Đúng là với những người tiên phong, câu chuyện “5 ăn, 5 thua” là rất rõ nhưng khi đầu tư vào Long Châu mình chỉ có niềm tin đơn giản rằng, cơ hội trong ngành dược phẩm là rất lớn sau rất nhiều năm vẫn chưa có ai dẫn dắt được thị trường trong khi quy mô thị trường lại quá rộng. 

Đặt mục tiêu có 800 cửa hàng thuốc vào năm 2022, tính đến nay, chuỗi thuốc Long Châu của FPT Retail (FRT) đã đạt được mục tiêu đó và dự kiến sẽ có tới 950 cửa hàng vào cuối năm nay.

Là một trong những đơn vị bán lẻ công nghệ, tiên phong trong việc kinh doanh ngành dược phẩm, FRT đang có lợi thế rất lớn nhờ sự đi đầu và tốc độ mở cửa hàng thần tốc.

Để hiểu rõ hơn về quá trình xây dựng Long Châu cũng như những kế hoạch trong tương lai, Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện cùng bà Nguyễn Bạch Điệp, Chủ tịch HĐQT FPT Retail kiêm Tổng Giám Đốc Long Châu. 

Từng được dự báo là phải đến năm 2023, chuỗi nhà thuốc Long Châu mới có lãi nhưng đến năm 2021, Long Châu đã mang lại “quả ngọt” cho FPT Retail, sớm hơn 2 năm so với dự tính ban đầu. Vậy điều gì mang đến thành công sớm cho chuỗi này?  

Không thể phủ nhận, COVID-19 là yếu tố thuận lợi cho những doanh nghiệp trong ngành dược phẩm, tuy nhiên đây cũng là một thách thức rất lớn.

Ngay trong đại dịch, ban lãnh đạo đã tâm niệm một điều “lúc này không phải mình thì là ai?”

Với tất cả nỗ lực, toàn bộ các cán bộ, nhân viên của chuỗi thuốc đều bỏ công, bỏ sức gấp nhiều lần bình thường. Các bạn dược sĩ ở nhà thuốc phải làm xuyên ca, xuyên đêm, thậm chí còn phải truyền dịch tại cửa hàng.

Đã làm trong những lĩnh vực liên quan đến sức khoẻ con người thì cần nhất là cái tâm, sự đồng lòng từ trên xuống dưới của ban lãnh đạo đến đội ngũ nhân viên, dược sĩ đều nhất quyết phải nỗ lực hết mình để phục vụ người dân trong lúc dịch bệnh. 

Có những gia đình sợ dịch bệnh còn không cho phép con cái đi làm, nhưng hầu hết các nhân viên, dược sĩ của Long Châu đều ý thức được trách nhiệm của mình trong việc phục vụ cộng đồng tận tâm, chu đáo, bất kể trong hoàn cảnh khó khăn, dịch bệnh.

Bên cạnh đó, kinh nghiệm từ việc đã có nhiều năm trong ngành bán lẻ từ chuỗi FPT Shop cũng là thuận lợi rất lớn khi chúng tôi mở chuỗi thuốc Long Châu.

Làm sao để chọn được địa điểm đúng, thuận tiện nhất cho khách hàng hay việc đưa vào hoạt động nhanh nhất là những kinh nghiệm đã có từ chuỗi FPT Shop và Long Châu chỉ việc áp dụng. Thậm chí, chúng tôi tính toán độ phủ của từng điểm trạm để thuận tiện nhất cho khách hàng và mang lại hiệu quả tối ưu. Đối với ngành bán lẻ, vị trí thậm chí chiếm đến 50% khả năng thành công của shop.

Những thuận lợi từ việc là một nhà bán lẻ từ chọn địa điểm, marketing, xây dựng những chiến dịch bán hàng giúp Long Châu tránh được rủi ro trong giai đoạn đầu.

Ngoài việc thuận lợi, là một doanh nghiệp bán lẻ công nghệ, FRT có gặp nhiều khó khăn, thách thức khi chuyển sang kinh doanh dược phẩm hay không, điều gì đã giúp bà và FRT vượt qua khó khăn khi ấy?

Cái khó khăn nhất khi dấn thân vào ngành dược phẩm là đây là một ngành nghề có điều kiện cho nên có rất nhiều quy trình, quy định hay nhiều vấn đề liên quan đến chuyên môn mà mình ban đầu mới chỉ là người “ngoại đạo”.

