Trung Quốc âm thầm cấp hạn ngạch khai thác, tinh luyện đất hiếm

Trung Quốc đã âm thầm ban hành hạn ngạch khai thác và tinh luyện đất hiếm đầu tiên cho năm 2025 mà không có tuyên bố công khai như thông lệ. Reuters nhận định đây là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang siết chặt kiểm soát đối với lĩnh vực tài nguyên quan trọng này.

Các hạn ngạch được xem là chỉ báo quan trọng về nguồn cung đất hiếm toàn cầu, bao gồm 17 nguyên tố được sử dụng trong xe điện, tuabin gió, robot và tên lửa. Trung Quốc hiện là nhà sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới và chính phủ thường ban hành hạn ngạch hai lần mỗi năm.

Trong 4 năm qua, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc thường công bố hạn ngạch đợt đầu tiên vào quý I trên trang web chính thức. Tuy nhiên, năm nay thông tin này không được công bố rộng rãi, theo nguồn tin của Reuters.

Reuters cho biết, Trung Quốc sẵn sàng sử dụng đất hiếm như một công cụ trong đàm phán thương mại với Mỹ và EU. Trước đó, quốc gia này đã bổ sung một số nguyên tố đất hiếm và nam châm liên quan vào danh sách hạn chế xuất khẩu nhằm đáp trả việc Mỹ tăng thuế quan.

Động thái này đã làm gián đoạn nguồn cung và buộc một số hãng sản xuất ô tô ngoài Trung Quốc phải tạm thời ngừng hoạt động một phần.

Năm ngoái, Trung Quốc đã cấp hai đợt hạn ngạch khai thác với tổng cộng 270.000 tấn, mức tăng nguồn cung hàng năm giảm còn 5,9%, so với 21,4% trong năm 2023. 

Hạn ngạch tinh luyện và phân tách năm 2024 cũng được cấp thành hai đợt, tổng cộng 254.000 tấn – tăng 4,2% so với năm 2023. Trung Quốc cũng thu hẹp số doanh nghiệp có quyền tiếp cận hạn ngạch, năm ngoái chỉ còn hai tập đoàn nhà nước được phân bổ, giảm từ 6 doanh nghiệp trước đó.

Trước đó, ngày 19/7, Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc thông báo đã ngăn chặn một vụ xuất khẩu trái phép kim loại đất hiếm, theo Nikkei Asia. 

Theo cơ quan này, một tổ chức nước ngoài đã cùng các đối tượng hoạt động phi pháp tại Trung Quốc tuồn các nguyên tố đất hiếm ra ngoài bằng cách gian lận nhãn mác và trộn lẫn đất hiếm với các vật liệu khác.

Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc cho biết, các đối tượng buôn lậu đã sử dụng nhãn vận chuyển giả và chia nhỏ hàng hóa thành các lô nhỏ, gửi đi qua nhiều tuyến đường khác nhau. Đất hiếm dạng bột được trộn với vật liệu làm gạch lát và đóng vào chai nhựa dán nhãn "linh kiện máy móc". 

Bộ cho biết họ đã thành công trong việc chặn đứng các tuyến đường từng được sử dụng để xuất khẩu trái phép hàng hóa liên quan đến đất hiếm, nhằm bảo vệ tài nguyên và an ninh quốc gia của Trung Quốc.

Có tổng cộng 17 nguyên tố đất hiếm được sử dụng trong các ứng dụng như động cơ điện ô tô, cảm biến và pin nhiên liệu.