Gã không lồ Saudi Aramco có lợi nhuận kỷ lục thế giới trước thềm IPO?

Công trường dầu mỏ Manifa của Saudi Aramco ở Arabia Saudi, 14/6/2015.

Theo Reuters đưa tin, các nhà đầu tư tranh cãi bấy lâu nay liệu Aramco có thể được định giá ở khoảng 2.000 tỷ USD, con số đưa ra bởi Hoàng tử Saudi Mohammed bin Salman, người muốn huy động tiền mặt từ IPO cho mục tiêu đưa quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới thoát khỏi sự phụ thuộc vào dầu thô.

Dựa trên trữ lượng dầu mỏ của Aramco là 261 tỷ thùng, giá khoảng 7 - 8 USD/thùng, theo đó tài sản dầu của Maersk Aramco có giá trị gần 2.000 tỷ USD.

Nhưng đây không phải là thước đo duy nhất để định giá công ty năng lượng. Với các phương pháp khác, giá trị mục tiêu của Aramco có thể gặp thách thức.

Hầu hết chỉ số tài chính của những công ty dầu mỏ lớn không được biết đến và chỉ được tiết lộ khi Aramco công bố báo cáo tài chính trước thềm IPO năm 2018.

Tính sơ bộ dựa trên tỷ lệ chấp nhận toàn cầu đối với các doanh nghiệp ngang hàng – giá trị doanh nghiệp so với thu nhập cốt lõi (EV/EBITDA) cho thấy EBITDA công ty Saudi này khoảng 130 tỷ USD để đạt được giá tri 2.000 tỷ USD.

Không có công ty nào trong bất cứ ngành công nghiệp nào đã từng báo cáo một thu nhập trước lãi vay, thuế và khấu hao (EBITDA) trên 100 tỷ USD.

Để so sánh, Apple - gã khổng lồ về công nghệ và công ty lên sàn vốn hóa lớn nhất thế giới có giá trị hơn 830 tỷ USD, cũng chỉ có EBITDA ở mức 82 tỷ USD EBITDA trong năm 2015, theo số liệu Thomson Reuters Eikon.

Sai lầm khi so sánh Aramco với Exxon

Exxon Mobil, công ty năng lượng lớn nhất thế giới đã lên sàn với giá trị thị trường là 365 tỷ USD trong năm 2016, EBITDA là 23 tỷ USD năm ngoái, theo số liệu Thomson Reuters Eikon. Trong năm 2012, EBITDA của họ đạt 65 tỷ USD – nhưng đó là khi dầu được giao dịch tốt với giá hơn 100 USD một thùng. Giá dầu thô tham chiếu Benchmark Brent hiện giờ khoảng 54 USD/thùng.

Năm ngoái, Exxon giao dịch ở mức EV/EBITDA trên 15 lần, cao hơn tiêu chuẩn ngành. Nếu Aramco đạt được tỷ lệ tương đương, lợi nhuận cốt lõi của nó cần phải đạt khoảng 130 tỷ USD để đạt được giá trị mục tiêu.

Aramco sẽ không muốn bị moi móc khi được yêu cầu bình luận về cách làm sao để đạt được 2.000 tỷ USD.

“Đây là hiện tượng đầu cơ cao. Chúng tôi không muốn bình luận về đầu cơ hay tin đồn” công ty nói với Reuters trong một tuyên bố.

Nguồn tin ngành có trụ sở ở Arab Saudi cho biết, giá trị của Aramco chưa thể tính toán cho đến khi hoàn thành việc sổ sách để đánh giá khẩu vị nhà đầu tư.

Logo của Saudi Aramco tại hội nghị và trưng bày lần thứ 20 dầu khí và dầu mỏ Trung Đông (MOES 2017) ở Manama, Bahrain, March 7, 2017. REUTERS/Hamad I Mohammed/File Photo

Nguồn tin này cho biết, họ đã sai khi so sánh Aramco với Exxon, công ty có ít hơn một nửa sản lượng dầu so với Aramco và thậm chí không có được 1/10 dự trữ của họ. EBITDA không phải là thước đo duy nhất, nguồn tin này nói thêm.

Aramco sẽ làm tốt để đảm bảo tỷ lệ cao của Exxon. Các nhà đầu tư thích Exxon nhiều hơn các công ty dầu khác, trao cho nó tỷ lệ đôi khi hào phóng hơn các công ty công nghệ nổi tiếng như Google hay Apple.

Ví dụ, đối thủ của Exxon là Shell, BP và Total giao dịch ở mức EV/EBITDA khoảng 6 lần. Nếu Aramco được định ở mức đó, cần đạt được thu nhập cốt lõi ở mức "khủng" 330 tỷ USD/năm để đạt được giá trị 2.000 tỷ USD.

“Một điều bạn không bao giờ làm trước IPO là nói với thị trường giá trị mà công ty mong muốn đạt được, điều này gây nên áp lực về con số và thời gian đạt được các mục tiêu", ngân hàng đầu tư Western, người đã tham gia vào niêm yết một số công ty công nghệ khác của bang nói.

Nhìn thu nhập khủng từ các tài khoản của Arab Saudi

Aramco có thể chứng minh lợi nhuận khủng, với sản lượng dầu khoảng 10 triệu thùng mỗi ngày và một số tỷ lệ thu hồi dầu thô rẻ nhất thế giới, cùng với mạng lưới nhà máy lọc dầu toàn cầu gia tăng giá trị.

So với sản lượng của Aramco, Exxon chưa bằng một nửa, với sản lượng tương đương dầu khoảng 4 triệu thùng một ngày năm 2016, trong khi trữ lượng của công ty Mỹ chỉ bằng một phần nhỏ của Aramco, trữ lượng dầu khoảng 20 tỷ thùng.

Aramco chưa từng công bố kết quả, nhưng các kết luận về thu nhập của nó có thể rút ra được từ các tài khoản của Arab Saudi.

Nếu xét đến tổng lượng cung cấp dầu của Aramco với tổng thu nhập quốc gia, theo Fareed Mohamedi, chuyên gia kinh tế trưởng ở Rapidan Group có trụ sở tại Mỹ. “Dựa trên cân bằng tài khoản vãng lai của Saudi, có thể dự báo Aramco đạt doanh thu 160 tỷ USD năm ngoái chỉ từ xuất khẩu dầu thô và sản phẩm tinh chế khi giá trung bình là 43 USD một thùng”, Mohamedi cho biết.

“Do đó nếu giá dầu tăng lên 70 USD/thùng, Aramco có đạt được doanh số 250 tỷ USD/năm. Với chi phí hoạt động ở mức thấp nhất trên thế giới, không phải là bất khả thi để Aramco báo cáo lợi nhuận và thu nhập quy khủng 100 tỷ USD một năm và hơn nữa,” ông nói.

Ngoài vấn đề tài chính, các nhà đầu tư cũng đánh giá rủi ro quốc gia khi xem xét giá trị của Aramco.

Exxon có lợi thế khi trụ sở ở Mỹ, thậm chí một số hoạt động và sản phẩm của nó nằm ở những quốc gia không ổn định về chính trị.

"Trụ sở của Aramco ở Ả Rập Xê Út, một quốc gia trong vùng bất ổn bởi cuộc chiến Yemen. Aramco chắc chắn là một công ty tuyệt vời, hiện đại và chất lượng cao. Nhưng không may, không ai có thể nói Ả Rập Xê Út là một quốc gia tuyệt vời xet về chính trị", ngân hàng Western đánh giá.

Hàng loạt quốc gia Trung Đông lên kế hoạch IPO cho công ty dầu khí nhà nước Hôm thứ Hai (10/7), công ty dầu khí nhà nước của Abu Dhabi công bố kế hoạch niêm yết công khai một phần hoạt động ...

10 công ty dầu khí lớn nhất thế giới Dầu khí là ngành công nghiệp có thể thu về lợi nhuận khổng lồ, đặc biệt khi nhu cầu sử dụng nguồn nguyên liệu này ...

Tập đoàn dầu khí quốc gia lớn nhất Arab Saudi đầu tư 18 tỷ USD vào Mỹ Saudi Aramco, tập đoàn dầu khí quốc gia lớn nhất của Arab Saudi, sẽ dùng 18 tỷ USD để mở rộng hoạt động ở Mỹ ...

Ả Rập Xê Út kiểm soát 100% nhà máy lọc dầu lớn nhất Mỹ Nhà máy lọc dầu lớn nhất Mỹ hiện hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của quốc gia giàu dầu thô.