Bước đường tiến tới ngưỡng cửa Nhà Trắng của ông Biden

Theo tờ CNBC, ông Biden là một trong những người trẻ nhất được bầu vào Thượng viện và thuộc nhóm ứng viên già nhất chạy đua vào Nhà Trắng.

Ông Biden phụng sự nước Mỹ với vai trò phó tổng thống trong 8 năm dưới thời ông Obama nhưng không ứng cử vào năm 2016. Quyết định này mở đường cho bà Hillary Clinton giành được đề cử chính thức của Đảng Dân chủ, nhưng rốt cuộc chiến thắng lại về tay ông Trump.

Ông Biden tuyên bố tranh cử vào ngày 25/4/2019, bất chấp những lo ngại về tuổi tác và ảnh hưởng đến gia đình. Đây là lần thứ ba ông tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng sau hai thất bại năm 1988 và 2008.

Hành trình tranh cử lần thứ ba của ông có khởi đầu khá tệ hại. Nhưng sau khi nhận được sự ủng hộ của Hạ nghị sĩ Jim Clyburn - thành viên người da đen cấp cao nhất trong Quốc hội, ông Biden thắng vòng bầu cử sơ bộ trong đời mình tại New Hampshire. Sau đó, ông tiếp tục đè bẹp 7 ứng viên còn lại của Đảng Dân chủ.

Chỉ vài ngày trước Đại hội Quốc gia Đảng Dân chủ, ông Biden chọn Thượng nghị sĩ Kamala Harris làm bạn đồng hành tranh cử. Bà Harris là người phụ nữ da màu đầu tiên trở thành ứng viên phó tổng thống Mỹ.

Những bi kịch và chiến thắng đầu tiên

Ông Biden tên đầy đủ là Joseph Robinette Biden, sinh ngày 20/11/1942 tại Scranton, Pennsylvania, là con trai cả trong nhà có 4 anh em. Cha ông làm nghề quét dọn lò và bán xe cũ. Gia đình ông Biden chuyển tới bang Delaware khi ông lên 10.

Thuở nhỏ, ông Biden phải chiến đấu với những lời chế nhạo từ các bạn cùng lớp vì bị nói lắp.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Delaware, ông Biden cưới vợ là bà Neilia Hunter vào năm 1966. Hai năm sau ông tốt nghiệp Đại học Luật Syracuse. Ở tuổi 29, ông Biden giành được chiến thắng đáng kinh ngạc trong cuộc đua vào Thượng viện, đánh bại chính trị gia kì cựu của Đảng Cộng hòa J. Caleb Boggs.

6 tuần sau chiến thắng đó, vợ và con gái ông thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe hơi, hai người con trai nhỏ của ông cũng bị thương nặng.

Ông Biden cân nhắc từ bỏ làm thượng nghị sĩ nhưng được thuyết phục thay đổi quyết định. Rốt cuộc, ông ở lại Thượng viện suốt 36 năm.

4 năm sau nhiệm kì thượng nghị sĩ đầu tiên của mình, ông Biden kết hôn với nữ nhà giáo Jill Jacobs Stevenson. Hai người có một cô con gái tên là Ashley.

Tại Thượng viện, ông Biden trở thành Chủ tịch của hai Ủy ban Tư pháp và Đối ngoại. Ông giúp soạn thảo Đạo luật Kiểm soát Tội phạm Bạo lực và Thực thi Pháp luật năm 1994. Đạo luật này có ảnh hưởng đến người Da đen lớn hơn nhiều so với các nhóm sắc tộc khác.

Vào đầu năm 2019, ba tháng trước khi khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, Biden gọi vai trò của mình trong việc hỗ trợ các biện pháp chống tội phạm là "một sai lầm lớn".

Lỡ lời

Chiến dịch tranh cử năm 1988 của ông Biden kéo dài trong chưa đầy ba tháng. Ông Biden thất bại sau khi bị cáo buộc đạo văn trong một cuộc tranh luận tại bang Iowa năm 1987.

Vào năm 2006, hai năm sau khi tuyên bố ý định tái tranh cử tổng thống, ông Biden liên tục nói lan man trong phiên họp xác nhận ứng viên Thẩm phán Tối cao lúc bấy giờ là Samuel Alito Jr.

Tờ Washington Post nhận xét: "Gót chân Achilles của Biden là cái miệng của ông ta".

Trong chiến dịch năm 2008, Biden ca ngợi thành tích đối ngoại của mình, nhưng một lần nữa ông lại thất bại vì những bình luận ngay trong ngày đầu tiên ra tranh cử.

