có biên lợi nhuận thấp hơn các sản phẩm cho vay, đòi hỏi doanh nghiệp phải hoạt động “rất tiết kiệm chi phí” để đạt lợi nhuận, ông chia sẻ.

Trong khi đó, kinh nghiệm của Tyme trong việc cho vay các doanh nghiệp nhỏ tại Nam Phi, chiếm gần một nửa doanh thu tại thị trường này, đã mang lại sự tự tin để áp dụng chiến lược tương tự tại Việt Nam và Indonesia. Ông nhấn mạnh rằng nhóm SME không chỉ mang lại lợi nhuận cao hơn mà còn là nhóm khách hàng “thực sự cần vốn lưu động”.

Công nghệ là chìa khoá

Founder kiêm CEO cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ “thay đổi hoàn toàn ngành này trong 5 đến 10 năm tới” và nhiều người sẽ không đủ kỹ năng để theo kịp sự thay đổi đó.

Ông chia sẻ rằng hiện tại, 40% mã nguồn của Tyme được tạo ra nhờ sự hỗ trợ của AI. Công ty cũng đang sử dụng AI trong các lĩnh vực như tương tác trên mạng xã hội và dịch vụ chăm sóc khách hàng.

Tuy nhiên, ông tin rằng Tyme có thể làm nhiều hơn với AI tích hợp. Ví dụ, hiện nay khách hàng vẫn phải tự thực hiện các quy trình như thanh toán hóa đơn. Ông nhìn thấy tiềm năng của AI tự động hóa để hỗ trợ và làm những công việc này dễ dàng hơn.

Ngoài ra, AI còn có “nhiều tiềm năng chưa được khai thác” trong việc chấm điểm tín dụng, mà ông xem là một trong những ứng dụng lớn nhất của công nghệ này.

Ở các thị trường mới nổi, Jonker cũng chỉ ra rằng cơ sở hạ tầng tài chính vẫn là một thách thức lớn. Điều này bao gồm cơ sở dữ liệu sinh trắc học quốc gia, các quy định về ngân hàng mở (open banking) và hệ thống thanh toán tức thời với chi phí hợp lý.

Theo ông, chất lượng cơ sở hạ tầng tài chính có mối liên hệ chặt chẽ với mức độ bao trùm kinh tế. “Nhiều người nghĩ rằng chúng ta đã giải quyết được vấn đề bao phủ tài chính”, ông nói, “nhưng thực tế thì chưa”.

Rào cản tại Việt Nam

Trong thời gian qua, ngân hàng số trở thành một xu hướng tiềm năng tại Việt Nam, nhưng để bứt phá, các ngân hàng này phải vượt qua nhiều rào cản lớn, đặc biệt là về pháp lý, mô hình hoạt động và khả năng đạt lợi nhuận.

Một trong những thách thức lớn nhất đối với các ngân hàng số tại Việt Nam là quy định pháp lý và giấy phép hoạt động. Hiện nay, phần lớn các ngân hàng số tại Việt Nam đều hoạt động dưới sự bảo trợ của một ngân hàng truyền thống. Chẳng hạn, Cake hợp tác với VPBank, Tnex với MSB, và Timo liên kết với BVBank. Điều này tạo ra sự phụ thuộc lớn vào ngân hàng mẹ và hạn chế tính độc lập của các ngân hàng số thuần túy.

Với Tyme Group, nút thắt lớn nhất khi gia nhập thị trường Việt Nam là khả năng đáp ứng các yêu cầu pháp lý và triển khai mô hình hoạt động phù hợp. Đây sẽ là yếu tố quyết định thành công của Tyme khi đối đầu với các đối thủ đã có chỗ đứng trên thị trường.

Mô hình ngân hàng số tại Việt Nam đã có những cái tên nổi bật như Cake by VPBank, LioBank, và Tnex. Các ngân hàng này không chỉ cung cấp các dịch vụ cơ bản như chuyển khoản, thanh toán hay tiết kiệm mà còn mở rộng sang các sản phẩm như vay tiêu dùng, thẻ tín dụng, và mua trước trả sau.

Khả năng sinh lời là một thách thức hiện hữu với những tên tuổi trong sân chơi ngân hàng số.

Theo nghiên cứu của McKinsey & Company, chỉ khoảng 25% ngân hàng số tại Đông Nam Á đạt được lợi nhuận. Hiện trên thị trường Việt Nam, theo Fintechnew.sg, Cake đã bắt đầu có lợi nhuận sau 3,5 năm hoạt động. Hiện nền tảng này có gần 5 triệu khách hàng, giá trị giao dịch 4,7 tỷ USD vào năm 2024, tăng gấp đôi so với năm 2023.

TymeBank đã ghi nhận lợi nhuận ròng vào cuối năm 2023, nhưng GoTyme tại Philippines vẫn đang chịu lỗ và dự kiến đến năm 2027 mới có thể có lợi nhuận.Tại Philippines, tính đến tháng 6/2024, GoTyme sở hữu tài sản trị giá khoảng 403 triệu USD, chỉ đứng sau Maya Bank.