Tôi may mắn được là một phần của đội ngũ Grab trong những ngày đầu ứng dụng có mặt ở thị trường Việt Nam, và được cùng với các cộng sự của mình tìm kiếm, thuyết phục những bác tài đầu tiên tham gia vào nền tảng. Giờ đây, thỉnh thoảng nhìn thấy mã ID hoạt động trên ứng dụng của một số đối tác tài xế, nhận ra họ thuộc về nhóm những đối tác đầu tiên, cũng là lúc tôi nhận thấy rằng chúng tôi đã bước qua một chặng đường dài như thế nào.
Đó là một hành trình biến khái niệm “tài xế công nghệ” từ chỗ ít người có thể hình dung được vào năm 2014 thành một hình tượng nhân vật mà sau một thập kỷ, ai cũng quen thuộc mỗi ngày: màu áo mà nhân vật ấy mặc, công việc mà nhân vật ấy làm, trang thiết bị phục vụ cho công việc,... Và bạn có thể dễ dàng nhìn thấy “nhân vật này” xuất hiện khắp mọi nẻo đường và trên rất nhiều tỉnh thành mà bạn đã đi qua. Nếu nhìn từ góc độ phát triển mạng lưới, hẳn tôi có lý do chính đáng để cảm thấy tự hào về đội ngũ của mình.
Tôi nghĩ khó khăn chính là làm sao để thuyết phục người ta tin rằng chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối mạng và phương tiện đi lại mà họ có sẵn, họ có thể có cơ hội kiếm thêm thu nhập. Rất nhiều sự lo lắng và chần chừ vào những ngày đầu đó.
Bên cạnh khó khăn chính này còn có nhiều khó khăn phụ, vì chúng tôi phải giải đáp hàng loạt thắc mắc từ họ: Sử dụng điện thoại thông minh như thế nào, tải app ra làm sao, làm thế nào thao tác một cuốc xe, tại sao và cần phải làm gì mới tạo được một tài khoản ngân hàng để nhận thu nhập từ các cuốc xe,...
Nhiều tài xế có được chiếc điện thoại thông minh lần đầu tiên, học những kỹ năng chăm sóc khách hàng lần đầu tiên, mở tài khoản ngân hàng lần đầu tiên… là nhờ hợp tác với Grab.
Có rất nhiều câu chuyện chân thật về các bác tài có những thay đổi tích cực trong cuộc sống nhờ Grab, đó là động lực để đội ngũ của chúng tôi cố gắng làm tốt hơn, có trách nhiệm hơn mỗi ngày. Vì chúng tôi biết rằng mỗi hành động, mỗi quyết định từ Grab đều có ý nghĩa nhất định với nhiều bác tài.
Với các bác tài khác, tôi mong họ nhìn thấy được một phần câu chuyện của chính mình trong đó và tự hào về giá trị của lao động chân chính. Với xã hội, tôi hy vọng chúng ta sẽ được tiếp thêm niềm tin vào tác động tốt đẹp của kinh tế chia sẻ.
Với Grab, chắc chắn chúng tôi rất vui mừng cho các đối tác của mình. Sự tin tưởng và hỗ trợ bền bỉ của các bác tài chính là một trong những hành trang quý giá nhất của Grab sau một thập kỷ tại Việt Nam.
Nhưng chúng tôi ý thức được để phát triển một mạng lưới đối tác tài xế phục vụ cho các mục tiêu bền vững của Grab tại thị trường Việt Nam, cái chúng tôi cần làm không chỉ là mang đến những câu chuyện đẹp. Chúng tôi cần phải kết nối tốt hơn với đối tác tài xế, và tạo điều kiện cho họ có thể kết nối, hỗ trợ nhau khi cần thiết. Ngoài ra, nếu “chạy Grab” cũng là cơ hội để có được thu nhập chính đáng, phù hợp với một số người, thì chúng tôi muốn mang thêm cơ hội này đến với những người đang cần.
