4 xu hướng nổi bật nhất trên thị trường tài chính thế giới năm 2025

Các nhà đầu tư trên khắp thế giới vừa có thêm một năm thành công rực rỡ. Thị trường chứng khoán tại Mỹ, châu Âu và Ấn Độ dự kiến sẽ kết năm ở mức cao kỷ lục, hoặc chỉ cách đỉnh lịch sử trong gang tấc. Với một số thị trường, 2025 còn là năm thứ ba liên tiếp ghi nhận mức tăng trưởng hai chữ số.

Một mặt, đà tăng ấn tượng của chứng khoán toàn cầu phản ánh niềm tin vào tiềm năng sinh lời của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Nhưng mặt khác, sự hưng phấn của giới đầu tư cũng đã lan rộng hơn so với những năm trước.

Tại Mỹ, lợi suất mà các doanh nghiệp có chất lượng tín dụng cao phải trả cho trái chủ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ thập niên 1990. Ở các thị trường mới nổi châu Á, phần bù rủi ro mà doanh nghiệp phải trả trên thị trường trái phiếu cũng rơi xuống đáy lịch sử.

Tuy nhiên, các con số trên không phản ánh hết những biến động dữ dội mà nhà đầu tư phải đối mặt trong năm 2025. Tháng 4 vừa qua, hệ thống tài chính toàn cầu từng tiến sát bờ vực khủng hoảng, khi kế hoạch thuế đối ứng do Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố đe dọa làm đảo lộn thương mại thế giới.

Không chỉ vậy, năm 2025 còn chứng kiến việc một số xu hướng kéo dài suốt nhiều năm trước đó bị chấm dứt, thậm chí đảo chiều. Dưới đây là 4 diễn biến quan trọng nhất trên thị trường tài chính toàn cầu trong năm 2025, theo tổng hợp của tờ The Economist.

Lòng tin vào USD suy yếu rõ rệt

Vào đầu tháng 4, sau khi ông Trump công bố các mức thuế đối ứng cao hơn nhiều dự đoán của giới quan sát, chứng khoán Mỹ lập tức cắm đầu giảm. Không chỉ cổ phiếu, nhà đầu tư còn bán tháo cả trái phiếu chính phủ Mỹ.

Theo lý thuyết, khi giá trái phiếu giảm và lợi suất tăng, đồng USD sẽ được hưởng lợi. Nhưng trên thực tế, nhà đầu tư cũng quay lưng với đồng bạc xanh.

Cơn hoảng loạn lắng xuống khi ông Trump “quay xe”, tạm hoãn hoặc hủy bỏ phần lớn các loại thuế đã công bố. Lúc này, nhà đầu tư nhận thấy Nhà Trắng không hành động quyết liệt như họ lo ngại, thị trường vẫn có thể hoạt động theo quy củ. Chứng khoán Mỹ nối lại đà tăng cũ, trái phiếu kho bạc và USD ổn định trở lại.

Nhưng niềm tin vào đồng bạc xanh vẫn không khôi phục hoàn toàn. Giá USD vẫn chưa quay trở lại mức đầu năm, trong khi các nhà đầu tư ngoại đang tích cực phòng vệ rủi ro liên quan đến đồng USD.

Trong cú sốc thị trường tiếp theo, trái phiếu kho bạc Mỹ có thể sẽ không còn được mặc định là “hầm trú ẩn an toàn” như trước đây.

Thứ bậc của các thị trường đảo lộn

Chứng khoán Mỹ khởi đầu năm với vị thế mà cả thế giới phải ngưỡng mộ. Trong năm 2023 và 2024, chứng khoán Mỹ lần lượt tăng 26% và 23%, vượt xa mức tăng của các thị trường phát triển khác là 14% và 2%.

Sang năm 2025, chứng khoán Mỹ không còn giữ vị trí số một, dù nền kinh tế số một thế giới là tâm điểm của cơn sốt AI.

Sự suy yếu của đồng USD là một phần nguyên nhân, nhưng không phải tất cả. Các thị trường châu Âu đã phi mã trong năm nay, nhờ các kế hoạch kích thích kinh tế của Đức và làn sóng gia tăng chi tiêu quốc phòng gia tăng trên khắp châu lục.

