Thỏa thuận trần nợ tại Mỹ vẫn trong thế bấp bênh

Cuộc đàm phán giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện, do Chủ tịch Kevin McCarthy dẫn đầu, gần như chắc chắn sẽ không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào có thể làm thay đổi đáng kể cách thức chi tiêu liên bang trong thập kỷ tới.

Trong các cuộc thảo luận với Tổng thống Biden, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy và các phụ tá của ông đã tập trung vào yêu cầu Washington cắt giảm một phần nhỏ ngân sách - được gọi là chi tiêu tự chủ phi quốc phòng - bao gồm tài trợ cho giáo dục, bảo vệ môi trường, công viên quốc gia, thực thi pháp luật trong nước và các hoạt động khác.

Dòng ngân sách đó chiếm ít hơn 1% trong số 6.300 tỷ USD mà Chính phủ Mỹ dự kiến sẽ chi tiêu trong năm nay. Mục chi này từ trước đến nay thường không quá lớn và được dự đoán là sẽ thu hẹp lại trong thập kỷ tới.

Ngoài ra, mục chi này cũng không liên quan đến những nguyên nhân chính gây tăng chi trong những năm tới, như các chương trình mạng lưới an toàn An sinh xã hội và Chăm sóc sức khỏe – vốn đang phải đối mặt với những khoản chi trả ngày càng lớn khi dân số Mỹ già đi.

Trước đó, đảng Cộng hòa cũng từ chối cắt giảm chi tiêu quân sự, gần bằng chi tiêu tự chủ phi quốc phòng. Do đó, các cuộc đàm phán gần như chắc chắn sẽ không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào - điều có thể làm thay đổi đáng kể hoạt động chi tiêu của liên bang trong thập kỷ tới.

Kiềm chế chi tiêu chính phủ đã trở thành mục tiêu trọng tâm của các cuộc đàm phán về việc tăng trần nợ tại Mỹ. Rất khó để dự đoán chính xác điều gì sẽ diễn ra tiếp theo, nhưng các nhà kinh tế cảnh báo rằng, nếu Chính phủ Mỹ vỡ nợ thì điều này sẽ gây ra tình trạng suy thoái, kéo theo đổ vỡ hệ thống tài chính, khiến dịch vụ an sinh xã hội bị trì hoãn, hàng loạt nhân viên chính phủ bị sa thải và lãi suất cho vay thế chấp tăng vọt.

Theo CNBC, hầu hết các nhà kinh tế có chung nhận định rằng nếu Washington lâm vào tình trạng vỡ nợ, sẽ xuất hiện thảm họa tài chính có thể kích hoạt bán tháo trên diện rộng, đẩy nền kinh tế xuống dốc và lãi suất tăng vọt.

Hầu hết người Mỹ ủng hộ một dự luật trong sạch để tự nâng trần nợ mà không phải cắt giảm chi tiêu, trong bối cảnh ngày tới hạn 1/6 đang đến rất gần.

Thỏa thuận nâng trần nợ công, nếu đạt được, phải được cả Thượng viện và Hạ viện Mỹ thông qua trước khi Tổng thống Biden ký ban hành thành luật và vì thế thỏa thuận này sẽ phụ thuộc vào sự ủng hộ của cả hai đảng.

Hiện chưa rõ có khả năng đạt được thỏa thuận giữa hai bên trước ngày 1/6 hay không. Tổng thống Biden đã đề cập khả năng sử dụng điều khoản trong Tu chính án thứ 14 cho phép Tổng thống nâng mức trần nợ công.