Kim Long Motor và VinFast – hai ‘tay chơi’ chính ở thị trường sản xuất xe bus điện
Từ ngày 1/8, người dân TP HCM thường xuyên thấy rất nhiều xe bus điện mang thương hiệu Kim Long Motor đủ mọi kích cỡ lưu thông ở nhiều ngả đường. Lượng xe bus điện này được vận hành bởi Futa Bus Lines – Phương Trang.
Ngoài Kim Long Motor, nhiều xe bus điện đang hoạt động tại TP HCM còn đến từ nhà sản xuất VinFast với công ty vận hành VinBus. Trong khi xe của FUTA Bus Lines dùng để phục vụ người dân thành phố nói chung, thì sứ mệnh chính của VinBus là chuyên phục vụ cư dân các đại đô thị của Vinhomes cũng như du khách các khu vui chơi giải trí VinPearl.
Kim Long Motor không chỉ chuyên sản xuất, ngoài sản xuất xe bus điện, họ còn sản xuất thêm xe bus diesel và CNG. Khách hàng lớn nhất trong mảng xe bus điện của Kim Long Motor tại Việt Nam chính là Phương Trang. Trong năm 2025, Kim Long Motor còn ký hợp đồng xuất khẩu xe bus điện sang Hàn Quốc – Thái Lan.
Phần VinFast, ngoài sản xuất xe bus điện cỡ lớn để phục vụ nhu cầu nội tại của công ty mẹ Vingroup thông qua VinBus; khách hàng bên ngoài của xe bus điện VinFast còn có Xe điện Hà Nội, Transerco và Bảo Yến. Vào 5/5 vừa qua, hãng xe này đã ra mắt thêm hai dòng xe bus cỡ nhỏ EB 6 và phiên bản school bus.
Xe bus điện Kim Long có thị phần lớn ở TP HCM
Kim Long Motor Huế được thành lập vào tháng 4/2018, có trụ sở tại TP Huế với vốn điều lệ ban đầu 500 tỷ đồng, trong đó 90% vốn được nắm giữ bởi CTCP Kim Long Nam. Năm 2020, công ty tăng vốn lên 680 tỷ đồng. Cuối năm 2024, doanh nghiệp này tiếp tục tăng vốn lên 3.980 tỷ đồng.
Khu liên hợp sản xuất, lắp ráp Kim Long Motors Huế được duyệt đầu tư lần đầu vào năm 2019 với tổng vốn hơn 3.330 tỷ đồng trên diện tích sử dụng đất khoảng 160ha. Đến tháng 1/2025, Khu liên hợp này đã được tỉnh Thừa Thiên Huế duyệt điều chỉnh tăng vốn lên 25.655 tỷ đồng - trong đó vốn góp nhà đầu tư là 3.977 tỷ đồng và còn lại là vốn vay.
Bên trong nhà máy sơn củaKim Long Motor (Ảnh: Kim Long Motor)
Về mảng xe bus điện, tháng 11/2024, Kim Long Motor Huế cùng CTCP Đầu tư Tập đoàn Phương Trang (Futa Group) và Dongfeng Dana Axle (Trung Quốc) đã ký thoả thuận chuyển giao công nghệ, dây chuyền sản xuất và phân phối độc quyền các sản phẩm cầu ô tô, bao gồm cầu xe động cơ đốt trong và cầu xe động cơ điện, tại Việt Nam.
Theo đó, Kim Long Motor sẽ sản xuất và phân phối độc quyền trục ô tô Dongfeng tại Việt Nam, với công suất 80.000 trục/năm (tương đương 40.000 xe thương mại), mức tự động hóa hơn 60%.
Tại thị trường nội địa, Futa Bus Lines – Phương Trang là một trong những khách hàng lớn của Kim Long Motor cả ở dòng sản phẩm xe bus điện lẫn diesel.
Tháng 12/2024, 150 xe bus điện Kim Long Motor đã về nhà Futa Bus Lines để đưa vào vận hành trên 17 tuyến xe buýt nội đô TP HCM kết nối trực tiếp tuyến tàu điện Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên.
Đến cuối tháng 7/2025, Kim Long Motor đã bàn giao thêm cho Futa Bus Lines 443 xe bus điện và 114 xe diesel để đối tác này đưa vào khai thác trong 35 tuyến xe bus công cộng tại TP HCM mà họ đã trúng thầu.
