Điểm nhấn tiền tệ tháng 7: Tín dụng quay đầu giảm, tỷ giá USD hạ nhiệt
Tín dụng quay đầu giảm
Tăng trưởng tín dụng bứt tốc trong những ngày cuối quý II và giảm trở lại vào đầu tháng 7/2024. Theo báo cáo của NHNN, tăng trưởng tín dụng tăng tốc từ mức 3,4% so với đầu năm vào cuối tháng 5 lên 6,0% vào cuối tháng 6 trước khi giảm trở lại còn 5,3% tại ngày 17/7.
Theo nhận định của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), diễn biến này phù hợp với quy luật về xu hướng tăng trưởng tín dụng. Tuy nhiên, mức thay đổi trong thời gian cuối quý II là cao kỷ lục nên xu hướng giảm tốc trong tháng 7 nhiều khả năng sẽ mạnh hơn các năm trước.
Các chuyên gia VDSC ước tính tăng trưởng tín dụng 7 tháng đạt khoảng 14,5% so với cùng kỳ, gần sát mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là 15%. Tín dụng không đồng đều giữa các ngân hàng cũng như các ngành nghề.
Theo số liệu công bố của các ngân hàng, tính đến hết tháng 6 các ngân hàng như LPBank, HDBank, ACB đang có mức tăng trưởng cao so với toàn ngành lần lượt là 15,2%, 13,3% và 12,4% trong khi nhóm Big4 và một số ngân hàng khác có mức tăng trưởng thấp hơn nhiều.
Xét theo lĩnh vực, tín dụng cho lĩnh vực ưu tiên có sự bứt phá như lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tăng trưởng 9,8% và công nghệ cao tăng 18,2%. Ngoài ra, tăng trưởng tín dụng của lĩnh vực bất động sản cũng cao hơn mức tăng của hệ thống, tăng 4,6% so với cuối năm 2023. Trong đó, tín dụng cho lĩnh vực kinh doanh bất động sản tăng 10,3%, trái lại, tín dụng dành cho bất động sản tiêu dùng chỉ nhích nhẹ 1,2%.
Tuy nhiên, điểm kém tích cực là nợ xấu tiếp tục tăng trong nửa đầu năm 2024. Theo NHNN, tỷ lệ nợ xấu nội bảng tính đến cuối tháng 5/2024 ở mức 4,94%, cao hơn mức 4,55% tại thời điểm cuối năm 2023. Trong khi đó, tỷ lệ nợ xấu gồm cả nợ tiềm ẩn và cơ cấu lại không thay đổi nhiều so với cuối năm 2023, duy trì ở mức 6,9%.
Tỷ giá USD hạ nhiệt
Trong tháng 7, tỷ giá USD hạ nhiệt ở cả hai thị trường chính thức và phi chính thức. Cụ thể, tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng giảm nhẹ khoảng 0,4% so với cuối tháng trước. Tỷ giá bán của Vietcombank gần như đi ngang trong tháng qua và vẫn giao dịch ở mức kịch trần của biên độ cho phép ở mức 25.478 đồng/USD (ngày 24/7) sau đó giảm nhẹ về 25.455 vào ngày cuối tháng.
Trong khi đó, tỷ giá thị trường tự do giảm từ mức cao kỷ lục 26.030 đồng/USD vào ngày 31/7 còn 25.730 đồng/USD, tương đương mức giảm khoảng 1,1%.
Nguồn cung ngoại tệ dồi dào là một trong những yếu tố đã hỗ trợ tỷ giá trong tháng. Dòng vốn FDI giải ngân vẫn tiếp tục tích cực trong 7 tháng đầu năm (12,5 tỷ USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ) hay cán cân thương mại 7 tháng thặng dư tới 14 tỷ USD. Bên cạnh đó, xu hướng USD quốc tế hạ nhiệt nhờ kỳ vọng Fed giảm lãi suất cũng giúp cho tâm lý đầu cơ giảm dần trên thị trường.
Theo ghi nhận từ VDSC, trong tháng qua, NHNN chỉ bán USD can thiệp một vài ngày đầu tháng với quy mô nhỏ. Điều này cho thấy áp lực cung-cầu ngoại tệ trong ngắn hạn là không cao, tuy nhiên, các chuyên gia của công ty chứng khoán này vẫn quan ngại về việc áp lực tỷ giá có thể tăng trở lại trong khoảng cuối quý III và đầu quý IV.
Một nhân tố mới nổi lên trong tháng qua đối với xu hướng đồng USD là chính sách làm suy yếu đồng USD mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ theo đuổi nếu ông trở lại Nhà Trắng vào năm tới.Đối với ông Trump và người đồng hành tranh cử vị trí Phó Tổng Thống (J.D. Vance), một đồng USD yếu là cần thiết để thúc đẩy sản xuất và tăng khả năng cạnh tranh xuất khẩu của Mỹ.