Chúng tôi xây dựng và củng cố kết nối với các đối tác tài xế thông qua nhiều hoạt động và hình thức khác nhau.
Tại Grab, chúng tôi rất chú trọng đến việc tương tác trực tiếp với đối tác tài xế và đối tác thương nhân. Chúng tôi muốn thấu hiểu những gì họ đang cảm nhận về Grab, những khó khăn mà họ đang gặp phải, và điều gì mà họ muốn chúng tôi làm tốt hơn,... Các chuyến đi thực tế để có những tương tác trực tiếp này là điều mà nhân sự ở nhiều phòng ban khác nhau nên thu xếp để thực hiện theo định kỳ. Đối với một số phòng ban trong Khối Vận hành của tôi, tương tác trực tiếp với các bác tài là điều bắt buộc và họ phải thực hiện thường xuyên nhất có thể.
Ngoài ra, tương tác trực tuyến thông qua các kênh cộng đồng đối tác cũng là cách để chúng tôi duy trì liên lạc và cập nhật các chương trình, thông tin từ Grab dành cho các bác tài và giải đáp kịp thời các thắc mắc của họ.
Tuy nhiên, điều tôi muốn nhấn mạnh là các bác tài thực sự có nhu cầu kết nối với nhau và chính họ đã giúp chúng tôi nhận ra ý nghĩa của kết nối trong việc phát triển mạng lưới đối tác. Đó là việc họ đã chủ động lập thành những đội nhóm, trong đó người có kinh nghiệm sẽ hướng dẫn, truyền đạt lại cho những tài xế mới những “bí kíp” để hoạt động tốt, và tương trợ nhau trong lúc khó khăn. Ban đầu chỉ là những nhóm nhỏ mang tính tự phát, rồi từ đó cứ mở rộng dần.
Nhiều bác tài thấy rõ lợi ích của việc tham gia đội nhóm, không chỉ giúp họ dễ dàng hoạt động hơn nhờ nắm bắt rõ hơn các thông tin từ Grab, được truyền đạt kinh nghiệm thực tế, mà còn cảm thấy được chia sẻ về mặt tinh thần. Thế là những tổ đội bác tài Grab ra đời, mỗi tổ đội được dẫn dắt bởi một đội trưởng uy tín, được các tài xế khác quý trọng. Chính những đội trưởng này là cầu nối để Grab có thể nghe được tiếng nói chân thực nhất từ cộng đồng tài xế, cũng như giúp các chương trình, dự án của Grab được truyền đạt hữu hiệu hơn tới các bác tài.
Ngoài việc chủ động hình thành các tổ đội để có thể kết nối và tương trợ lẫn nhau, có một ý tưởng khác cũng được khởi nguồn từ chính các bác tài khiến tôi càng thêm trân trọng họ. Đó là sự ra đời của Đội cứu hộ 247.
Công việc của các bác tài đôi khi không tránh khỏi những sự cố trong quá trình hoạt động, phổ biến nhất là hư hỏng xe, va quẹt,… mà một mình họ cũng khó xoay xở được. Xuất phát từ nhu cầu rất thực tế đó, Đội cứu hộ 247 tập hợp những bác tài muốn trợ giúp tức thời cho “đồng nghiệp” gặp sự cố. Đội được thành lập một cách tự phát bởi một nhóm bác tài tại vào khoảng năm 2015, đến nay đã thu hút thêm rất thành viên và hoạt động ở nhiều tỉnh thành có dịch vụ Grab.