Cùng lúc đó, cổ phiếu của các thị trường mới nổi đã vượt lên các thị trường phát triển, phá vỡ “thông lệ” kéo dài suốt nhiều năm. Trong năm 2025, chỉ số MSCI của các thị trường mới nổi và thị trường phát triển lần lượt đi lên 27% và 19%. Đáng chú ý, chỉ số Kospi của Hàn Quốc nhảy vọt gần 70%.

Chứng khoán Mỹ vẫn thu hút nhiều sự chú ý của các nhà đầu tư nhất, nhưng trong năm nay, lợi nhuận phi thường lại đến từ những thị trường khác.

Lãi suất chính sách giảm nhưng lợi suất vẫn neo cao

Càng về những tháng cuối năm, các ngân hàng trung ương (NHTW) lớn càng có xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã giảm lãi suất ba lần, mỗi lần 25 điểm cơ bản (bps). NHTW Anh cũng có lộ trình tương tự.

NHTW Canada và châu Âu mạnh tay hơn với 4 đợt giảm lãi suất. Ngoại lệ duy nhất là Nhật Bản. Các quan chức nước này kéo lãi suất từ 0,25% lên 0,75% - mức cao nhất trong ba thập kỷ.

Lãi suất chính sách có ý nghĩa quan trọng với nền kinh tế, nhưng lợi suất trái phiếu kỳ hạn dài mới là yếu tố quyết định chi phí của đa số các khoản vay thế chấp và nợ doanh nghiệp.

Tuy lãi suất chính sách đã đi xuống đáng kể, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và Anh chỉ giảm lần lượt khoảng 40 bps và dưới 10 bps. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu chính phủ Đức kỳ hạn 10 năm lại tăng 50 bps so với đầu năm.

Một cách giải thích cho hiện tượng trên là nhà đầu tư lo sợ các NHTW đang hạ lãi suất quá sớm, còn các chính phủ đang vay nợ vượt quá khả năng chi trả. Cả hai đều có nguy cơ khiến lạm phát bùng lên, bào mòn giá trị của tiền tệ và trái phiếu chính phủ. Để bù đắp rủi ro này, các trái chủ yêu cầu lợi suất cao hơn.

Tờ The Economist dự đoán nếu lạm phát nóng lên trong năm 2026, xu hướng này sẽ càng tăng tốc.

Bitcoin mất danh hiệu “vàng kỹ thuật số”

Cho đến gần đây, bitcoin vẫn thường được xem là công cụ phòng vệ trước rủi ro lạm phát và nợ công. Bitcoin có nguồn cung hữu hạn và không chịu sự quản lý của NHTW, nên về lý thuyết sẽ không thể bị phá giá như tiền pháp định. Bởi hai đặc điểm này, một số người ví bitcoin là “vàng kỹ thuật số”.

Song, rốt cuộc nhà đầu tư vẫn thích vàng thật hơn là vàng kỹ thuật số. Kể từ đầu năm đến ngày 21/12, giá vàng đã tăng hơn 60%. Trái lại, bitcoin rớt 7%.

Khi giá vàng tăng lên mức quá cao, nhà đầu tư lại chuyển hướng sang kim loại quý khác là bạc, thay vì đổ tiền vào bitcoin. Trong năm nay, giá bạc thậm chí còn diễn biến vượt trội hơn vàng, với mức tăng hơn 140%.

Ngoài “vàng kỹ thuật số”, bitcoin cũng hay được coi là thước đo cho sự lạc quan của nhà đầu tư với công nghệ. Quả thật, cú giảm mạnh của bitcoin vào cuối năm trùng hợp với đà giảm sâu của cổ phiếu Nvidia và các công ty công nghệ nói chung.

Tuy nhiên, tính chung trong cả năm, cổ phiếu công nghệ vẫn đem lại tỷ suất sinh lời cao hơn nhiều so với bitcoin. Những người yêu thích bitcoin cần một câu chuyện thuyết phục hơn để chống đỡ đồng tiền mã hóa này.