Việt Nam liệu có thay đổi chính sách tiền tệ giữa lúc áp lực lạm phát xuất hiện, Fed tiếp tục tăng lãi suất?

Theo Báo cáo Chiến lược Thị trường tháng 5 mới đây, Bộ phận phân tích Chứng khoán SSI (SSI Research) nhận định mặc dù rủi ro từ xung đột Nga - Ukraine kéo dài, Trung Quốc áp dụng các biện pháp kiểm soát COVID-19 hay Fed tiếp tục thực hiện tăng lãi suất càng rõ nét, song dữ liệu kinh tế tháng 4 vẫn cho thấy triển vọng tích cực của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2022.

Các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng trong năm 2022 đến từ nhu cầu tiêu dùng nội địa, hoạt động xuất khẩu, giải ngân vốn FDI và tăng trưởng tín dụng tiếp tục đà hồi phục và giúp chúng tôi duy trì dự báo tăng trưởng GDP cho năm 2022 là 6,8%.

Bên cạnh đó, giải ngân đầu tư công – một công cụ thúc đẩy tăng trưởng cũng đã được cải thiện trong tháng 4 và được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì trong thời gian tới.

Như vậy, theo SSI Research, các yếu tố nền tảng thúc đẩy tăng trưởng vẫn được duy trì và trong ngắn hạn sẽ không xuất hiện rủi ro đối với những thay đổi trong chính sách, cả về tiền tệ và tài khóa.

Dẫn dữ liệu vĩ mô cập nhật tình hình kinh tế - xã hội tháng 4 của Tổng cục Thống kê, SSI Research cho biết hoạt động sản xuất mở rộng đà phục hồi trong tháng 4, thể hiện qua sự cải thiện của chỉ số sản xuất công nghiệp.

Cụ thể, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,4% so với cùng kỳ (so với mức tăng 9,1% trong tháng 3), trong đó đóng góp chủ yếu đến từ lĩnh vực chế biến chế tạo (tăng 11,3% so với cùng kỳ - cao hơn mức tăng trưởng của tháng 4 trong hai năm trước dịch COVID 2018 – 2019).

Trong các nhóm ngành cấp 2, sản xuất điện tử (+16,6%), dệt may (+20,5%), đồ nội thất (+10,3%) và kim loại (+8,3%) là những nhóm ngành ghi nhận mức tăng trưởng tích cực trong tháng và cũng phần nào thể hiện chính sách “Không COVID” chặt chẽ của Trung Quốc chưa tác động ngay lập tức tới ngành sản xuất của Việt Nam.

Số lượng lao động trong lĩnh vực công nghiệp tăng 3,9% so với cùng kỳ năm trước và do đó áp lực về việc thiếu hụt lao động như các nước phát triển là chưa nhiều.

Về hoạt động thương mại, ước tính sơ bộ của Tổng cục Thống kê cho thấy tín hiệu tích cực. Về các mặt hàng xuất khẩu, số liệu tháng 4 cho thấy xuất khẩu ngành sản xuất truyền thống tiếp tục duy trì đà tăng mạnh.

Tuy nhiên, SSI Research cũng lưu ý rủi ro đối với hoạt động sản xuất có thể sẽ xuất hiện trong thời gian tới, khi các chính sách giãn cách xã hội chặt chẽ ở Trung Quốc ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất và vận chuyển, trong khi Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu sản phẩm trung gian từ Trung Quốc.

Trên thực tế, nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm tới 30% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam, mặc dù tỷ trọng đang trong xu hướng giảm. Việt Nam đã và đang phụ thuộc một phần đáng kể vào Trung Quốc trong các sản phẩm trung gian phục vụ sản xuất điện tử, dệt may và hóa chất.

Mặt khác, dịch COVID-19 bùng phát sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng tại Trung Quốc, và từ đó làm giảm nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Trong ngắn hạn, điểm tích cực có thể được kỳ vọng đến từ xu hướng chuyển dịch các đơn hàng sang Việt Nam.

Về tiêu dùng, doanh thu bán lẻ và dịch vụ lần đầu tiên kể từ tháng 4/2021 ghi nhận mức tăng trưởng 2 con số so với cùng kỳ nhờ nhu cầu nội địa tăng mạnh cũng như sự phục hồi của hoạt động du lịch. 

Một điểm đáng chú ý trong tháng là lượng khách du lịch quốc tế đã tăng gấp 3 lần so với tháng trước, kể từ khi Việt Nam mở cửa hoàn toàn biên giới quốc tế. Các chuyên gia phân tích nhận định, trong tháng 5, hoạt động du lịch nội địa được kỳ vọng sẽ tiếp tục bùng nổ và Việt Nam đăng cai tổ chức SEA Games giúp doanh số bán lẻ tiếp tục được cải thiện.

Về đầu tư, tính đến cuối tháng 4, giải ngân vốn đầu tư công đạt khoảng 18,5% kế hoạch năm 2022 (thấp hơn so với mức 18,65% cùng kỳ). Xét theo số tuyệt đối, hoạt động giải ngân ghi nhận mức tăng 11,3% so với cùng kỳ. 

SSI Research kỳ vọng việc giải ngân sẽ tích cực hơn trong giai đoạn tới, nhất là sau cuộc họp Quốc hội vào cuối tháng 5 khi các rào cản về pháp lý có thể giải quyết.

Bên cạnh đó, lạm phát là yếu tố đang thu hút nhiều sự chú ý trong thời gian gần đây. CPI tháng 4 tăng 2,64% so với cùng kỳ (từ mức 2,4% trong tháng 3). CPI bình quân tăng 2,1% so với cùng kỳ, cao hơn nhiều so với mức tăng 0,9% trong 4 tháng năm 2021.

Bên cạnh mức nền thấp trong nửa đầu năm 2021, giá các mặt hàng vật liệu xây dựng, giáo dục, chi phí ăn uống và du lịch là những nguyên nhân chính khiến CPI tháng 4 tăng, trong khi giá thịt lợn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ là yếu tố hỗ trợ chính cho chỉ số CPI.

Lạm phát cơ bản chỉ tăng trung bình 0,97% trong 4 tháng đầu năm. Như vậy, các chuyên gia của SSI cho rằng, áp lực lên việc điều hành lãi suất và chính sách tiền tệ cho đến thời điểm hiện tại vẫn đang trong tầm kiểm soát.