Lợi nhuận tài chính nhiều công ty bảo hiểm sụt giảm mạnh trong quý IV/2024

Lợi nhuận hoạt động tài chính của 12/13 doanh nghiệp bảo hiểm trên sàn sụt giảm so với cùng kỳ năm trước. Mức giảm nhiều nhất là PTI, giảm hơn 90% so với cùng kỳ năm trước.

Sau 10 năm tăng trưởng liên tiếp, doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường lần đầu tiên chứng kiến sự suy giảm vào quý II/2023 và cho đến quý III/2024 mới có dấu hiệu phục hồi.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tổng doanh thu phí bảo hiểm quý IV/2024 ước tính tăng 0,2% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tính chung năm 2024, doanh thu phí toàn thị trường bảo hiểm vẫn giảm 0,25%,ước đạt 227.500 tỷ đồng.

Trong đó, có sự phân hoá giữa thị trường nhân thọ và phi nhân thọ. Trong khi doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ giảm 5%đạt khoảng 149.200 tỷ đồng thì doanh thu từ bảo hiểm phi nhân thọ tăng trưởng mạnh 10,2%, đạt 78.300 tỷ đồng.

Theo thống kê của chúng tôi, tổng lợi nhuận trước thuế của 13 doanh nghiệp bảo hiểm niêm yết đã tăng 11% trong quý IV/2024 đạt 1.754 tỷ đồng trong khi vào quý trước giảm gần 35% so với cùng kỳ.

Nếu chỉ xét riêng hoạt động của 12 doanh nghiệp bảo hiểm (trừ Bảo Việt), tổng lợi nhuận trước thuế đã tăng 3,8%, lên 1.097 tỷ đồng. Trong đó, có tới 7 doanh nghiệp có lợi nhuận tăng trong quý IV/2024. Bảo hiểm Hàng không, Bảo hiểm Tái Bảo hiểm Quốc gia và Bảo hiểm Sài Gòn - Hà Nội ghi nhận tăng trưởng ba chữ số lần lượt là 125%, 180% và 329%.

Ở chiều ngược lại, Bảo hiểm Bảo Minh, Bảo hiểm Bưu điện, Bảo hiểm PVI, Bảo hiểm Quân đội, Bảo hiểm Tái bảo hiểm Hà Nội và Bảo hiểm Bảo Long là 6 doanh nghiệp báo lãi giảm trong quý IV/2024.

Tuy chịu ảnh hưởng tiêu cực trong quý III/2024 do bão Yagi, lợi nhuận chung năm 2024 của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ vẫn cải thiện nhẹ hơn năm trước nhờ kết quả hai quý đầu năm và quý cuối năm tăng trưởng hai con số.

Cụ thể, 13 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ trên sàn đạt 6.750 tỷ đồng lãi trước thuế trong năm 2024, tăng 2% so với năm 2023 nhờ hoạt động cốt lõi có lợi nhuận tăng mạnh (tăng 76%), bù đắp cho sự sụt giảm lợi nhuận hoạt động tài chính và chi phí quản lý tăng.

Lợi nhuận tài chính sụt giảm

Một điểm đáng lưu ý là trong quý IV/2024, lợi nhuận mảng tài chính của phần lớn các doanh nghiệp bảo hiểm niêm yết đều ghi nhận sự sụt giảm.

Theo số liệu từ báo cáo tài chính, lợi nhuận hoạt động tài chính của 12/13 doanh nghiệp bảo hiểm nói trên sụt giảm so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, lợi nhuận tài chính của PTI giảm sâu nhất, từ 85 tỷ đồng về 8 tỷ đồng, tương ứng giảm 90,59%. Tiếp đến là Bảo hiểm Bảo Minh (40,82%), Bảo hiểm Hàng không (40%),...

Duy nhất, Bảo hiểm Sài Gòn - Hà Nội là doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận mảng tài chính tăng 70,37% trong quý IV/2024.

Các khoản đầu tư tài chính của doanh nghiệp bảo hiểm chủ yếu dưới dạng tiền gửi ngân hàng và trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp. Trong đó, lãi từ tiền gửi luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu lợi nhuận hoạt động tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm niêm yết.

