4 lý do SCIC nên bán trọn lô 45% vốn Vinamilk

Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản phân tích thêm những căn cứ để khẳng định việc bán toàn bộ lô cổ phần 45% vốn điều lệ Vinamilk là lựa chọn duy nhất. Trước đó, VAFI gửi Bộ Tài chính và Tổng Công ty Đầu tư & Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) văn bản cảnh báo có thể mất 1 tỷ USD khi SCIC bán vốn Vinamilk nhiều lần.

Thứ nhất, theo VAFI, bán vốn nhà nước tại các doanh nghiệp lớn kinh doanh hiệu quả trong giai đoạn 2016 – 2020 là giải pháp hữu hiệu nhằm giảm trần nợ công, giảm bội chi ngân sách đồng thời tạo thêm nguồn vốn đầu tư vào các dự án lớn nhằm phát triển cơ sở hạ tầng của đất nước . Với việc bán vốn, VAFI ước tính nếu thực hiện quyết liệt, ngân sách nhà nước có thêm từ 30 - 40 tỷ đô la trong giai đoạn 2017 – 2020. Nếu chỉ bán 9% vốn Vinamilk, số tiền thu được khoảng trên 800 triệu USD sẽ không giải quyết được các mục tiêu kiểm soát trần nợ công và có thêm nguồn vốn cho các dự án của Nhà nước.

Thêm vào đó, Bộ GTVT đã đề xuất dự án xây dựng cao tốc Bắc Nam cần tới 5 tỷ USD vốn ngân sách nhà nước nhưng Bộ Tài chính chưa có câu trả lời về nguồn vốn có thu xếp được hay không. Cho nên việc bán toàn bộ lô cổ phần nhà nước tại Vinamilk sẽ thu được hơn 5 tỷ USD và sẽ giải quyết được các vấn đề nêu trên.

Mặt khác do yêu cầu cần kiểm soát trần nợ công thì Chính phủ khó có thể duy trì tỷ lệ cổ phần tại VNM trong thời gian dài được và quá trình thoái vốn chỉ diễn ra không quá 2 năm, cho nên phương án bán VNM thành nhiều đợt trong thời gian ngắn sẽ không mang lại giá bán cao nhất .

Thứ hai, VAFI cho rằng cần thu hút nhà đầu tư chiến lược nước ngoài tham gia vào tiến trình bán cổ phần nhà nước tại các doanh nghiệp lớn. Thị trường chứng khoán VN còn nhỏ bé so với các nước trong khu vực, quy mô vốn của các nhà đầu tư tài chính trong nước và nước ngoài đang tham gia vào thị trường cũng còn nhỏ bé. Trong 2 năm qua, chỉ vài quỹ đầu tư nước ngoài huy động thêm vốn với quy mô từ 100 triệu – 200 triệu USD cho 1 quỹ, việc huy động thêm nhiều vốn là không hề đơn giản.

Nhà nước đẩy mạnh chương trình cổ phần hóa sẽ thu hút thêm nguồn vốn đầu tư gián tiếp nhưng cũng không thể nhiều đến mức để có thể hấp thụ được việc mua cổ phần với số lượng vài chục tỷ USD, vì vậy cần phải mở ra kênh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài ( FDI ) đầu tư vào các doanh nghiệp cổ phần hóa. Thu hút FDI sẽ làm cho chất lượng cổ đông tốt hơn vì họ đem vốn và công nghệ, thị trường đầu tư vào doanh nghiệp cổ phần hóa.

Thứ ba, việc chỉ bán 9% vốn VNM là tín hiệu đóng cửa với các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài. Nếu VNM và các doanh nghiệp khác đều tiến hành bán cổ phần thành nhiều đợt thì (1) Các nhà đầu tư chiến lược sẽ không tham gia; (2) Hoặc nếu có tham gia chỉ với tư cách nhà đầu tư tài chính và họ chỉ mua cổ phần với giá mua thấp và (3) Tiến trình cổ phần hóa sẽ trở nên chậm chạp.

VAFI nhấn mạnh phải mở rộng cửa cho các nhà đầu tư lớn tham gia vào tiến trình bán cổ phần nhà nước, vì vậy VAFI mong muốn Vinamilk sẽ là trường hợp mở đầu và sẽ khích lệ đầu tư nước ngoài, đầu tư trong nước tham gia vào tiến trình cổ phần hóa từ đó nhà nước sẽ thu được nhiều giá trị gia tăng trong việc thoái vốn .

Cuối cùng, Bộ Tài chính & SCIC nên đặt yêu cầu với liên danh tư vấn là đưa ra phương án bán cổ phần với giá cao nhất chứ không nên đưa ra phương án bán cổ phần nhà nước tại Vinamilk thành nhiều đợt rồi đề nghị liên danh tư vấn theo phương án đó. "Tiền của nhân dân tại VNM là rất lớn, nên tiến trình thoái vốn nhà nước cần thận trọng, cầu thị nghiên cứu kỹ lưỡng mọi ý kiến phản biện và tư vấn từ nhiều phía khác nhau", VAFI nhấn mạnh.

Cũng theo VAFI, nếu mở rộng cửa cho nhiều nhà đầu tư FDI tham gia đấu giá thì phải cho họ có cơ hội thời gian để tìm hiểu kỹ về Vinamilk, và thời gian tìm hiểu này ít nhất phải 4 tháng, cho nên việc bán cổ phần không thể tiến hành nhanh được.