Có rất nhiều giấy tờ, thủ tục cần thực hiện nhưng cũng phải làm sao cân đối và chạy đua với thời gian để hạn chế thấp nhất chi phí phát sinh trong quá trình chờ đợi các thủ tục ấy.

Khó khăn thứ hai là đội ngũ dược sĩ, với các chuỗi khác của FRT, người bán hàng không có yêu cầu cụ thể về bằng cấp chuyên môn còn với chuỗi thuốc Long Châu, chúng tôi phải xây dựng đội ngũ dược sĩ 4T vừa có tâm, có tầm, có tài và cuối cùng là đảm bảo thu nhập tốt cho họ.

Việc xây dựng cùng lúc hàng trăm cửa hàng, Long Châu phải đảm bảo tuyển dụng đủ đội ngũ trong thời gian nhanh nhất, sau đó phải đào tạo để họ vừa trở thành nhân viên tư vấn tận tâm với khách hàng.

Đội ngũ dược sĩ của Long Châu được đảm bảo về thu nhập nhưng đổi lại công ty cũng đòi hỏi họ phục vụ khách hàng tốt hơn bởi cuối cùng trải nghiệm khách hàng vẫn là quan trọng nhất.

Tiên phong cũng là một yếu tố có thể nhắc đến trong thành công chung của FRT khi mà không chỉ FRT một số doanh nghiệp bán lẻ cùng ngành cũng đã nghĩ tới việc kinh doanh dược phẩm, nhưng việc nhanh nhạy, đầu tư bài bản từ trước phải chăng đang mang lại lợi thế cho Long Châu?

Khi tham gia vào ngành dược phẩm, thực tế tôi ít nhìn sang các đối thủ mà tập chung nhìn vào khách hàng. Khách hàng họ muốn gì và sau đó làm thật tốt việc khách hàng muốn. Nếu trải nghiệm của khách hàng tốt, họ sẽ là người giới thiệu cho mình và cuối cùng Long Châu sẽ được lựa chọn nhiều hơn.

Long Châu có lợi thế là đi trước, khi các đơn vị khác cũng đi theo cách làm như vậy và hoàn thiện quy trình hơn thì Long Châu đã phải tiến thêm các bước tiến mới dựa trên việc ứng dụng công nghệ.

Sắp tới Long Châu sẽ áp dụng công nghệ để cá thể hoá khách hàng, tức là 100 người sẽ không nhìn thấy cùng một quảng cáo giống nhau mà mỗi khách hàng sẽ chỉ thấy khuyến mại dành cho họ. Hoặc việc cho phép đổi trả thuốc trong vòng 30 ngày. Những dịch vụ kiểu như vậy sẽ đem thêm các quyền lợi tốt hơn cho khách hàng. Việc hiểu và chăm sóc khách hàng hơn nhờ ứng dụng công nghệ, tôi tin rằng Long Châu sẽ mang đến trải nghiệm tốt hơn.

Trong kế hoạch năm 2022 trình đại hội đồng cổ đông, Long Châu dự tính mở thêm ít nhất 300 cửa hàng để nâng hệ thống lên khoảng 700-800 điểm. Vậy kế hoạch này thực hiện được đến đâu và bà có thể chia sẻ là kế hoạch tiếp theo của Long Châu trong việc mở rộng thị phần và phát triển bền vững trong các năm tới?

Long Châu đánh giá thị trường chăm sóc sức khoẻ Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn chữa bệnh hơn là phòng bệnh. Vì vậy, việc tập trung vào dược phẩm vẫn là yếu tố chính.

Tuy nhiên, từ sau dịch COVID-19 sự quan tâm của con người dành cho các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ đã mạnh mẽ hơn rất nhiều, nền kinh tế Việt Nam cũng tăng trưởng tốt, thu nhập của người dân được cải thiện.

Nhu cầu của khách hàng tăng lên là cơ hội cho các hệ thống bán lẻ. Với Long Châu, ngay khi nhìn thấy cơ hội ở thị trường này, chúng tôi đã tập trung phát triển, hợp tác với các nhà cung cấp chính hãng để mang lại cho người dùng sản phẩm chất lượng tốt với mức giá phù hợp nhất.

Nếu nói về kế hoạch của năm nay, mục tiêu Long Châu sẽ có khoảng 800 cửa hàng nhưng đến thời điểm này đã đạt được điều đó rồi và dự kiến đến cuối năm sẽ có khoảng 950 cửa hàng. Tức là tốc độ đang đi nhanh hơn so với kế hoạch.

Với các năm tiếp theo, kế hoạch của Long Châu là sẽ mở khoảng 3.000 cửa hàng bởi quy mô thị trường còn rất lớn, cả nước đang có tới 40.000 cửa hàng dược phẩm nhỏ lẻ.

Trong cơ cấu doanh thu của FRT, tính đến thời điểm hiện tại, chuỗi thuốc Long Châu đang chiếm khoảng 30% còn chuỗi FPT Shop là 70%. Tuy nhiên, mục tiêu trong tương lai Long Châu sẽ đóng góp khoảng 50% doanh thu, ngang bằng với FPT Shop vì dư địa phát triển trong ngành dược phẩm còn rất nhiều.

Trung bình toàn thị trường dược phẩm đã tăng trưởng 2 con số, Long Châu đang ấp ủ rất nhiều hướng đi tiếp theo cho câu chuyện kinh doanh dược phẩm. Những chiến lược này sẽ giúp Long Châu tăng trưởng tốt hơn trong những năm tới.

Với ngành ICT, tốc độ tăng trưởng có thể không phải vài chục % như Long Châu nhưng với quy mô rất lớn ở thời điểm hiện tại dù tốc độ tăng trưởng 10-15%/năm nhưng giá trị vẫn rất cao.

Việc thử nghiệm để tìm ra các chiến lược kinh doanh mới là điều không thể tránh khỏi khi kinh doanh, vậy làm sao để hạn chế rủi ro và tìm ra “công thức thành công” một cách nhanh nhất?

Rõ ràng không có bài học nào hay hơn là đi lên bằng thất bại, quan trọng là dám làm, dám thử. Mình đánh giá cao Thế Giới Di Động trong đợt vừa rồi khi mà họ thử nghiệm cùng một lúc 5 mảng kinh doanh.

Hồi đầu, mình rất là ngạc nhiên là tại sao họ lại cùng một lúc đánh vào 5 mảng như vậy, thực sự là quá liều lĩnh. Nhưng mình cũng cảm thấy, cách đi này hay!

Hay ở chỗ, họ sẵn sàng bỏ ra một số tiền, ví dụ 50 tỷ để thử nghiệm 5 hướng đi khác nhau. Đã bước vào thì hướng nào cũng là mới, đâu thể biết được sẽ thành công hay không. Vậy thì cứ thử đi!

Coi như, mỗi hướng mất khoảng 10 tỷ, nếu 4 hướng fail và thành công dù chỉ 1 hướng thôi thì cũng không khác gì việc bạn bỏ ra 50 tỷ để M&A, mua một công thức thành công. Giá như vậy là quá rẻ, nếu đã thành công mỗi năm có thể mang về hàng ngàn tỷ lợi nhuận. Làm kinh doanh không sợ thất bại, chỉ sợ những người không dám thử nghiệm.

Dù vậy, trước khi thử nghiệm, mình cũng cần chuẩn bị rất là kỹ để hạn chế tối đa rủi ro. Ở Tập đoàn FPT, để đầu tư vào một ngành nghề mới sẽ phải trải qua việc thẩm định ở rất nhiều vòng để bảo vệ kế hoạch kinh doanh.

Chính mình phải là người đi thử nghiệm và thuyết phục được hội đồng thông qua. Phải trả lời được các câu hỏi về tại sao lại đầu tư vào lĩnh vực này, FRT có khác biệt gì, bằng cách nào để triển khai kế hoạch và giải quyết được tất cả các câu hỏi của hội đồng, hạn chế rủi ro bằng cách nào,…Khi đã vượt qua được các vòng như vậy, sự tự tin cũng tăng lên. Do đã chuẩn bị kỹ lưỡng nên đến khi bắt tay vào làm là chỉ làm thôi.

Đúng là với những người tiên phong, câu chuyện “5 ăn, 5 thua” là rất rõ nhưng khi đầu tư vào Long Châu mình chỉ có niềm tin đơn giản rằng, cơ hội trong ngành dược phẩm là rất lớn sau rất nhiều năm vẫn chưa có ai dẫn dắt được thị trường trong khi quy mô thị trường lại quá rộng. Khi ấy, chuỗi nhiều nhất mới chỉ có hơn 10 shop, trong khi FRT đã có kinh nghiệm về bán lẻ và quản trị được hàng trăm shop.

Với giới trẻ, mình chỉ khuyên một điều: “Hãy lao vào trận đánh và đừng có đòi hỏi”. Điều mà bạn học được trong những trận đánh đó là trải nghiệm của mình và những bài học rút ra sau đó.

Xin cảm ơn bà!