Trong cuộc phỏng vấn công bố ngày 31/1/2007 trên tờ The New York Observer, ông Biden mô tả chiến dịch tranh cử tổng thống lịch sử của ông Obama: "Lần đầu tiên nước Mỹ có một ứng viên tổng thống Mỹ gốc Phi biết ăn nói rõ ràng, sáng sủa, sạch sẽ và là một anh chàng đẹp trai". 

Ban đầu ông Obama gạt đi và nói rằng ông Biden "không có ý xúc phạm". Tuy nhiên về sau, ông Obama tỏ vẻ không hài lòng: "Rõ ràng những lời nói đó của ông Biden là không chính xác về mặt lịch sử" vì trước đây từng có nhiều ứng viên tổng thống Mỹ gốc Phi rất sáng giá.

Gần một năm sau, ông Biden rời khỏi cuộc đua nhưng được ông Obama chọn làm ứng viên phó tổng thống.

Ngay cả trong chiến dịch tranh cử 2020, ông Biden cũng gặp rắc rối vì vạ miệng. Trong Lễ Tưởng niệm Chiến Sĩ Trận Vong của Mỹ, ông Biden tuyên bố: "Nếu bạn gặp khó trong việc lựa chọn giữa tôi và Trump thì bạn không phải là người da đen". Bình luận này khiến cử tri da đen tức giận.

Phó Tổng thống Biden – "buộc mọi người phải suy nghĩ"

Chính quyền ông Obama nhậm chức khi nước Mỹ vẫn còn vùng vẫy trong Đại Suy thoái. Ông Biden giúp thu phục sự ủng hộ cho Đạo luật Phục hồi và Tái đầu tư của Mỹ năm 2009, sau đó được giao giám sát gói kích thích 787 tỉ USD.

Báo cáo năm 2010 của Văn phòng Ngân sách Quốc hội ghi nhận Đạo luật Phục hồi đã nâng GDP thực của Mỹ lên khoảng 1,7 đến 4,5%, giảm tỉ lệ thất nghiệp từ 0,7 đến 1,8 điểm %, tăng số lượng việc làm toàn thời gian từ 2 đến 4,8 triệu công việc.

Tài năng của ông Biden trong việc kêu gọi những thành viên trong đảng đối lập hợp tác đã giúp nước Mỹ tránh rơi vào suy thoái lần nữa khi Quốc hội và Nhà Trắng đối đầu với nợ công và thâm hụt ngân sách vào năm 2011 và 2012. Thỏa thuận của ông Biden với Thượng nghị sĩ Mitch McConnell đã dẫn tới sự ra đời của Đạo luật Cứu trợ Người nộp thuế Mỹ.

Ông Obama nói trong cuộc phỏng vấn với tờ Politico năm 2009: "Điều tuyệt vời nhất về Joe là khi chúng tôi tập hợp mọi người lại với nhau, ông ấy thực sự buộc mọi người phải suy nghĩ và bảo vệ lập trường của họ, nhìn sự việc từ mọi góc độ. Điều đó rất có giá trị đối với tôi. Tôi cũng biết Joe rất thẳng thắn mỗi khi đưa ra lời khuyên cho tôi".

Hi vọng tiến vào Nhà Trắng của ông Biden bị trật bánh vào năm 2015, lần này là vì một bi kịch gia đình khác. Con trai của ông, Beau Biden, Tổng chưởng lí Delaware qua đời vì ung thư não vào ngày 30/5/2015.

5 tháng sau, ông Biden tuyên bố tự rút khỏi cuộc đua tổng thống năm 2016.

Theo CNBC, từ trước khi ông Biden tranh cử tổng thống năm 2019, ông Trump đã coi ông Biden là mối nguy đến mức gây áp lực buộc Tổng thống Ukraine điều tra việc con trai ông – Hunter Biden – được bổ nhiệm vào HĐQT công ty khí đốt Burisma.

Theo một giả thuyết vô căn cứ, cựu phó tổng thống Biden đã gây sức ép buộc chính phủ Ukraine sa thải một công tố viên nhằm bảo vệ Hunter trong cuộc điều tra tham nhũng về Burisma. Tuy nhiên, thực chất Quốc hội Mỹ và các nước phương Tây đều ủng hộ việc loại bỏ vị công tố viên này vì cho rằng ông ta dung túng cho tham nhũng.

Ông Biden luôn bảo vệ con trai mình: "Con trai tôi chẳng làm gì sai ở Burisma cả", ông khẳng định trong cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên. "Buổi tranh luận này không phải về gia đình tôi hay gia đình Trump, mà là là về gia đình bạn - người dân Mỹ."