'Vua' cổ tức tiền mặt một thời Nông dược HAI và hành trình vào 'câu lạc bộ trà đá'
 |
FLC giảm kế hoạch doanh thu, lợi nhuận 2018 ngay trước thềm Đại hội cổ đông |
|
Quý I lỗ 6 tỷ, Nông dược HAI 'mơ' lãi trăm tỷ trong năm 2018, cổ tức 5% |
Cổ phiếu HAI từ không thanh khoản thành hàng “hot” đầu cơ
Trong thời gian từ khi niêm yết vào tháng 4/2010 đến tháng 9/2014, cổ phiếu HAI của CTCP Nông dược HAI được coi là một trong những cổ phiếu khá “buồn tẻ” trên sàn vì thanh khoản rất thấp, ít người biết đến.
Thi thoảng cổ phiếu này mới có một vài phiên giao dịch “bùng nổ” với khối lượng vài chục nghìn đơn vị, còn đa số chỉ vài trăm đơn vị hoặc không có giao dịch.
 |
| Các sản phẩm truyền thống của nông dược HAI là thuốc bảo vệ thực vật và giống nông nghiệp. |
Lý do rất đơn giản, HAI hoạt động ổn định, lợi nhuận tăng trưởng đều qua các năm, trả cổ tức tiền mặt cao nên cổ đông chỉ muốn giữ, không muốn bán.
Thế nhưng, kể từ khi bộ đôi CTCP Tập đoàn FLC (Mã: FLC) và CTCP Liên doanh Đầu tư Quốc tế KLF (Mã: KLF) quyết định đầu tư vào hồi tháng 9/2014, HAI trở thành một cổ phiếu đầu cơ với khối lượng giao dịch thường xuyên ở mức hàng triệu đơn vị/phiên. Giá cổ phiếu cũng chứng kiến nhiều biến động thất thường.
Chẳng hạn ngày 5/9/2014, HAI bắt đầu đợt "sóng" 9 phiên tăng trần liên tiếp với mức tăng tổng cộng hơn 70%.
Hay vào tháng 7-8/2017, cổ phiếu này có 27 phiên tăng liên tiếp, trong đó có đến 24 phiên trần, khối lượng giao dịch thường trên 2 triệu đơn vị, có phiên trên 10 triệu.
Thế nhưng sau các đợt tăng sốc này là những phiên giảm sâu, kết phiên 13/6 HAI ở mức 3.850 đồng/cp, ngang một cốc trà đá.
 |
| Diễn biến giá cổ phiếu HAI từ khi lên sàn năm 2006 đến tháng 6/2018. Nguồn: VNDirect. |
Lãnh đạo mới từ "họ FLC" …
(Họ cổ phiếu FLC gồm cổ phiếu FLC và các công ty liên quan như KLF, ROS, ART, HAI, TNI, AMD)
Tháng 9/2014, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn Nhà nước (SCIC) thoái vốn khỏi HAI, ông Lê Thành Vinh - Thành viên HĐQT FLC lúc đó đã mua vào 16,78% vốn HAI, bà Phạm Thị Hải Ninh - Thành viên Ban kiểm soát FLC mua vào 16,29%, CTCP Liên doanh Đầu tư Quốc tế KLF – một công ty trong "họ FLC" – sở hữu 24,5%.
Cùng tháng 9, ông Doãn Văn Phương - Thành viên HĐQT KLF, đồng thời là Tổng Giám đốc FLC được bổ nhiệm giữ chức Chủ tịch HĐQT HAI còn ông Lê Thành Vinh cũng được bổ nhiệm vào HĐQT HAI.
Đến tháng 6/2018, FLC đã sở hữu hơn 23 triệu cổ phần HAI với tỷ lệ 12,65%, đồng thời đã có tới 7 lãnh đạo của HAI đồng thời là lãnh đạo tại FLC.
 |
|
Các lãnh đạo của HAI đồng thời là lãnh đạo tại FLC và KLF. Nguồn: Kiên Dương tổng hợp. |
... mang theo chính sách cổ tức bằng cổ phiếu của "họ FLC"
Trước 2014, năm nào HAI cũng đều đặn trả cổ tức tiền mặt tỷ lệ 15-30% và chỉ 2 lần trả cổ tức bằng cổ phiếu. Tuy nhiên, khi có sự tham gia của FLC và KLF, HAI thay đổi hẳn chiến lược trả cổ tức sang bằng cổ phiếu, bên cạnh phát hành cổ phiếu thưởng, chào bán cổ phiếu cho cổ đông để tăng vốn.
 |
| Sự khác biệt rõ rệt trong chính sách cổ tức của HAI từ khi về 'họ FLC' tháng 9/2014. Nguồn: Kiên Dương tổng hợp từ VNDIRECT. |
Từ 2006 - 2013, số lượng cổ phiếu HAI lưu hành chỉ tăng tổng cộng 26%. Từ khi gia nhập "họ FLC" vào tháng 9/2014 đến năm 2017, số lượng cổ phiếu HAI đã tăng gấp 10 lần từ 18,3 triệu lên 183 triệu!