Chỉ số USD Index (DXY) đã giảm 1,4% trong tháng qua từ mức cao 105,9 còn 104,4 tại ngày 31/7.
Tuy nhiên, quan điểm này đối mặt với sự hoài nghi của các nhà kinh tế và phân tích chính sách bởi ba lý do.
Thứ nhất, danh sách các chính sách kinh tế mà Trump đưa ra bao gồm tăng thuế đối với hàng nhập khẩu không chỉ từ Trung Quốc, cắt giảm thuế TNDN và nới lỏng chính sách tài khoá cũng như thâm hụt ngân sách sẽ đưa đến hệ quả ngược lại với mục tiêu làm giảm giá trị đồng USD.
Thứ hai, nền kinh tế Mỹ về cơ bản vẫn là một nền kinh tế tăng trưởng dựa vào nhập khẩu và tiêu dùng, một đồng USD yếu có thể sẽ khiến cho lạm phát tăng trở lại, vốn cũng mâu thuẫn với chính sách kiềm chế lạm phát mà Trump đưa ra.
Thứ ba, một chính sách đồng USD yếu sẽ cần đến sự can thiệp của chính sách tiền tệ và ảnh hưởng đến tính độc lập của Fed, cũng như đi ngược lại cam kết của khối G7 về tỷ giá hối đoái do thị trường quyết định. Trong khi đó, ông Trump tuyên bố sẽ để cho ông Jerome Powell làm hết nhiệm kỳ Chủ tịch Fed, phần nào phản ánh quan điểm duy trì sự độc lập của Fed ít nhất đến tháng 5/2026.
Lãi suất huy động đồng loạt tăng tại nhiều ngân hàng
Trong tháng 7, loạt ngân hàng cổ phần điều chỉnh tăng lãi suất huy động tiền gửi, mức tăng dao động từ 0,1 - 0,6 điểm %/năm.
Xu hướng tăng lãi suất này đã rục rịch xuất hiện kể từ cuối quý I và ngày càng rõ ràng hơn trong những tháng gần đây, khi gần như tất cả nhà băng đều đã tăng lãi suất huy động so với mức đáy. Có ngân hàng đã tăng liên tiếp 2 - 3 lần trong một tháng.
Có thể kể đến một số cái tên như ACB, Bac A Bank, BVBank (Bản Việt), VIB, NCB, Sacombank, Techcombank, PGBank, TPBank, SeABank, VietABank, ABBank, VPBank và HDBank. Một số ngân hàng như VIB, SeABank hay ABBank thậm chí còn tăng lãi suất hai lần liên tục.
Thanh khoản hệ thống ổn định ở mức vừa phải
Trong tháng 7, NHNN đã trở lại bơm ròng trên thị trường mở với quy mô hơn 44.400 tỷ đồng. Khác với tháng trước, NHNN duy trì đều đặn việc cho vay kỳ hạn ngắn (7 ngày) thông qua nghiệp vụ mua kỳ hạn, giá trị giao dịch trung bình mỗi phiên trong tháng 7 là 6.200 tỷ đồng.
Đồng thời, việc phát hành tín phiếu NHNN vẫn giữ được tần suất tương tự tháng trước, tuy nhiên quy mô phát hành trung bình mỗi phiên là cao hơn khoảng 2.000 tỷ đồng so với tháng trước. Kỳ hạn phát hành tín phiếu giữ nguyên 14 ngày kể từ 21/6 đến nay.
Tháng 7 ghi nhận 189.000 tỷ tín phiếu NHNN đáo hạn, đây cũng là nguyên nhân chính khiến cho NHNN bơm ròng trở lại trong tháng qua, theo VDSC.
Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng trong tháng qua ít biến động cho thấy thanh khoản hệ thống tương đối ổn định.
Mức tăng mạnh nhất được ghi nhận ở lãi suất cho vay qua đêm, bình quân đạt 4,6%/năm trong tháng 7, cao hơn khoảng 0,7 điểm % so với mức trung bình trong tháng trước. Lãi suất kỳ hạn 1 tuần trung bình khoảng 4,7%/năm, tăng 0,4 điểm % so với tháng trước. Trong khi đó, lãi suất cho vay các kỳ hạn dài hơn chỉ thay đổi từ 0,1 - 0,2 điểm % so với tháng 6.
Lãi suất cho vay qua đêm cao hơn cũng song hành với khối lượng giao dịch tăng. Theo VDSC, doanh số giao dịch cho vay qua đêm bình quân trong tháng 7/2024 tăng khoảng 9% so với tháng trước, đạt 303.900 tỷ đồng. Điều này phần nào lý giải cho việc điều tiết bơm tiền của NHNN trên thị trường mở, cùng với đó, lãi suất trên thị trường mở không đổi ở mức 4,5%/năm trong suốt một tháng qua.
