'Thuế là công cụ điều tiết hành vi, không làm xấu thị trường địa ốc'

Bộ Xây dựng vừa đề xuất chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời. 

Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi tại họp báo sáng 27/9 cho biết, Bộ Tài chính hoàn toàn đồng tình với đề xuất này của Bộ Xây dựng, và cho rằng đây là một đề xuất rất đáng tiếp thu. Do đó, Bộ Tài chính ghi nhận và sẽ nghiên cứu về chính sách này.

Đề xuất của Bộ Xây dựng đưa ra trong bối cảnh giá bất động sản, đặc biệt là giá nhà liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay. Theo cơ quan này, ngoài các yếu tố từ phía chủ đầu tư và chi phí đầu vào cao thì hoạt động thổi giá, tạo giá ảo của một số hội, nhóm đầu cơ, nhà đầu tư và các cá nhân môi giới cũng là một phần nguyên nhân làm tăng giá bất động sản nhà ở, đất ở trong thời gian qua.

Thực tế, việc đánh thuế nhà ở đã được giới chuyên gia, hiệp hội và cơ quan quản lý nhắc đến nhiều lần, tuy nhiên vẫn chỉ dừng lại ở đề xuất. Song, đề xuất này gần đây lại một lần nữa gây tranh cãi trong dư luận.

Bàn về vấn đề này, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) nêu quan điểm, đây đúng là thông tin khiến nhiều người lo lắng vì mọi người sẽ thường đặt câu hỏi: Tôi mua để ở, cho con cái tôi, để kinh doanh vì sao lại đánh thuế?

Theo vị này, thuế là công cụ để điều tiết hành vi, không làm xấu thị trường, không phải người dân cứ đi mua bất động sản thứ 2 trở đi là bị siết bởi những công cụ này.

Ông Đính phân tích, hiểu đơn giản là nếu một người có 2 - 3 bất động sản, thậm chí nhiều hơn và đều đưa vào sử dụng, đúng chức năng, mục đích sử dụng của từng loại hình bất động sản thì đều là quyền lợi chính đáng.

"Ví dụ, tôi mua bất động sản cho con khi tôi có tài chính và bất động sản có mức giá phù hợp. Trong quá trình chưa sử dụng, tôi cho thuê để ở hoặc kinh doanh. Khi đó bất động sản của tôi lại phục vụ quỹ nhà mà người dân có nhu cầu và nộp thuế cho ngân sách nhà nước. Hoặc, khi có 2 - 3 căn nhà, tôi có thể cho thuê làm cơ sở y tế tại những nơi thiếu dịch vụ y tế, làm làm nhà trẻ, siêu thị mini tại những khu vực có nhu cầu về các dịch vụ này mà chưa được đáp ứng", chuyên gia nói.

Ông Đính cho rằng đây là những hành vi chính đáng, cần được hỗ trợ vì giúp tạo ra dịch vụ thiết yếu tại những nơi hạ tầng còn thiếu. Đây cũng là cơ sở để tạo thêm việc làm cho nhiều ngành nghề, làm lợi cho xã hội, đóng thêm thuế vào ngân sách nhà nước. Có nghĩa là, dù với sắc thuế nào thì mục đích lớn nhất cần hướng tới là tạo ra của cải, giá trị gia tăng cho xã hội. Việc đánh thuế bất động sản cần được xem xét kỹ lưỡng dựa trên nguyên tắc đó.

Liên quan đến một số ý kiến cho rằng, việc đánh thuế bất động sản thứ 2 trở đi có thể giúp giảm giá nhà và tạo điều kiện cho người lao động có khả năng mua nhà, Phó Chủ tịch VNREA cho rằng cách hiểu này là chưa toàn diện.

Bởi hiện nay, việc giá nhà tăng, nguyên nhân chính yếu là do cán cân cung cầu bị lệch. Nguồn cung ít, thiếu tính đa dạng và phù hợp với số đông người dân trong khi lực cầu lại rất lớn. Điều cần kíp nhất hiện nay cần làm để có thể tác động giúp giá bán được điều chỉnh về mức phù hợp hơn, chính là căn chỉnh lại cán cân cung cầu. Chỉ khi đó, giá bán mới có cơ hội được điều chỉnh.

Muốn vậy thì nguồn cung phải được giải phóng, theo vị này. Cụ thể, các dự án đang tắc nghẽn cần phải thông, các dự án mới cần được khởi động. Có như vậy cốt lõi vấn đề mới được giải quyết, người dân lao động mới có khả năng tiếp cận đất đai, nhà ở thuận lợi hơn. Vì sở hữu bất động sản hay kinh doanh bất động sản đều là những quyền lợi hết sức chính đáng của người dân.

"Nếu chúng ta hiểu chưa đúng và áp dụng việc tính thuế với bất động sản thứ hai một cách cứng nhắc chắc chắn sẽ dẫn đến hệ lụy khôn lường. Bởi lẽ chính sách này vô hình trung sẽ khiến sức mua bất động sản giảm  vì tâm lý cân nhắc, tính toán của người dân. Điều này, khiến thị trường mới chớm hồi phục ngay lập tức sẽ bị chững lại, thậm chí tiếp tục rơi vào trạng thái khó khăn

Mà khi thị trường bất động sản khó khăn, thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới hàng loạt các ngành nghề khác và cả nền kinh tế nói chung. Điều này chúng ta đã được chứng kiến trong suốt thời gian vừa qua", chuyên gia nhấn mạnh. 

Nhìn từ câu chuyện Chính phủ Trung Quốc công bố gói kích thích giúp người dân dễ dàng hơn khi sở hữu từ ngôi nhà thứ 2, ông Đính cho rằng đây cũng là bài học cho Việt Nam tham khảo. Song, mỗi nước đều có đặc điểm riêng. Và với Việt Nam, chuyên gia nhấn mạnh các chính sách vĩ mô phải thích hợp và tạo điều kiện để các dự án phát triển, tăng nguồn cung để phục vụ nhu cầu của người dân.