Liệu có cần 'đâm đúng cách' để xe bung túi khí?

Chiếc Toyota Camry không bung túi khí mới đây đã đặt ra một nghi vấn "Liệu có phải người Việt đâm xe... chưa đúng cách?".

Vụ việc mới đây nhất liên quan tới việc xe Toyota Camry đâm thẳng vào đuôi xe tải, khiến xe hư hỏng nặng, gần như bị phá nát 1/2 phía trước mà túi khí vẫn không bung, đang dấy lên những lo ngại về độ an toàn của hãng xe Nhật này.

dam xe nhu nao thi bung tui khi lieu co can dam dung cach

Chiếc Toyota Camry "rúc gầm" xe tải tại Bắc Giang.

Vụ tai nạn khiến chiếc Toyota Camry biến dạn gần như 1/2 phía trước xe, nhưng không bung túi khí.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có luồng ý kiến cho rằng xe Camry đâm... chưa đúng cách, hay nói cách khác, tai nạn chưa đủ nặng để túi khí - một trang bị an toàn đắt tiền, bung ra bảo vệ người ngồi trong xe.

Vậy đâm xe như nào túi khí sẽ bung? Và liệu là có cần phải... đâm đúng cách túi khí mới bung?

Túi khí là gì?

Túi khí là một túi vải mềm, có khả năng phồng căng cực nhanh rồi xẹp hơi cực nhanh trong quá trình xảy ra tai nạn, nhằm cung cấp cho người ngồi trên xe một đệm hơi hấp thụ lực, giảm bớt hậu quả do va chạm.

Về cơ bản túi khí gồm 3 bộ phận: túi khí, mô-đun phát nổ và cảm biến va chạm.

Túi khí hiện là trang bị an toàn bắt buộc tại nhiều quốc gia.

Túi khí hoạt động như nào?

Túi khí trên ô tô được điều khiển bởi ACU (Airbag Control Unit - tạm dịch: bộ điều khiển khí túi). ACU giám sát loạt cảm biến liên quan bao gồm (nhưng không bắt buộc đầy đủ): gia tốc kế, cảm biến va chạm, cảm biến áp lực cạnh bên (cửa), cảm biến tốc độ bánh xe, cảm biến áp lực phanh, cảm biến áp lực trên mặt ghế và con quay hồi chuyển.

Một khi ngưỡng phát nổ được ghi nhận, ACU sẽ kích hoạt đốt cháy bộ phận tạo khí, nhanh chóng bơm căng túi khí. Khi người trên xe va chạm với túi khí, khí sẽ được thoát ra từ từ qua các lỗ thông khí nhỏ. Toàn bộ quá trình từ lúc cảm biến ghi nhận va chạm cho tới lúc toàn bộ lực va chạm từ người ngồi trên xe được hấp thụ diễn ra trong vòng khoảng dưới 0,20 giây - theo Viện Giám sát An toàn Đường cao tốc Hoa Kỳ - NHTSA.

Clip minh họa về cách túi khí được triển khai và bảo vệ người ngồi trên xe.

Tuy vậy, thông tin quan trọng nhất là tốc độ giảm tốc (gia tốc giảm) của xe - thông tin được trích xuất từ gia tốc kế. Theo kỹ sư Lê Văn Tạch, loại thông tin duy nhất kích hoạt túi khí trên xe ô tô Toyota Việt Nam là cảm biến gia tốc kế.

Cảm biến gia tốc kế kích hoạt túi khí là một mạch điện tích hợp, bao gồm nhiều phần tử cơ học rất nhỏ, mang điện tích. Các phần tử này có khả năng di chuyển khi xe tăng/giảm tốc.

Trong trường hợp giảm tốc đột ngột, tốc độ di chuyển của các phần tử này đủ để gây ra một sự thay đổi về mặt điện dung, từ đó đóng mạch, kích hoạt túi khí. Bên cạnh đó, trường hợp tăng tốc đủ đột ngột (như việc một xe di chuyển rất chậm bị một xe di chuyển tốc độ lớn đâm từ phía sau), cũng có thể gây ra việc kích hoạt túi khí.

Clip đơn giản minh họa cách thức hoạt động của cảm biến gia tốc (không sử dụng hạt cơ học nhưng có cách hoạt động gần như tương đương) để kích hoạt túi khí.

Hiện tại, quy định tại Hoa Kỳ yêu cầu toàn bộ các túi khí trên ô tô phải được kích hoạt, khi xe giảm tốc đột ngột tương đương với việc va chạm vào vật thể cứng, không biến dạng, ở vận tốc 23 km/h.

Vậy có cần đâm xe đúng cách để túi khí nổ?

Quay trở lại trường hợp xe Toyota Camry, ở đây, rõ ràng lý do "đâm chưa đúng cách" khó có thể được chấp nhận. Trường hợp duy nhất lý giải cho việc túi khí chưa nổ ở đây là gia tốc giảm (tốc độ giảm vận tốc) chưa đủ lớn để kích hoạt túi khí.

Bên cạnh đó, cũng theo kỹ sư Lê Văn Tạch, một số trường hợp dù đâm rất mạnh vào vật thể cứng như cột điện, xe cũng có khả năng chưa bung túi khí. Tiết diện va chạm nhỏ, dẫn tới việc lực va chạm được hấp thu tốt hơn, và gia tốc giảm chưa đủ lớn là lý do khiến túi khí không nổ trong trường hợp này.