ACFTA: Thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ đối với mặt hàng rau quả

Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) mẫu E

Theo Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI, các nước trong Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) chỉ chấp nhận C/O mẫu E bằng giấy, một bộ C/O gồm một bản gốc và hai bản sao, phải làm bằng tiếng Anh.

Đặc biệt, C/O mẫu E sử dụng ba mã màu khác nhau và phải tuân thủ bảng màu của Viện Màu Quốc Tế Pantone, khác với C/O trong các Hiệp định khác cho phép in màu trắng để thuận tiện in ấn phát hành.

ACFTA là FTA duy nhất sử dụng "Movement Certificate" thay thế cho tên gọi "Back-to-back C/O" (C/O giáp lưng) thông dụng trong các FTA khác. 

Qui định về C/O giáp lưng của ACFTA cũng chặt chẽ hơn nhiều so với các FTA khác, cụ thể ACFTA bắt buộc nhà nhập khẩu trên C/O gốc và nhà xuất khẩu trên C/O giáp lưng phải là một. Hiện tại quá trình đàm phán nâng cấp ACFTA về vấn đề quy tắc xuất xứ được kỳ vọng sẽ cải thiện điều khoản này.

Theo qui định của ACFTA, trong trường hợp có sai sót hoặc lỗi nhỏ trên C/O thì các sai sót hoặc lỗi nhỏ này sẽ được sửa trực tiếp trên mặt C/O chứ không cấp lại C/O mẫu E mới. 

Việc sửa đổi này phải được chấp thuận bởi người có thẩm quyền kí C/O mẫu E và được chứng nhận bằng con dấu chính thức hoặc con dấu sửa lỗi sai (nếu có). 

Tuy nhiên, quá trình thực hiện Hiệp định cho thấy các Tổ chức cấp C/O mẫu E đều linh hoạt cấp mới C/O cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ gửi trả lại C/O bị cấp lỗi trong một khoảng thời hạn nhất định sau đó.

Cơ quan hải quan các Nước thành viên nhập khẩu cũng đều linh hoạt chấp nhận C/O mẫu E được cấp mới, mặc dù Hiệp định chưa có quy định này. Quá trình đàm phán nâng cấp ACFTA về vấn đề qui tắc xuất xứ được kỳ vọng sẽ cải thiện điều khoản này.

Thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ

ACFTA vẫn áp dụng qui trình cấp chứng nhận xuất xứ truyền thống, theo đó chứng nhận xuất xứ phải được cấp bởi một cơ quan có thẩm quyền do Nhà nước quy định/ủy quyền (tương tự các FTA ký trước đây mà Việt Nam đang thực hiện).

Trong đàm phán bản nâng cấp ACFTA về quy tắc xuất xứ (hiện đang đàm phán, chưa hoàn tất), có thể có khả năng có thêm hình thức tự chứng nhận xuất xứ.

C/O mẫu E có thể được cấp trước, trong hoặc sau thời điểm xuất khẩu, nhằm tạo thuận lợi cho quá trình xin C/O của thương nhân.

Mẫu CO và qui trình xin chứng nhận xuất xứ Mẫu E theo Hiệp định này được hướng dẫn cụ thể tại Thông tư số 36/2010/TT-BCT của Bộ Công Thương.