Chủ tịch Nguyễn Đức Tài trên 'công trường' Bách Hóa Xanh: Hy sinh biên lãi gộp vài năm để thu hút khách hàng quay lại chuỗi

Trong cuộc gặp gỡ nhà đầu tư chiều 19/5, Chủ tịch CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (mã: MWG) đã có những chia sẻ chi tiết về những cải cách tại chuỗi Bách Hóa Xanh (BHX). Ông Tài kỳ vọng 1-2 năm nữa, chuỗi sẽ có lãi và tiến hành mở rộng.

Không tăng giá bán để thu hút khách hàng

Ông Tài nhận định rằng nền kinh tế đang ở trong giai đoạn vĩ mô không thuận lợi để cho doanh nghiệp phát triển, cả bán lẻ và sản xuất. Thứ nhất, hai năm dịch bệnh khiến sản xuất đình đốn, công ăn việc làm lủng củng, do đó tiền tiết kiệm trong dân cũng lấy ra xài nhiều. Như vậy, sức mua đã bị ảnh hưởng sau hai năm dịch bệnh, dù hiện tại chúng ta cảm nhận dịch bệnh đã được kiểm soát tương đối ổn.

Thứ hai, xung đột tại Ukraine tuy xa xăm nhưng lại ảnh hưởng nhiều tới kinh tế, cụ thể là những đơn vị chăn nuôi, sản xuất. Theo ông Tài, những đơn vị này đều ghi nhận đầu vào tăng mạnh, từ giá thức ăn chăn nuôi, giá phân bón,... khiến giá đầu ra cũng tăng theo.

"Nếu như trước đây bạn đến BHX có thể mua vỉ trứng gà với giá 29.000 đồng, mua 10 tặng 2. Thì hôm nay bạn ra chợ phải bỏ ra 3.200 đồng để mua một quả trứng. Nếu cuộc chiến này kéo dài thêm một thời gian nữa thì nó gây ảnh hưởng lên nền kinh tế, cả sức mua của người tiêu dùng và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Nếu chúng ta nói giá tăng lên và doanh nghiệp đẩy về phía người tiêu dùng, giữ khư khư lợi nhuận thì điều đó không đúng. Chỉ có độc quyền mới có thế đó. Còn nếu không độc quyền thì không có chuyện chuyển giao toàn bộ lạm phát sang cho người tiêu dùng", ông Tài nói.

Tuy nhiên, người đứng đầu chuỗi BHX khẳng định BHX chủ trương không bán giá cao. "BHX nỗ lực giữ giá bán tốt, cạnh tranh với giá bán của siêu thị, thậm chí một số sản phẩm có giá rất cạnh tranh để tạo ra sức hút với chuỗi này, bao gồm hàng tươi sống sẽ được chủ đích làm giá tốt, đông lạnh, bia, nước giải khát, sữa nguyên thùng,... cũng vậy", ông Tài chia sẻ. "Do vậy, biên lãi gộp sẽ không cao trong một vài năm tới nhưng doanh thu phải cực lớn".

Hiện tại, theo công bố, dù doanh thu trung bình trên mỗi cửa hàng BHX ở mức 1 tỷ đồng/tháng - doanh thu cao nhất trong mô hình minimart tại Việt Nam, nhưng số lượng hóa đơn trung bình hàng ngày và doanh thu trung bình trên mỗi cửa hàng BHX vẫn đang giảm 15 - 16%.

Do đó, kể từ năm 2022, MWG sẽ kiểm soát hiệu quả cửa hàng của BHX thông qua chỉ số EBIT - lợi nhuận sinh ra trên mỗi cửa hàng phải đủ đề bù đắp toàn bộ chi phí, bao gồm cả khấu hao. Theo tiêu chí này, BHX đang có khoảng 50% trên tổng số cửa hàng hiện tại có mức EBIT dương, với mức doanh thu trung bình khoảng 1,2 tỷ đồng/tháng, mức EBIT trung bình 6 - 7%. Trong số này, 95% là số cửa hàng đã hoạt động 12 tháng. 

Biên lợi nhuận gộp của BHX trong quý I là 25%. Theo chia sẻ, thì chiến lược của BHX trong năm nay là đầu tư cho các hoạt động thu hút khách hàng, khuyến khích khách hàng đến mua sắm trải nghiệm những thay đổi mới của BHX nên nhưng điều này sẽ ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. "Chúng tôi không đặt mục tiêu biên lợi nhuận gộp lên mức 27-28% trong năm nay", phía MWG tái khẳng định chiến lược ưu tiên phát triển tệp khách hàng hơn lợi nhuận.

Xây dựng trải nghiệm mua sắm như đại siêu thị, loại bỏ bàn tay con người

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Đức Tài cho biết BHX đang thay đổi toàn bộ nhìn nhận từ phía khách hàng. Nếu như trước đây BHX nói là mô hình cạnh tranh với chợ truyền thống, có nghĩa là tạo ra nhưng dịch vụ trên chợ truyền thống là ổn. "Nhưng chúng tôi đang định hướng lại, bằng việc tạo ra mô hình có trải nghiệm vượt trội so với chợ truyền thống, với những dịch vụ cao hơn rất nhiều so với trước đây, ở mức đại siêu thị", ông Tài nói.

Khác biệt với đại siêu thị so với cửa hàng BHX chỉ ở dải sản phẩm. Nếu khách hàng vào đại siêu thị có thể tiếp cận hơn chục ngàn SKU thì BHX chỉ mang đến 3.000 - 3.500 SKU. Đây là những mặt hàng thiết yếu dùng để sinh hoạt hàng ngày, hàng tuần.

Về phía vận hành, BHX đang bắt tay vào xây dựng khối vận hành chắc chắn, tất cả sẽ được vận hành bằng máy móc, thiết bị. 

"Riêng cá nhân tôi, tôi có niềm tin hơn khác với nhiều người: Cái gì có bàn tay con người sẽ chạy tầm bậy. Dữ liệu làm tốt hơn những gì con người làm. Con người sẽ chỉ làm những gì hướng về tương lai. Do đó, những cái vận hành hàng ngày, dự báo hàng tuần thì chắc chắn con người làm tệ hơn máy móc rất nhiều. 

Do đó, những gì con người đụng tay vào sẽ được rút hết khỏi vận hành của BHX, ngay cả xây dựng một shop mới, lên chiến lược thúc đẩy kinh doanh,... cũng sẽ được vận hành bởi máy móc thiết bị", ông Tài chia sẻ.

Những BHX sau này, theo người đứng đầu, sẽ đều được gắn hết các thiết bị IOT, có hệ thống Voice, đo lường khách hàng đi vào, quy trình vận hành,... "Tóm lại chúng tôi sẽ di dời, rút bớt, thậm chí ngăn cản tác động của con người lên vận hành của BHX. Con người chỉ làm nhiệm vụ dự báo những gì sẽ diễn ra trong tương lai mà thôi", ông Tài khẳng định.

Mô hình cửa hàng mới

BHX đang hướng tới mô hình 200 m2 sàn kinh doanh - là vị trí mà khách hàng có thể bước đến được để lấy hàng hóa và để thanh toán. Ngoài ra, còn có hai mô hình phụ là 300 m2 - nơi có mật độ cư dân đông và tối thiểu là 150 m2, đây là những nơi mật độ dân cư thấp/tìm kiếm mặt bằng 200 m2 khó khăn. 

"Chuyện gì sẽ xảy ra khi shop 200 m2 quá tải - doanh thu chạm ngưỡng 1,5 tỷ đồng/shop và lợi nhuận ngon lành? Thay vì như trước đây chúng tôi nâng sàn, mở bên trái, mở bên phải.... thì giờ chúng tôi sẽ mở cái thứ hai để giảm tải cho shop đó, ở một cự ly đủ xa để khách hàng đến đó mua sắm", ông Tài giải thích thêm.

Với 50% cửa hàng BHX đang nằm ngoài chuẩn mực, theo ông Tài, đơn vị này sẽ đóng lại một trong số những cửa hàng này hoặc mở cửa hàng gần ngay đó để thay thế.

Bách Hóa Xanh online giao hàng thần tốc

Ông Tài cho biết, trong mảng kinh doanh online hàng tiêu dùng, điều cần nhất là độ tin cậy và thời gian giao hàng nhanh. Do đó, sắp tới BHX online sẽ xây dựng mô hình giao hàng 1-1, có nghĩa là người tiêu dùng cần cái gì đó gấp, thì trong vòng 60 phút shipper sẽ lấy hàng và giao thẳng đến nhà khách hàng. 

BHX mong đợi xây dựng dải sản phẩm online lớn, ngang ngửa với đại siêu thị từ 10.000 - 15.000 SKU để phục vụ khách hàng. 

Khác biệt nằm ở chỗ BHX online không sử dụng dịch vụ giao hàng của bên thứ ba. "Khi bạn sử dụng dịch vụ bên thứ ba, tất cả những việc đội shipper đó làm là cầm đơn hàng đi giao và đi giao tuần tự, không có cam kết về thời gian giao hàng", ông Tài giải thích thêm.

Do đó, BHX không lựa chọn sử dụng hình thức này. "Chúng tôi có một công ty con, công ty đó sẽ kiếm soát giao hàng cho BHX. Ở TP HCM, chúng tôi có 10 kho DC để trữ hàng online. Khi khách hàng đặt hàng, có thời gian giao hàng cụ thể. Sẽ có đội ngũ đến kho đó, lấy hàng và cầm 10 đơn hàng đi giao, chắc chắn trong vòng 2 tiếng là hoàn tất", vị chủ tịch khẳng định.

Cuối cùng, trước câu hỏi nếu BHX lỗ 5 năm thì phải làm sao từ phía nhà đầu tư, ông Tài nói thẳng là bản thân ông không thích lỗ triền miên, nên sẽ cố gắng 1-2 năm sẽ có lãi. Về đội ngũ BHX, ông Tài cho hay từ đầu năm đến nay đã xây dựng được một team đoàn kết - đây là nền tảng để BHX có thể làm được nhiều việc trong tương lai.

Việc lựa chọn người lãnh đạo BHX, ông Tài cho hay đó phải là người tài năng, tức là có  có đầu óc logistics, hiểu và sống với văn hóa của tập đoàn này. "Với góc nhìn đó thì không quá phức tạp để tìm được người phù hợp", ông Nguyễn Đức Tài nói.