VietinBank thay đổi ra sao dưới thời Chủ tịch Lê Đức Thọ?

Hôm 3/7 vừa qua, ông Lê Đức Thọ đã nhận quyết định thôi giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank - Mã: CTG) để tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bến Tre, điều động, phân công giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre nhiệm kỳ 2020 – 2025.

Ông Thọ đã có gần 30 năm công tác tại VietinBank qua nhiều chức vụ từ Cán bộ phòng Tín dụng, Phó Trưởng phòng Kinh doanh, Trưởng phòng Đầu tư,... tới Tổng Giám đốc và cuối cùng là Chủ tịch HĐQT. Đặc biệt, kể từ khi ông Thọ lên nắm ghế cao nhất của ngân hàng từ năm 2018, Vietinbank đã có những bước ngoặt lớn.

VietinBank được giải cơn "khát vốn"

Sau nhiều năm mòn mỏi chờ được tăng vốn, thì năm 2020, khi Chính phủ ban hành Nghị định 121 mở rộng phạm vi đầu tư bổ sung vốn Nhà nước tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên, "nút thắt" về vốn của các ngân hàng quốc doanh, trong đó có VietinBank đã được gỡ bỏ.

Chính phủ chấp thuận chủ trương cho các ngân hàng trong nhóm Big4 chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ, đáp ứng các tiêu chuẩn mới về vốn (Basel II).

Tại VietinBank, vốn điều lệ đã nhiều năm không thay đổi, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) duy trì mức 9%, không cao hơn nhiều so với mức tối thiểu 8%. Tuy nhiên, dư nợ cho vay khách hàng lại có mức tăng trưởng bình quân tăng 15%/năm trong giai đoạn 2013 - 2020.

Tăng trưởng cho vay cao nhưng tăng trưởng về vốn điều lệ chưa tương xứng khiến ngân hàng gặp khó trong việc mở rộng tín dụng. Trong khi mức tăng trưởng cho vay từ năm 2013 - 2017 đạt từ 17 - 23%/năm thì từ giai đoạn năm 2018 trở đi, tăng trưởng cho vay chỉ đạt từ 8 - 9%/năm.

Hoạt động huy động tiền gửi cũng có xu hướng tương tự khi tốc độ tăng trưởng giảm từ trên 16%/năm giai đoạn trước xuống còn quanh 10%/năm từ sau năm 2018.

Theo tính toán của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), mức tăng trưởng tín dụng hàng năm một con số trong giai đoạn 2018 - 2020 đã khiến thị phần của VietinBank đã giảm đáng kể trong 5 năm qua (giảm 1,51 điểm %).

Việc tăng vốn có ý nghĩa quan trọng khi là cơ sở để ngân hàng tiếp tục mở rộng hoạt động kinh doanh thông qua việc tăng giới hạn cấp tín dụng, giới hạn đầu tư… Không chỉ vậy, vốn điều lệ cũng là một trong những yếu tố quan trọng mà các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế xét đến khi thực hiện đánh giá để đưa ra quyết định tăng hoặc giảm thứ hạng tín nhiệm của VietinBank.

Ngày 8/7 tới đây, VietinBank sẽ chốt danh sách cổ đông để chia cổ tức bằng cổ phiếu, qua đó nâng vốn điều lệ thêm 10.824 tỷ đồng lên 48.058 tỷ đồng. Đây là dấu mốc đáng nhớ của ngân hàng dưới thời Chủ tịch Lê Đức Thọ.

Hưởng trái ngọt sau nhiều năm tái cơ cấu

Trong suốt giai đoạn 2013 - 2020, tăng trưởng lợi nhuận bình quân của Vietinbank đạt hơn 16%/năm. Đặc biệt, năm 2019, lợi nhuận của ngân hàng đã tăng vọt 80% lên 11.781 tỷ đồng và đến năm 2020 tăng 45% lên 17.085 tỷ đồng, một lần nữa lấy lại vị trí ngân hàng có lợi nhuận cao thứ hai toàn ngành, sau Vietcombank. 

Chia sẻ với báo giới vào tháng 4 vừa qua, ông Thọ cho biết kết quả của hai năm vừa qua là "trái ngọt" của cả quá trình mấy năm tái cấu trúc.

Năm 2018, ngân hàng mới được phê duyệt phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 – 2020. Đồng thời do phương án tăng vốn chưa được duyệt dẫn đến dự địa tăng trưởng tín dụng ngân hàng không có nhiều.

Vì vậy, VietinBank đã phải giảm quy mô tín dụng khoảng 34.300 tỷ đồng đồng, ảnh hưởng đến thu lãi ngân hàng, lợi nhuận giảm 24% xuống 6.559 tỷ đồng.

Cuối năm 2018, VietinBank còn hơn 13.400 tỷ đồng trái phiếu đặc biệt tại VAMC. Tuy nhiên, chỉ trong chưa đầy hai năm, ngân hàng đã chủ động tất toán được toàn bộ số trái phiếu này thay vì 5 năm theo kế hoạch.

Kỳ vọng lợi nhuận tỷ đô trong năm 2021

Những kết quả tích cực tiếp tục được duy trì cho đến năm nay. Tại Hội nghị sơ kết hoạt động kinh doanh 6 tháng đầu năm mới đây, ông Lê Đức Thọ chia sẻ lợi nhuận trước thuế của VietinBank ước đạt 13.000 tỷ đồng, tăng 75% so với lợi nhuận trước thuế cùng kỳ năm trước.

Động lực tăng lợi nhuận đến từ tăng trưởng tín dụng 4,8% và tăng mạnh khoản thu từ dịch vụ mang về hơn 3.000 tỷ đồng, tăng 27,6% so với cùng kỳ.

Dưới thời của Chủ tịch Lê Đức Thọ, VietinBank đã ký kết hợp đồng hợp tác độc quyền bảo hiểm với Manulife với thỏa thuận bán Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Aviva Việt Nam cho Manulife.

Theo quan điểm của các chuyên gia VDSC, trong trường hợp thương vụ M&A giữa Manulife và Aviva Việt Nam được chấp thuận bởi Bộ Tài chính trong tháng 6 như ngân hàng kì vọng, VietinBank sẽ có khả năng ghi nhận khoản phí trả trước vốn sẽ đẩy tăng trưởng lợi nhuận rất cao. Hiện tại, VietinBank vẫn kỳ vọng nhận được phê duyệt trễ nhất là đầu quý III.

Cùng với đó, với kỳ vọng biên lãi ròng (NIM) sẽ được duy trì ở mức cao từ nay đến cuối năm, tăng trưởng từ thu nhập dịch vụ, tỷ lệ hình thành nợ xấu ròng và áp lực chi phí tín dụng được giảm xuống, VDSC dự báo lợi nhuận của VietinBank có thể đạt 24.802 tỷ đồng (tương đương hơn 1 tỷ USD) trong năm nay, tăng 45% so với năm 2020.

Không chỉ VDSC, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) hay FiinGroup cũng có chung dự báo con số lợi nhuận của VietinBank có thể đạt mức tỷ USD, ngang tầm với Vietcombank.