.... và chiến lược kinh doanh của "họ FLC"
Năm 2014, toàn bộ doanh thu của HAI đến từ các hoạt động sản xuất kinh doanh ngành nông nghiệp, trong đó mảng nông dược đóng góp gần 77%. Sang 2016, mảng nông dược chỉ còn đóng góp 65% doanh thu và mảng mới gồm xây dựng, gia công, vật liệu góp 22%.
Năm 2017, HAI ghi nhận 1.721 tỷ đồng doanh thu thuần thì có gần 577 tỷ đồng, tức khoảng 1/3, đến từ FLC, KLF và các công ty liên quan. Giá trị khoản phải thu từ các công ty này cũng lên tới trên 104 tỷ đồng. Đây đều là các công ty hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, bất động sản, dịch vụ du lịch, không phải ngành nông dược như HAI trước đây vẫn làm.
Việc HAI mở rộng sang bất động sản dường như đang đi ngược lại xu thế chung khi hàng loạt các đại gia bất động sản như Hoàng Anh Gia Lai, Đức Long Gia Lai, Pan Group,... đang chuyển hướng sang làm nông nghiệp.
Dự án bất động sản được HAI đầu tư mạnh nhất là Cao ốc văn phòng và Nhà ở số 358 Kinh Dương Vương, phường An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM.
Theo kế hoạch ban đầu, dự án có diện tích 3.042 m2, tổng vốn đầu tư 673 tỷ đồng, thời gian triển khai từ 2015-2017, đưa vào sử dụng quý 1/2018. Tuy nhiên đến tháng 6 năm nay, HAI vẫn báo cáo “đang triển khai” dự án này.
 |
| Địa điểm xây dựng dự án Cao ốc văn phòng và Nhà ở tại địa chỉ số 358 Kinh Dương Vương, TP HCM. Ảnh: FILI. |
Kinh doanh tụt dốc
Các chiến lược giữ lại lợi nhuận, liên tục tăng vốn, mở rộng đầu tư bất động sản không mang lại hiệu quả cho HAI cho đến hiện tại, thể hiện ở sự biến động sụt giảm của các chỉ số tài chính qua các năm
 |
 |
| Một số chỉ tiêu tài chính của HAI qua các năm. Nguồn: Kiên Dương tổng hợp từ BCTC. |
Hiệu quả kinh doanh đi xuống trong khi số lượng cổ phiếu tăng lên quá nhanh, lẽ tất yếu là tỷ lệ thu nhập trên một cổ phiếu (EPS) và giá trị sổ sách trên một cổ phiếu (BVPS) giảm mạnh. Từ chỗ EPS dao động trong khoảng 2.000 – 5.000 đồng, giờ đây EPS của HAI chỉ còn vỏn vẹn hơn 300 đồng.
Đại hội đồng cổ đông qua nhiều năm, ban lãnh đạo HAI thường viện dẫn lý do diễn biến thời tiết không thuận lợi và cạnh tranh gay gắt, nhưng theo dõi diễn biến qua các năm cho thấy, công ty đang “lơ là” lĩnh vực kinh doanh chính mà mở rộng sang các lĩnh vực bất động sản, xây dựng.
Chẳng hạn Đại hội cổ đông bất thường năm 2014 thông qua kế hoạch tăng vốn lên gấp 6 lần để huy động vốn xây dựng các nhà máy ở ba khu vực gồm: Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và khu vực miền núi phía Bắc.
Tuy nhiên 1 tháng sau, HĐQT HAI thông qua việc thành lập Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Địa ốc HAI với vốn điều lệ 100 tỷ đồng do HAI sẽ sở hữu 100%.
Cuối 2017, HAI lại rót 654 tỷ đồng vốn từ phát hành cổ phiếu vào Địa ốc HAI thay vì đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao như chiến lược đưa ra trước đó.
Quý I vừa qua, HAI lỗ sau thuế gần 6 tỷ đồng – quý thua lỗ đầu tiên kể từ khi lên sàn năm 2006. Do đó nhiều nhà đầu tư nghi ngại về tính khả thi của kế hoạch tham vọng 1.850 tỷ đồng doanh thu và 100 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế cho cả năm 2018.