Theo đó, hiện TP HCM có tổng cộng 613 xe bus điện đang hoạt động và hầu hết được sản xuất bởi Kim Long Motor và vận hành bởi Futa Bus Lines. Nếu tính thêm khoảng 500 xe buýt sử dụng khí nén thiên nhiên (CNG), tỷ lệ phương tiện thân thiện môi trường chiếm gần 48% tổng số xe buýt đang vận hành. Mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ xe bus hoạt động tại TP HCM sử dụng năng lượng thân thiện môi trường.
Xe bus điện công cộng củaKim Long Motor đang được Futa Bus Lines vận hành ở TP HCM (Ảnh: Kim Long Motor).
Còn theo chia sẻ từ Kim Long Motor, tính đến đầu tháng 7/2025, tổng cộng có 699 xe bus điện do công ty sản xuất đã được bàn giao Phương Trang. Ngoài TP HCM, Futa Bus Lines hiện đang điều hành nhiều chuyến xe bus công cộng tại các tỉnh ở miền Trung như Khánh Hòa (cũ), Thừa Thiên Huế…
Về xuất khẩu, vào tháng 4/2025, Kim Long Motor đã ký kết hợp đồng sản xuất 200 xe các loại như xe điện và CNG hàng năm cho Công ty TNHH Daon Mobility để phục vụ cho hoạt động khai thác tour du lịch và đưa đón học sinh tại Hàn Quốc. Vào đầu tháng 6/2025, Kim Long Motor đã bàn giao chiếc xe bus điện đầu tiên cho Daon Mobility.
Ông Đào Viết Ánh - Tổng Giám đốc Kim Long Motor chia sẻ với báo giới trong sự kiện: “Chúng tôi vô cùng tự hào khi chiếc xe bus điện ‘Made in Vietnam’ đầu tiên chính thức có mặt tại Hàn Quốc – một thị trường nổi tiếng với những tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng và công nghệ. Đây không chỉ là cột mốc quan trọng đối với Kim Long Motor mà còn là dấu mốc lịch sử của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Sự kiện này minh chứng rằng Việt Nam đã hoàn toàn làm chủ công nghệ cao và tự tin cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Chúng tôi kỳ vọng, trong tương lai không xa, những chiếc xe bus Kim Long sẽ hiện diện trên khắp các nẻo đường thế giới, mang theo biểu tượng của một Việt Nam hiện đại, năng động, phát triển vượt bậc trong kỷ nguyên mới.”
Mẫu xe bus điện đượcKim Long Motor bàn giao cho công ty Hàn Quốc Daon Mobility (Ảnh: Kim Long Motor).
Đến tháng 6, Kim Long Motor tiếp tục ký hợp đồng mua bán với Tập đoàn Cho Thavee (Thái Lan), theo đó mỗi năm công ty sẽ cung cấp 3.000 xe bus điện và xe bus động cơ Yuchai để Tập đoàn này phục vụ khai thác vận tải hành khách tại Thái Lan. Nhà máy sản xuất động cơ Yuchai (Trung Quốc) được doanh nghiệp động thổ vào tháng 08/2024, với tổng mức đầu tư là 260 triệu USD và mức độ tự động hoá hơn 90%.
Một hợp tác liên quan đến xe điện đáng chú ý khác của Kim Long Motor diễn ra vào cuối tháng 8/2025, khi công ty công bố hợp tác với LG Energy Solution.
Nhà máy sản xuất và lắp ráp bộ pin thuộc Khu công nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô Kim Long Motor dự kiến sẽ đi vào hoạt động đầu năm 2026, với quy mô 9 ha và có mức tổng đầu tư 1.200 tỷ đồng, hoạt động với phạm vi toàn diện: từ dập, lắp ráp, hàn cho đến đóng gói bộ pin hoàn chỉnh. LG Energy Solution sẽ cung cấp các cell pin. Nhà máy này có tỷ lệ tự động hóa khoảng 90%.
Khu Công nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô Kim Long Motor Huế được định hướng phát triển trở thành Trung tâm hàng đầu khu vực về sản xuất ô tô và linh kiện phụ tùng ô tô với mục tiêu đạt tỷ lệ nội địa hóa từ 80% - 90% trước quý II/2026.