Do đó, thu nhập từ mảng tài chínhchịu tác động lớn từ diễn biến lãi suất huy động trong khi lãi suất lại có xu hướng giảm. Theo chia sẻ từ Phó thống đốc Đào Minh Tú tại họp báo mới đây, mức giảm lãi suất bình quân của hệ thống ngân hàng trong năm 2024 là 1,1% so với năm trước. Đặc biệt, có ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước đã hạ lãi suất xuống 1,6%.

Gia tăng đầu tư dài hạn

Trong năm, nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đã ghi nhận sự chuyển dịch mạnh mẽ trong cơ cấu đầu tư tài chính. Cuối tháng 12, tổng số dư đầu tư tài chính dài hạn của 13 doanh nghiệp bảo hiểm niêm yết đã tăng 29,2% so với đầu năm, lên 139.328 tỷ đồng trong khi đầu tư ngắn hạn của của toàn ngành chỉ tăng 6,9%.

Đa phần các doanh nghiệp đều báo cáo số dư khoản mục này tăng lên. Một số doanh nghiệp như PTI hay Bảo Minh ghi nhận tăng trưởng đầu tư tài chính dài hạn ở mức ba con số, lần lượt đạt 107,18% và 104,21%.

Tuy nhiên, Bảo hiểm Bảo Long và Bảo hiểm Agribank loại bỏ hoàn toàn các khoản đầu tư tài chính dài hạn trong quý IV/2024. Việc thu hẹp danh mục đầu tư dài hạn đã được những doanh nghiệp trên thực hiện kể từ quý I/2023.

Một số doanh nghiệp như Tái Bảo hiểm Hà Nội (PRE), Bảo hiểm Hàng không (AIC) và Bảo hiểm Sài Gòn - Hà Nội (BHI) cũng ghi nhận mức tăng cao, lần lượt đạt 50,91%, 94,64% và 133,59%.

Còn nhiều tiềm năng

Ngành Bảo hiểm được Chính phủ quan tâm khi đặt ra hai mục tiêu lớn liên quan đến sự phát triển của thị trường bảo hiểm, bao gồm đạt 15% dân số tham gia mua bảo hiểm nhân thọ vào năm 2025 (so với năm 2023 chỉ đạt 12%); tỷ lệ thâm nhập của tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ được kỳ vọng sẽ đạt 3,5% GDP vào năm 2025.

Giới phân tích dự báo tăng trưởng mảng phi nhân thọ gia tăng khi GDP được dự báo tăng trưởng 8%. Theo đó, GDP tăng giúp tăng nhu cầu bảo hiểm, tạo tiền đề thuận lợi cho sự phát triển của thị trường bảo hiểm phi nhân thọ, khi nhu cầu bảo hiểm tài sản, bảo hiểm rủi ro từ các dự án hạ tầng trọng điểm ngày càng gia tăng. Nền kinh tế phục hồi cũng là động lực cho mảng nhân thọ hồi phục trong trung hạn.

Trong báo cáo ngành bảo hiểm gần nhất, Chứng khoản Mirae Asset cho biết tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm/GDP tại Việt Nam hiện nay dao động ở mức 2,3% - 2,8%, thấp hơn so với mức trung bình 3,35% của khối ASEAN, 5,37% của châu Á và 6,3% của thế giới.

Theo các chuyên gia, điều này cho thấy thị trường bảo hiểm tại Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng để phát triển và mở rộng. Theo dự báo của Bộ Tài chính, tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm tại Việt Nam sẽ đạt 3,5% vào năm 2025 và 15% vào năm 2030.

Dự phóng năm 2025, nhóm phân tích kỳ vọng tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ tăng 5%; các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước tăng 8%.Về khía cạnh đầu tư trở lại nền kinh tế, các chuyên gia cùng quan điểm theo Bộ Tài chính ước tính của các doanh nghiệp phi nhân thọ ước tăng 5,77%, từ các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước tăng 5,4% so với năm 2024.