Grab hết sức ủng hộ ý tưởng Đội cứu hộ 247 và luôn tìm cách để giúp hoạt động của đội ngày càng hiệu quả và chuyên nghiệp hơn. Ví dụ: thay vì trước đây mỗi đội sử dụng số điện thoại cá nhân của một vài bác tài làm số liên lạc chung, hiện tại chúng tôi đã trang bị cho họ một số “hot line” để việc liên lạc thuận lợi hơn. Chúng tôi cũng phối hợp với các tổ chức có chuyên môn để cung cấp cho các thành viên đội 247 các khóa đào tạo về sơ cấp cứu, sửa xe máy cơ bản, võ tự vệ,.. đồng thời trang bị cho họ một số vật dụng cần thiết khi tham gia cứu hộ... Nhờ vậy, các thành viên có thể thao tác hiệu quả hơn trong quá trình cứu hộ.
Vì vậy, trong các sự kiện ý nghĩa dành cho đối tác tài xế như Ngày hội Tài xế công nghệ được tổ chức hằng năm, ngoài việc vinh danh các bác tài có thành tích hoạt động nổi bật, các đội trưởng đã hỗ trợ chúng tôi kết nối tốt hơn với cộng đồng tài xế, chúng tôi không quên dành sự tôn vinh cho Đội cứu hộ 247.
Đó là một quan sát khá chính xác. Tỷ lệ đối tác tài xế nữ tham gia vào nền tảng Grab tại Việt Nam tăng hơn 49% trong giai đoạn từ tháng 1/2023 đến tháng 1/2024. Có một câu chuyện từ một thành viên nữ trong đội cứu hộ 247 tại TP.HCM. Chị ấy tâm sự rằng chị mong muốn đội cứu hộ sẽ thu hút thêm nhiều thành viên nữ. Theo chị, ngày càng có nhiều nữ tài xế Grab trên đường và trong trường hợp gặp sự cố cần kêu gọi hỗ trợ, những tài xế nữ thường sẽ cảm thấy thoải mái hơn nếu người đến hỗ trợ là một “đồng nghiệp” nữ.
Từ tâm sự này, chúng tôi hiểu rằng Grab cần phải làm nhiều hơn để tạo điều kiện cho các nữ đối tác hoạt động thuận lợi hơn. Tại Grab, chúng tôi bắt đầu triển khai chương trình “Nữ đối tác tài xế Grab” ở quy mô toàn tập đoàn và tại Việt Nam từ đầu năm nay. Mục tiêu của chương trình này là giảm thiểu những rào cản đối với phụ nữ trong việc tiếp cận hợp lý các cơ hội thu nhập khi là một đối tác tài xế Grab.
Để làm được điều đó, chúng tôi đang và sẽ triển khai các nội dung đào tạo chuyên biệt và đa dạng hoá các hoạt động cộng đồng nhằm hỗ trợ nâng cao năng lực cho chị em phụ nữ, để họ có thể hỗ trợ lẫn nhau trên hành trình của mình. Các nội dung đào tạo chuyên biệt có thể bao gồm các chủ đề nhằm giải quyết các vấn đề phổ biến như bảo dưỡng phương tiện, kỹ năng tự vệ.
Để tạo sự gắn kết giữa các đối tác tài xế nữ, khi có điều kiện, chúng tôi cũng tổ chức những sự kiện dành riêng cho họ vào những dịp đặc biệt như ngày quốc tế Phụ Nữ 8/3, ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10. Chúng tôi cũng hướng đến hỗ trợ thành lập các cộng đồng đối tác tài xế nữ để những đối tác mới, cũng như các đối tác nữ lâu năm kết nối, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau. Bên cạnh đó, một điều không kém phần quan trọng đó là chúng tôi phải tăng cường phát triển các tính năng trên ứng dụng để tối ưu hóa sự an toàn cho nữ đối tác trong thời gian hoạt động.
Cuối cùng, cho dù đối với phụ nữ hay bất kỳ đối tượng nào đang tìm kiếm cơ hội thu nhập và đánh giá rằng việc chạy xe công nghệ là phù hợp với họ, chúng tôi luôn nỗ lực để giúp họ tiếp cận cơ hội này, và giúp họ cảm thấy được kết nối, được chia sẻ khi là một phần của cộng đồng tài xế Grab.