Xe bus điện VinFast chiếm ưu thế tại Hà Nội
Năm 2022, những chiếc xe điện bus điện đầu tiên của VinFast chính thức lăn bánh trên phố phường Việt Nam và được điều hành bởi VinBus. VinBus là thương hiệu vận tải hành khách công cộng thuộc Tập đoàn Vingroup, được thành lập vào 25/04/2019 với tổng số vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu, hiện VinBus đang vận hành 18 tuyến xe bus điện ở Hà Nội, hai tại TP HCM, ba ở Phú Quốc, hai tại Hải Phòng và một ở Nha Trang. Chia sẻ với báo giới cuối năm 2024, đại diện VinBus cho biết công ty đang vận hành khoảng 300 xe bus điện.
Vào đầu tháng 8, cùng Futa Bus Lines, VinBus cũng bắt tay vào triển khai điều hành hai tuyến xe bus đã trúng thầu là 150 và 33. Ở tuyến 150, Vinbus sẽ sử dụng loại xe Samco sử dụng khí nén thiên nhiên (CNG), sức chứa 68 chỗ, được trang bị hệ thống điều hòa không khí và sơn màu xanh đặc trưng để nhận diện.
Vào tháng 1/2025, VinFast đã bàn giao lô bus điện đầu tiên gồm 66 chiếc cho hai đối tác là Transerco và Bảo Yến. Vào tháng 4/2025, VinFast tiếp tục bàn giao 17 chiếc xe bus điện cho CTCP xe điện Hà Nội.
Xe bus điện công cộng của VinFast đang hoạt động ở thành phố Hà Nội. (Ảnh: VinBus)
Vào 5/5 vừa qua, VinFast đã giới thiệu thêm hai dòng xe bus cỡ nhỏ EB 6 và phiên bản school bus. Theo kế hoạch, phiên bản xe bus điện đô thị cỡ nhỏ sẽ chính thức xuất xưởng vào tháng 9/2025, đến tháng 10/2025, phiên bản xe điện chuyên chở học sinh cũng sẽ được cung cấp ra thị trường.
Song song với việc phân phối xe, GSM dự kiến sẽ cung cấp dịch vụ đưa đón học sinh với school bus cho các trường học và cơ sở giáo dục trên toàn quốc.
Mặt khác, vào cuối tháng 8/2025, VinFast đã mang hai mẫu xe bus điện EB 8 và EB 12 đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng châu Âu để trưng bày tại triển lãm Busworld Europe 2025 ở Bỉ. Hãng cho biết có thể sản xuất từ 1.500 đến 2.000 bus điện trong một năm, toàn bộ quy trình đều tuân thủ tiêu chuẩn CE
Ngày 9/6/2025, VinFast đã tổ chức Hội nghị Tăng cường nội địa hóa và phát triển hệ thống nhà cung cấp tại Hà Nội. Tại sự kiện, bà Thái Thị Thanh Hải - Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, kiêm Phó Tổng Giám đốc VinFast toàn cầu cho biết hãng đang đặt mục tiêu nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 80% vào năm 2026.
Trao đổi với báo Lao Động vào đầu tháng 6/2025, ông Thái Hồ Phương, Giám đốc Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông Hà Nội cho biết Hà Nội đã có 360 xe bus điện và đang phấn đấu “xanh hóa” mảng xe bus công cộng vào 2030. Đến tháng 6/2026, Hà Nội phấn đấu đạt 20% xe bus sử dụng năng lượng sạch. Như vậy, với 360 xe bus điện tương đương hơn 21%, Hà Nội đã vượt chỉ tiêu đề ra.
Ngoài Kim Long Motor và VinFast, hai nhà sản xuất ô tô lớn tại Việt Nam là Samco - Thaco cũng có ý định nghiên cứu sản xuất xe bus điện, song quy mô còn nhỏ.
Còn theo Ngân hàng Thế giới, để đạt mục tiêu Net Zero đến năm 2050, Việt Nam cần đưa vào sử dụng khoảng 160.000 xe bus điện và 2,6 triệu xe tải sử dụng năng lượng điện, hydro hoặc nhiên liệu sinh học thế hệ mới.
