Năm 2022 khó khăn với các nhà sản xuất xe điện

Năm vừa qua là một năm đáng buồn đối với các nhà đầu tư đã rót tiền vào nhà sản xuất xe điện Tesla Inc nói riêng cũng như những startup xe điện khác nói chung với hy vọng bắt chước thành công của Giám đốc điều hành Tesla, tỷ phú Elon Musk, theo Reuters.

Khi lãi suất tăng và thị trường tài chính bất ổn, giá cổ phiếu của nhiều startup xe điện đã giảm mạnh. Rivian Automotive Inc, startup xe điện nổi tiếng từng có giá trị vốn hóa thị trường cao hơn Ford Motor Co ngay sau khi niêm yết vào năm 2021, đã mất hơn 70% giá trị trong năm qua.

Các công ty khởi nghiệp xe điện khác còn tệ hơn. Nhà sản xuất xe van điện Arrival cảnh báo họ có thể cạn kiệt tiền mặt trong vòng chưa đầy một năm. Lucid Group Inc, được hỗ trợ bởi quỹ đầu tư quốc gia của Saudi Arabia, đã phải vật lộn để chế tạo những chiếc Air EV sang trọng kiểu dáng đẹp của mình. Trong khi đó, giá cổ phiếu Xpeng Inc, đối thủ của Tesla tại Trung Quốc, đã mất hơn 80% giá trị trong năm nay.

Quá trình áp dụng xe điện vẫn đang chậm

Ngành công nghiệp ô tô đang đổ hơn 1.000 tỷ USD vào một cuộc cách mạng chuyển đổi từ xe sử dụng động cơ đốt trong sang xe điện. Từ Detroit đến Thượng Hải, các nhà sản xuất ô tô và các nhà hoạch định chính sách đã chấp nhận lời hứa về xe điện để cung cấp phương tiện giao thông sạch, an toàn hơn. Các quốc gia châu Âu và California đã ấn định năm 2035 là thời hạn kết thúc việc bán các loại xe chở khách mới sử dụng động cơ đốt trong.

Tesla đã vươn lên trở thành nhà sản xuất ô tô có giá trị nhất thế giới - đạt mức định giá 1.000 tỷ USD vào năm ngoái – vượt trên cả các nhà sản xuất ô tô lâu đời như Toyota Motor Corp và Volkswagen AG.

Bắt đầu từ năm tới, một làn sóng dịch chuyển sang xe điện mới từ xe bán tải đến SUV và sedan dành cho thị trường trung bình sẽ tấn công các thị trường lớn trên toàn thế giới. Dù vậy, các nhà điều hành và chuyên gia phân tích trong ngành không đồng ý về việc xe điện có thể chiếm lĩnh một nửa thị trường ô tô toàn cầu chứ chưa nói đến toàn bộ thị trường.

Tại Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, xe điện chiếm khoảng 21% thị trường ô tô. Ở châu Âu, xe điện chiếm khoảng 12% tổng doanh số bán xe chở khách. Tại Mỹ, thị phần của xe điện mới chỉ dừng ở mức khoảng 6%.

Các nhà phân tích cho biết, trong số các rào cản đối với việc áp dụng xe điện, việc thiếu cơ sở hạ tầng sạc nhanh công cộng và chi phí pin xe điện tăng cao là những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Theo AutoForecast Solutions (AFS), một công ty tư vấn, đến năm 2029, xe điện có thể chiếm 1/3 thị trường Bắc Mỹ và khoảng 26% số xe được sản xuất trên toàn thế giới.

Chủ tịch AFS Joe McCabe cho biết doanh số bán xe điện có thể sẽ không tăng theo một chu kỳ tăng dần mà có thể sẽ trải qua những giai đoạn biến động khác nhau. Nếu có một cuộc suy thoái kinh tế vào năm tới như nhiều nhà kinh tế dự đoán, điều đó sẽ làm chậm việc áp dụng xe điện trên toàn cầu.

Hãng theo dõi dữ liệu thị trường Wards Intelligence dự báo rằng xe ô tô sử dụng động cơ đốt trong sẽ chỉ chiếm dưới 80% doanh số bán ô tô ở Bắc Mỹ vào năm 2027. Dựa trên kế hoạch về các dòng sản phẩm của các nhà sản xuất ô tô, nhà phân tích Haig Stoddard của Wards cho biết tại một hội nghị gần đây rằng các nhà sản xuất "kỳ vọng khối lượng ICE (xe sử dụng động cơ đốt trong) tăng mạnh hướng tới thập kỷ tới”.

Điều này có ý nghĩa gì với năm 2023?

Trong suốt năm 2022, các nhà sản xuất ô tô lâu đời như Mercedes, Ford và General Motors Co đã ra mắt hàng chục mẫu xe điện mới để thách thức Tesla và những startup xe điện khác. Việc sản xuất hàng loạt hầu hết loại xe này dự kiến bắt đầu vào năm 2023 và 2024.

McCabe cho biết đến năm 2025, có thể có 74 mẫu xe điện khác nhau được cung cấp ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, ông dự đoán chỉ có ít hơn 20% trong số những mẫu xe đó có khả năng bán được với doanh số trên 50.000 xe mỗi năm. Các nhà sản xuất ô tô có thể mắc kẹt với quá nhiều mẫu xe thích hợp và quá nhiều công suất.

Các nền kinh tế tăng trưởng chậm lại cũng đe dọa đến nhu cầu xe tổng thể ở châu Âu và Trung Quốc.

Trong những năm đầu của Thế kỷ 20, các công ty ô tô mới mọc lên, được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư mong muốn bắt kịp làn sóng di chuyển hàng loạt mà Henry Ford và những người tiên phong khác đã bắt đầu. Đến những năm 1950, ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã hợp nhất và những thương hiệu từng được báo trước như Duesenberg đã biến mất.

Trong khoảng vài năm tới sẽ là khoảng thời gian để xác định liệu các thương hiệu xe điện được sinh ra trong Thế kỷ 21 có đi theo hướng tương tự hay sẽ có một giai đoạn mới xuất hiện trong ngành ô tô nói chung và xe điện nói riêng.