Doanh nghiệp muốn thành lập Sở giao dịch hàng hóa phải đáp ứng điều kiện nào?

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 330/2025/NĐ-CP quy định về thành lập và hoạt động của Sở giao dịch hàng hóa trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Nghị định áp dụng đối với Sở giao dịch hàng hóa, nhà đầu tư, thương nhân, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động của Trung tâm tài chính quốc tế.

Các điều kiện để thành lập Sở giao dịch hàng hóa

Theo Nghị định, doanh nghiệp muốn thành lập Sở giao dịch hàng hóa phải đáp ứng các điều kiện, bao gồm: là thành viên của Trung tâm tài chính quốc tế hoặc là công ty do thành viên của Trung tâm tài chính quốc tế sở hữu hoặc kiểm soát, trong đó tỷ lệ vốn góp của thành viên Trung tâm tài chính quốc tế chiếm tối thiểu 49% vốn điều lệ.

Trường hợp là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tổng tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không được vượt quá 49%.

Ngoài ra, doanh nghiệp phải có vốn điều lệ từ 1.500 tỷ đồng trở lên, có mô hình tổ chức, chức năng hoạt động của Sở giao dịch hàng hóa, cùng dự thảo Điều lệ hoạt động phù hợp với quy định của Chính phủ về mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa và quy định tại Nghị định này.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải có hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý, vận hành an toàn, ổn định và bảo mật.

Trách nhiệm của Sở giao dịch hàng hóa

Nghị định cũng quy định rõ trách nhiệm của Sở giao dịch hàng hóa trong Trung tâm tài chính quốc tế. Theo đó, Sở giao dịch hàng hoá phải duy trì điều kiện thành lập và thực hiện các quy định của Chính phủ về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa.

Sở giao dịch hàng hóa có trách nhiệm vận hành sàn giao dịch theo Điều lệ hoạt động, bảo đảm cạnh tranh công bằng, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế về giao dịch, thanh toán, công bố thông tin và quản trị rủi ro; đồng thời, bảo đảm hạ tầng công nghệ thông tin, hệ thống giao dịch, thanh toán và bù trừ hoạt động an toàn, liên tục và có khả năng dự phòng.

Bên cạnh đó, Sở giao dịch hàng hóa thực hiện niêm yết hàng hóa, hợp đồng hàng hóa, bảo đảm đáp ứng yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm theo quy chuẩn hợp đồng; giám sát giao dịch nhằm phát hiện, ngăn chặn các hành vi thao túng giá, gian lận, rửa tiền và các hành vi bị cấm khác; đồng thời, áp dụng cơ chế cảnh báo sớm, giới hạn vị thế và giới hạn giao dịch nhằm bảo đảm an toàn thị trường.

Nghị định cũng yêu cầu Sở giao dịch hàng hóa chấp thuận và chấm dứt tư cách thành viên của Sở giao dịch hàng hóa theo quy định của Chính phủ về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa; giám sát việc tuân thủ nghĩa vụ của thành viên; xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Ngoài ra, Sở giao dịch hàng hoá có nhiệm vụ tổ chức đào tạo, phổ biến kiến thức, hướng dẫn nghiệp vụ cho thành viên và nhà đầu tư nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức tuân thủ pháp luật. Các Sở cũng có trách nhiệm bảo đảm điều kiện và thực hiện kết nối với hệ thống công nghệ thông tin của cơ quan quản lý Nhà nước để truyền dữ liệu giao dịch phục vụ công tác quản lý Nhà nước.

Các Sở phải phối hợp với Cơ quan giám sát Trung tâm tài chính quốc tế trong công tác giám sát, phòng ngừa và xử lý vi phạm; thực hiện báo cáo hoạt động, kết nối dữ liệu giao dịch theo hướng dẫn của Cơ quan điều hành tại các thành phố; thực hiện quy định tại Nghị định này và văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn Nghị quyết số 222/2025/QH15.

Mặt khác, Sở giao dịch hàng hóa cần thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt như đối tượng báo cáo là tổ chức tài chính theo quy định của pháp luật tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Ngoài ra, Nghị định quy định trong trường hợp xuất hiện nguy cơ gây mất ổn định thị trường giao dịch hàng hóa, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế - tài chính, trật tự, an toàn xã hội, hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng liên quan đến hoạt động giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa trong Trung tâm tài chính quốc tế, Bộ Công Thương có quyền áp dụng một hoặc đồng thời các biện pháp khẩn cấp.

Cụ thể, tạm ngừng hoặc hạn chế giao dịch trên hệ thống của Sở giao dịch hàng hóa; áp dụng chế độ kiểm soát đặc biệt đối với hệ thống công nghệ thông tin; công bố thông tin khẩn cấp về diễn biến thị trường và rủi ro tiềm ẩn; hạn chế hoặc đình chỉ quyền truy cập hệ thống đối với tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật hoặc thao túng thị trường, nhằm đảm bảo an toàn kỹ thuật, minh bạch và ổn định thị trường.