Bộ Tài chính, NHNN có liên quan gì đến 3 lần góp vốn của PVN tại OceanBank?
Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ công an công bố kết luận vụ án "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN).
Kết luận cho biết, trong ba lần chủ trương góp vốn và đợt 1, PVN có văn bản xin ý kiến Bộ Tài chính, đồng thời Văn phòng Chính phủ cũng có công văn đề nghị Bộ Tài chính có ý kiến về việc góp vốn của PVN vào Oceanbank để làm căn cứ báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã có công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó nêu “để làm rõ tính hiệu quả đề nghị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cần báo cáo rõ tình hình hoạt động của OceanBank, đặc biệt là danh mục cho vay, danh mục chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán, cũng như việc trích lập các khoản dự phòng cho các hoạt động kinh doanh của OceanBank, xác định giá trị thực cổ phiếu của OceanBank để tránh rủi ro trước khi quyết định đầu tư”.
 |
| Bộ Tài chính. |
Tại đợt 2 góp vốn, sau khi có công văn của Văn phòng Chính phủ đề nghị Bộ Tài chính có ý kiến về việc tham gia góp tăng vốn điều lệ tại OceanBank của PVN, Bộ Tài chính đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, nêu “Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo PVN rà soát tình hình triển khai thực hiện cân đôi nguồn vốn cho các dự án dầu khí, đặc biệt là các dự án trọng điểm dầu khí, trên cơ sở đó xác định nguồn vốn để đầu tư thực hiện góp vốn vào OceanBank.
Việc đầu tư phải đảm báo tính hiệu quả, bảo toàn và phát triển được vốn đã đầu tư. Trường hợp nguồn vốn không đủ để tham gia đầu tư thì PVN thực hiện chuyển nhượng quyền mua cổ phần tăng vốn điều lệ tại OceanBank theo quy định hiện hành”.
Theo đó, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ đưa ra ý kiến chỉ đạo PVN rà soát tình hình triển khai thực hiện, cân đối vốn, trước hết bảo đảm vốn cho các dự án đầu tư thuộc ngành nghề kinh doanh chính, đặc biệt là các dự án trọng điểm dầu khí… Ý kiến cũng nêu trường hợp khó khăn về vốn thì không nhất thiết nắm giữ 20% vốn OceanBank.
Tại đợt góp vốn lần 3, các cá nhân tại PVN hành vi làm trái khoản 2 Điều 55 Luật các tổ chức tín dụng 2010. Thủ tục góp vốn, PVN không báo cáo Thủ tướng Chính phủ cũng như Bộ Tài chính.
Kết luận điều tra Bộ Công an nêu, với chức năng nhiệm vụ quản lý vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp, theo dõi, tổng hợp tình hình quản lý, sử dụng vốn, tài sản Nhà nước tại các DNNN, tập đoàn tổng công ty nhà nước, Bộ Tài chính đã có các văn bản gửi Văn phòng Chính phủ, PVN, đề nghị PVN rà soát, đánh giá tình hình hoạt động OceanBank, tình hình triển khai các dự án, cân đôi nguồn vốn đầu tư, bảo đảm hiệu quả, bảo toàn, phát triển vốn.
Ngoài ra, từ năm 2012, công tác thanh tra quản lý tài chính doanh nghiệp tại PVN và tái cơ cấu PVN 2012-2015, Bộ Tài chính đã có một số văn bản đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng chỉ đạp PVN lộ trình thoái vốn đã đầu tư tại các DN tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản (trong đó có OceanBank)… thông qua đấu giá công khai.
Trong khi đó, các cá nhân liên quan tại PVN đã bỏ qua yêu cầu, đề nghị của Bộ Tài chính, không báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ trước khi thực hiện, trái quy định của Chính phủ, pháp luật của Nhà nước, gây hậu quả thiệt hại đối với toàn bộ số vốn góp của PVN tại OceanBank.
Hiện tài liệu chưa có căn cứ xác định hành vi liên quan của các cá nhân tại Bộ Tài chính có dấu hiệu tội phạm.
Trách nhiệm, vai trò của NHNN
Liên quan đến vai trò, trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tại Chi nhánh tỉnh Hải Dương trong việc thanh tra, giám sát việc tăng vốn điều lệ của OceanBank và góp vốn của PVN.
Theo quy định của Thông tư 06/2010/TT-NHNN, sau khi hoàn tất tăng vốn lên 5.000 tỷ đồng, OceanBank phải báo cáo lên NHNN qua cơ quan Thanh tra, giám sát và gửi cho Chi nhánh tỉnh Hải Dương.
Tuy nhiên, thời gian tăng vốn theo văn bản 6382/NHNN-TTGSNH ngày 23/8/2010, OceanBank không có báo cào nào về việc tăng vốn điều lệ đã thực hiện từ 2.000 lên 3.500 tỷ đồng và lên 4.000 tỷ đồng; việc này cũng không được quy định cụ thể thời gian phải báo cáo theo Thông tư 06 trên.
Chỉ sau khi hết hiệu lực (tháng 9/2011) của văn bản 6382, thì đến 20/2/2012, NHNN CN Hải Dương mới nhận được báo cáo ghi ngày 8/2/2012 của OceanBank về việc đã hoàn thành tăng vốn lên 4.000 tỷ đồng và chưa thực hiện tăng vốn lên 5.000 tỷ đồng theo kế hoạch.
Theo nhiệm vụ, ngày 15/11/2011, NHNN CN Hải Dương đã có báo cáo gửi Chủ tịch HĐQT OceanBank, báo cáo giám sát và phân tích quý IV/2011 vào ngày 15/1/2012 và bao cáo đánh giá xếp loại OceanBank năm 2011 vào ngày 29/5/2012. NHNN CN Hải Dương đã trừ 3 điểm đối với chỉ tiêu vốn tự có của OceanBank do OceanBank chưa tăng đủ vốn điều lệ lên 5.000 tỷ đồng và cũng không thực hiện giải pháp theo yêu cầu văn bản.
Ngày 11/5/2012, Cơ quan thanh tra giám sát Ngân hàng đã tiến hành thanh tra đối với OceanBank. Ngày 27/12/2012, ra kết luận thanh tra, kiến nghị OceanBank phải giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông là tổ chức kinh tế xuống mức không quá 15% vốn điều lệ Ngân hàng, trong đó có PVN, chậm nhất đến ngày 30/6/2013.
Sau đó, OceanBank có đề xuất phương án xử lý bằng việc tăng vốn từ 4.000 lên 5.350 tỷ đồng từ năm 2013 - 2015, nhằm giảm tỷ lệ sở hữu PVN xuống 14,95% và đã được NHNN chấp thuận.
Tài liệu thu thập xác định việc OceanBank tiếp tục tăng vốn lên 4.000 tỷ đồng và để PVN sở hữu 20% vốn là trái quy định pháp luật (khoản 2 điều 55 Luật các TCTD 2010: một cổ đông là tổ chức không được sở hữu vượt quá 15% vốn điều lệ một TCTD).
OceanBank và PVN phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về việc mua cổ phần nêu trên.
Cơ quan cánh sát điều tra Bộ Công An xác định, NHNN và CN Hải Dương đã thực hiện chức năng thanh tra, giám sát theo quy định pháp luật và có kiến nghị đối với OceanBank. Tài liệu đến nay chưa đủ căn cứ xác định hành vi liên quan của các cá nhân tại NHNN và CN Hải Dương có dấu hiệu tội phạm.
