Bán giá xấp xỉ 100 triệu đồng, tặng tiền cho người mua - thủ phủ xe điện Trung Quốc đang dạy cả thế giới một bài học

Một trong những điều đầu tiên khách ghé thăm thành phố Liễu Châu nhận ra là sự yên tĩnh. Tại thành phố này, người ta ít nghe thấy tiếng ồn tự động cơ vốn thường thấy ở hầu hết các thành phố lớn trên toàn cầu.

Lý do rất đơn giản: gần 30% lượng xe bán ra ở Liễu Châu trong năm 2020 là xe điện, theo số liệu của công ty tư vấn WAYS Information Technology. Con số này cao gấp 5 lần mức trung bình ở Trung Quốc. Thực tế này khiến nhiều người gọi Liễu Châu là "thủ phủ" xe điện thế giới.

Xét trên phương diện toàn cầu, Liễu Châu chỉ đứng sau Oslo ở tỷ lệ đón nhận xe điện. Cùng thời điểm, chất lượng nước và không khí ở Liễu Châu cũng thuộc hàng tốt nhất tại một quốc gia vốn "nổi tiếng" với vấn đề ô nhiễm.

Lợi ích về môi trường là phần thưởng bất ngờ mà Liễu Châu nhận được sau khi chính quyền địa phương nỗ lực biến thành phố này là một trung tâm sản xuất xe điện. Bên cạnh đó, Liễn Châu cũng nỗ lực để giải quyết những quan ngại liên quan đến khả năng hoạt động, độ tin cậy và mức độ an toàn của viên pin vốn trước đó khiến xe điện chưa thể phát triển mạnh trên toàn cầu.

Bên cạnh hợp tác với SAIC-GM-Wuling Automobile Co. (liên doanh sản xuất những chiếc xe điện giá thấp bán chạy hơn cả Tesla), Liễu Châu thực hiện nhiều động thái để thuyết phục khách hàng mua xe điện như tổ chức lái thử, miễn phí đỗ xe và xây dựng hàng chục nghìn trạm sạc.

Cách tiếp cận của Liễu Châu có thể mang đến mô hình mà thế giới có thể học tập. Trong khi chính phủ nhiều quốc gia trợ giá cho xe điện khá mạnh, doanh số bán ra xe điện vẫn thấp hơn nhiều so với xe truyền thống, ngoại trừ một số trường hợp thiểu số như Na-Uy hay Thuỵ Điển.

Chiến lược của Liễu Châu cũng có thể dẫn được cho các hãng xe truyền thống đang đổi hàng chục tỷ USD vào mảng xe điện như GM hay VW. Theo Bloomberg NEF, xe năng lượng mới mới chỉ chiếm tỷ trọng 4,5% tổng lượng xe bán ra trên toàn cầu vào năm ngoái.

"Ban đầu, mọi người cũng có nhiều lo lắng về xe điện, ví dụ như vấn đề an toàn hay sự tiện dụng của các trạm sạc", Gou Yi, phó giám đốc Uỷ ban Đổi mới và Phát triển Quốc gia (NDRC) tại Liễu Châu, nói với Bloomberg. "Điều chúng tôi đã làm là để công dân cảm thấy thoải mái khi dùng xe điện. Mọi người đã nhận ra dùng xe điện dễ và tiết kiệm như thế nào và không khí đã sạch thêm bao nhiêu sau khi nhiều xe điện hơn lưu thông trên đường".

Động thái đầu tiên của Liễu Châu là nâng cao nhận thức về xe điện của các công dân còn đang hoài nghi. SAIC-GM-Wuling, một liên doanh giữa General Motors, SAIC Motor Corp. và Guangxi Automobile Group Co., đã tổ chức chiến dịch lái thử xe trong 10 tháng vào năm 2017. Hơn 15.000 người đã tham gia lái thử chiếc xe Baojun E100 và công ty nhận được hơn 12.000 nội dung phản hồi. Chiến dịch này phổ biến đến mức những xuất lái thử xe nhanh chóng kín chỗ. Bên cạnh đó, 70% số người lái thử đã chọn mua xe sau đó.

Sau đó, Wuling nghiên cứu nhu cầu và thói quen lái xe của công dân và "may đo" chiếc Baojun E100 cho hành trình di chuyển hàng ngày khoảng dưới 30 km. Chiếc xe hai chỗ được bán ra với giá khoảng 5.000 USD. Mức giá thấp khiến nó dễ tiếp cận hơn, giảm chi phí vận hành cũng như bảo hiểm.

Để tiếp tục khuyến khích người dùng, lái xe có thể nhận được phần thưởng tiền mặt 160 USD (1.000 nhân dân tệ) mỗi năm nếu di chuyển 10.000 km. Hua Yong, một nhân sự phụ trách thúc đẩy xe điện tại NDRC, nói rằng anh có 500 nhân dân tệ trong năm đầu mua xe điện và 400 nhân dân tệ trong năm tiếp theo. Trong khi đó, ông Gou chia sẻ mình luôn nhận được mức thưởng tốt thiểu mỗi năm.

Kích thước xe nhỏ cũng giúp chính phủ Liễu Châu tạo ra thêm 15.000 điểm đỗ xe trong khắp thành phố.

Zhang Jiageng, một nhân viên ngân hàng 30 tuổi, rất thích chiếc Baojun E200 và nói rằng chi phí vận hành nó là rất thấp. Anh thường chỉ phải trả khoảng 0,1 nhân dân tệ (2 cent) để sạc điện cho mỗi 1 km và được đỗ xe miễn phí không giới hạn tại các bãi đỗ xe dành riêng cho xe điện. Ở các bãi đỗ xe truyền thống, anh cũng có thể đỗ xe 2 giờ miễn phí. Có một chiếc xe của Subaru khác song anh Zhang hiếm khi dùng nó.

Vì chiếc xe có thể sạc được cả thông qua các ổ điện thông thường trong gia đình, Wuling có thể triển khai trạm sạc với chi phí nhỏ hơn nhiều so với hạ tầng xe điện truyền thống. Hiện tại, cả thành phố đã có khoảng 30.000 trạm sạc. Đó là chưa kể đến việc xe điện có thể được đi vào làn xe buýt. Đây là một "đặc quyền" thú vị, nhất là trong giờ cao điểm.

Khác với các quốc gia phương Tây, động lực chính để Liễu Châu phát triển xe điện là cải thiện ngành sản xuất ô tô địa phương. Khi Trung Quốc đưa xe năng lượng mới thành một ưu tiên quốc gia, các nhà hoạch định chính sách địa phương nhanh chóng nắm bắt cơ hội. Liễu Châu đang được hưởng trái ngọt đầu tiên: sản lượng ngành công nghiệp ô tô tăng 64% trong quý 1/2021 nhờ nhu cầu xe điện tăng cao.

Những tác động tích cực về môi trường là không thể chối bỏ. Chất lượng không khí hàng ngày ở Liễu Châu trong năm 2021 được đánh giá ở mức tuyệt vời (97%) vào năm 2020, cao hơn nhiều so với mức 76% của Bắc Kinh.

Liễu Châu đang tiếp tục tích cực hỗ trợ ngành sản xuất xe bằng cách địa phương hoá chuỗi cung ứng, đẩy mạnh xuất khẩu và cổ vũ các sáng tạo về công nghệ. Mục tiêu là tăng gấp đôi sản lượng ngành xe ở đây lên mốc 500 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030, theo Mo Chunyan, lãnh đạo địa phương của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin.