Chỉ số giá tiêu dùng thực phẩm giảm nhưng sẽ sớm tăng trở lại

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11 tăng +0,13% MoM, mức thấp nhất trong 4 tháng gần đây. Nhóm giáo dục và y tế đã không còn tác động lớn đến CPI do trong tháng chỉ có 2 tỉnh được tăng giá dịch vụ y tế. Thay vào đó, hai nhóm mặt hàng khác kéo tăng CPI tháng 11 là lương thực (+1,12%) và giao thông (+0,68%).

ảnh minh họa

CPI lương thực tăng chủ yếu do giá gạo. Giá gạo trong kỳ tính toán đã tăng tương đối mạnh với giá lúa khô tại ĐBSCL đã có thời điểm chạm ngưỡng 5,9 nghìn đồng/kg, mức cao nhất kể từ đầu năm. Mặc dù sau đó giá gạo giảm nhưng mức giá thấp này không được tính vào tháng 11 mà sẽ được tính vào kỳ CPI của tháng 12. Nguyên nhân giá lúa gạo tăng vẫn đến từ nhu cầu thu mua cho hợp động xuất khẩu kết hợp với thiên tai bão lũ tại các tỉnh phía bắc.

Giá xăng trong kỳ tính toán tăng 150đ/lít đã làm CPI giao thông tăng tháng thứ 4 liên tiếp. Tuy vậy cũng có thể thấy mức tăng giá xăng là không lớn và vì vậy CPI Giao thông cũng chỉ tăng +0,68% MoM, thấp hơn nhiều đợt tăng giá vào tháng 9 khiến CPI Giao thông tăng +2,13% MoM. Với giá dầu thế giới vẫn đứng trên 56 USD/thùng, CPI Giao thông tháng 12 ước tính sẽ tăng từ 1,5% đến 2% MoM.

Điểm đáng chú ý là CPI thực phẩm đã giảm sau 4 tháng tăng liên tiếp. CPI Thực phẩm tháng 11 giảm -0,06% chủ yếu do giá thịt lợn giảm -1,78%. Ngược lại, giá rau tăng +1,96% (tháng 10 tăng +3,8%) do ảnh hưởng mưa bão đầu tháng 11 tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Cũng do mưa bão, giá thủy hải sản tươi sống tăng +0,83%.

nguồn: TCTK, Bloomberg

Tính từ đầu năm, CPI đã tăng +2,38% trong đó CPI thực phẩm giảm nhiều nhất (-3,44%) và có tác động kìm hãm CPI lớn nhất. Tuy vậy bắt đầu từ cuối tháng 11 giá thịt lợn hơi đang có xu hướng tăng do nhu cầu thu mua để xuất sang Trung Quốc. Giá thịt lợn hơi khu vực miền bắc hiện dao động từ 28.000-31.000đ/kg tăng so với mức 26.000-30.000đ/kg vào cuối tháng 11. Giá thịt lợn tại Trung Quốc cũng đang tăng nhẹ. Với nhu cầu tiêu thụ cao trong dịp cuối năm, giá thịt lợn tại Trung Quốc rất có thể sẽ còn tăng, kéo theo giá thịt lợn trong nước. Đây là tin vui cho người chăn nuôi nhưng cũng là cảnh báo cho nhà quản lý để có biện pháp kiểm soát lạm phát trong mùa cao điểm cuối năm.

Như vậy, CPI thực phẩm, giao thông và nhà ở (giá điện tăng +6,08% từ 1/12) sẽ kéo CPI tháng 12 tăng cao. CPI cả năm rất có thể sẽ vượt ngưỡng 3%. Mặc dù vẫn còn thấp hơn ngưỡng kiểm soát 4%, việc tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục cần phải được cân nhắc chuyển sang năm 2018 để tránh CPI tăng quá cao trong 1 tháng, làm ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và sức tiêu dùng của người dân.